Оқулық Екінші басылымы Қазақстан Республикасы Білім министрлігі



Pdf көрінісі
бет69/217
Дата26.12.2023
өлшемі20,14 Mb.
#143407
1   ...   65   66   67   68   69   70   71   72   ...   217
4
- м ы с а л .
99
,а-суретте алдыңғы және сол ж ақ көріністері
кескіндслгсн дсненің үстіңгі көрінісін салу керск.
Берілген сызбаны оқып, заттың геометрияльіқ пішінін түсіну 
үшін толықтыру әдісін қолданайық. Бүл мысалдағы денені парал- 
лелепипедке дейін толықтыруға болады (99,ә-сурст). Параллелепи- 
псдті алдымсн екіге — 
Л
мен 
Б
бөліктеріне бөлсйік. 
Л
бөлігі 
табаны тік бүрышты трапсция болатын призма, ал 
Б
бөлігі — үш


бүрышты призма. 
Б
бөлігін алып тастайық. Сонда қалған 
А
бөлігінсн 
оғарр үқсас кішілсу призманы ойып тастасақ, бсрілгсн гсомстриялық
99-сурет
дснс шығады (99,6-сурст). Үстінсн қарағанда, біз оның үш жағын 
1, 2
жәнс 
3
көрсміз. Бүл жақтардың ексуі — горизонталь проскция 
жазықтығына параллсль орналасқан тік төртбүрыштар ( / және 
2
). 
Олардың фронталь жәнс профиль проекциялары кесінділерге 
ксскіндслген. Үстінсн қарағанда бүл екі төртбүрыш өздсрінің натурал 
шамаларын (өлшсмдсрін) сақтап проскцияланады. Үстінсн қарағанда
көрінстін үшінші жақ 
3
көлбсу орналасқан, ол сол жақ көріністе 
кесінді түрінде көрсстілгсн. Бүл жақтың үстінсн қарағандағы ксскінін 
салсақ, 
ол 
бсрілгсн 
дснснің 
горизонталь 
проскциясын 
тік 
төртбүрышқа дсйін толықтырады (99,<з-сурет).
5 - м ы с а л . 100,а-суреттс басты және үстіңгі көріністсрі бсрілгсн 
нәрсснің сол жақ көрінісін салуды қарастырайық. Тағы да толықтыру 
әдісін пайдаланайық. Бүл жолы да бсрілгсн дснсні параллслспипсдкс 
дсйін толықтыруға болады. Параллслспипсдтсн цилиндрді (1) оның 
ортасынан тссіп алып тастау ксрск (100,д-сурет). Одан ксйін тесігі 
бар параллелспипедтсн одан кіші жәнс ойығы бар параллслспипсдті 
(2) алып тастайық. Қалған гсомстриялық дснсдсн үш бүрышты 
призманы (3) қиып алсақ, бсрілгсн нәрсс (4) шығады.
Бсрілгсн нәрсснің пішінін осылайша талдап алған соң, оның 
профиль проскциясын салу қиын болмайды. Сол жақ көрініс тік 
төртбүрыш түріндс ксскіндслсді. Оның биіктігі фронталь проскци- 
ядан, ені горизонталь проскциядан алынады. Бүл төртбүрыштың 
ішінде горизонталь орналасқан (оның енінс параллсль) төрт кссінді 
жүргізілгсн. Осы кссінділсрдің жоғарғы үшсуі түтас нсгізгі жуан
89


я)
100-сурет
сызықпсн, ал төмснгісі үзілме сызықпен сызылган. Аталған
кесінділерді нәрсенің аксонометриясынан табындар.
Үшінші проекцияны салуға арналған есептерді шешу үшін,
олардың
аксонометрияларын 
салудың 
қажеті 
жоқ. 
Берілгсн
нәрсені қарапайым денелсрге талдау немесе толықтыруды ойша 
орындау керек. Сызбаны оқу тәжірибесі молайған соң, нәрсенің 
берілгсн көріністеріне қарап, оның пішіні мен өлшемдері туралы 
бірден түсінік алуға болады. Кеңістікті елестету қабілеті зор 
және сызу пәнін игерген оқушылар, берілген нәрсені талдап нс- 
месе толықтырып жатпай-ақ, оның жетіспейтін көріністерін сала
алады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   65   66   67   68   69   70   71   72   ...   217




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет