Оқулық физика 8 Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі ұсынған

жүктеу/скачать 0,98 Mb.

бет	125/203
Дата	17.10.2023
өлшемі	0,98 Mb.
	#116969
түрі	Оқулық

1 ... 121 122 123 124 125 126 127 128 ... 203

Байланысты:
Оқулық физика 8 Қазақстан Республикасының Білім және ғылым минис-emirsaba.org

Өткізгіштен ток өткенде одан бөлініп шығатын жылудың мөл- шері ток күшінің квадратына, өткізгіштің кедергісіне және токтың
А = IUt = I 2 Rt.

Q = сm(t
2
– t
1
) формуласы бойын-
ша калориметрлік тәсілмен анықталды. Формуладағы
t
1
қондырғыдағы
судың бастапқы температурасы,
t
2
белгілі бір уақыт өткеннен кейінгі
температурасы.
Тәжірибе барысында анықталған
ток күштері мен кедергілердің
мәндерін резисторларда
бөлініп шыққан жылумен салыстыра отырып,
Джоуль мен Ленц мынадай тұжырым жасады:
Өткізгіштен ток өткенде одан бөлініп шығатын жылудың мөл-
шері ток күшінің квадратына, өткізгіштің кедергісіне және токтың
өткен уақытына тура пропорционал болады:
Q = І
2
Rt.
Бұл тұжырым Джоуль–Ленц заңы деген атаумен физика ғылымының
тарихына енді.
Джоуль–Ленц заңы атқарылған жұмыс пен бөлінетін жылу мөлшерінің
арасында эквивалентті байланыстың барлығын дәлелдейтін тағы бір мы-
Сурет 5.21:
а) металдағы еркін электрондар;
ә) электрондардың бағытталған қозғалысы; б) Джоуль–Ленц қондырғысы
а)
ә)
б)
Все учебники Казахстана на OKULYK.KZ
*
Книга предоставлена исключительно в образовательных целях
согласно Приказа Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 мая 2019 года № 217

137
сал болып табылады. Шынында да, электр тогының жұмысын (

А = IUt)
және тізбектің бөлігі үшін Ом заңын (
I = U/R) біле отырып, мына өрнекті
аламыз:
А = IUt = I
2
Rt.
Бұдан ток күшінің істеген жұмысы өткізгіште бөлініп шығатын
жылудың мөлшеріне тең болатынын көреміз:

жүктеу/скачать 0,98 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 121 122 123 124 125 126 127 128 ... 203