Оқулық Екінші басылымы Қазақстан Республикасы Білім министрлігі

тон. Сондықтан тссіктің пішіні диамстрімсн 
(0
30) ғана анықталады. 
Тертінші өлшсм (30) цилнндр мсн тссіктің өзара орналасуын 
анықтайды. Тссіктің осі цилиндр осімсн тік бүрыш жасап 
қиылысатыны сызбадан көрінсді. Тссіктің осі цилнндрдін сол жақ 
табанынан 30 мм қашықтықта орналасқан.
Екінші мысал рстіндс 110-сурсттс 
параллслспицсдтсн 
жәнс 
конустан
түратын норсснін сызбасы кслтірілгсн.
Алдымсн параллслспипсдтің пішінін 
анықтайтын 
өлшсмдсрді 
тусірсйік.
Олар үшсу: 70, 50 және 10. Конустың
пішінін скі олшсм анықтайды. Бұл скі
өлшсмнің 
бірсуі 
(%
30) 
сызб ага
койылған. Конустың биіктігі сызбала
көрсстілмсгсн.
Бірақ
оны
онаи
110-сурст
анықтауга болады. Ол үшін 50-дсн па- 
раллслспипсдтің биіктігі 
10
-ды шсгс- 
рсді. Сонда конустың биіктігі 40-қа тсң 
сксн. Ал 50 дсгсн қандай өлшсм? Ол 
габариттік өлшсм. Сызбага габариттік 
өлшсмдсрді түсіру ксрск. 
Габариттік
өлшемдер
дсгсніміз бсрілгсн нәрсснің
шскті шамасын анықтайтын сн үлксн өлшсмдср. 
110
-сурсттс 
көрсстілгсн нарсснің габариттік өлшсмдсрі: 50, 50 жонс 70. Енді 
параллслспипсд псн конустың озара орналасуын анықтайтын елшсм- 
дсрді түсірсйік. 20 мсн 30 
осындай өлшсмдср. Бул олшсмдср 
конустың осі параллслспипсдтің артқы жағынан 
20
мм, ал оң жақ 
жағынан 30 мм кашықтықта орналаскан всртикаль түзу скснін 
аныктайды. Әрбір олшсм сызбада тск бір-ақ рст корсстілсді. Мысалы,
сгср үстіңгі көріністс (109-сурст) цилиндр табанының өлшемі 
0
50 түсірілсе, онда басты коріністе оны қайталап көрсетудің қажсті 
жоқ. Сонымен, сызбада нәрсснің 
әлшемдсрін 
мына
түсіреді.
ретпен
1. Нәрссні ойша карапаиым гсомстриялық дснслсргс ажыратады
(талдайды) нсмссс толыктырады. Талдау және толықтырү әдістсрі 
жоғарыда (§ 30) қарастырылды.
2
. Қарапайым гсомстриялық дснслсрдің пііиіндсрін анықтайтын 
олшсмдсрді сызбага түсірсді. Буны да жогарыда карастырдық. Бір 
дснснің өлшсмдсрін бірнсшс жолмсн түстругс болады. Мысалы, 
үшбурыштың пішінін жалпы жағдайда үш алшсм аныктайды дсдік, 
ал бул өлшсмдср турлішс болуы мүмкін. Үшбурышты 108,6 жэнс 
^сурсттсрдсгідсн взгсшс анықтауға болады. Оның биіктігі, табаны 
жанс бір кабырғасы нсмссс скі бурышы жонс олардың арасындағы 
қабмрғасы бсрілсс дс үшбүрышты салуға болатынілн білссіңдср.

жүктеу/скачать 20,14 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: