ряды деп өрісін елемеуге болатын оң нүктелік зарядты айтады

101
Бұл теңдіктерден кулон күштерінің сынақ зарядтарға қатынастарын

табайық:
F
1
q
1с
q
4pε
0
r
2
F
2
q
2с

q

4pε
0
r
2
=
=
;
.
Бұл қатынастардың барлығы да тұрақты бір шамаға тең болып
шықты:
F
1
q
1с
q
4pε
0
r
2
F
2
q
2с

=
=
= const.
Көріп отырғанымыздай, сынақ зарядтарын кез келген
q
с
нүктелік
зарядымен алмастырсақ та,
F кулондық күштің q
с
зарядына қатынасы
тұрақты сақтала береді:
F/q
с
= const. Электр өрісіне енгізілген кез келген
q
с
зарядқа тәуелсіз болатын осы ерекше тұрақтыны
өрісті сипаттай-
тын айрықша шама – электр өрістің кернеулігі деп атап, Е әрпімен
таңбалайды.
Электр өрісінің кернеулігі 
деп кулондық күштің өріске енгізілген 
кез келген нүктелік зарядқа қатынасымен анықталатын физикалық 
шаманы айтады: 
Е = F
q
с
.
Халықаралық бірліктер жүйесінде кернеулік
Ньютонның кулонға 
қатынасымен (Н/Кл) өлшенеді.
5. Электр өрісі кернеулігінің физикалық мағынасын кеңірек ашайық.
Кез келген күш секілді
F кулон күші де векторлық шама. Ендеше, оған
пропорционал кернеулік (
Е = F/q
с
) те векторлық шама болып табылады.
Расында да,
q
с
= 1 болса,
Е = F теңдігі шығады. Міне, сондықтан кулон
күшімен бағыттас Е кернеулік векторын
электр өрісінің күштік сипат-
тамасы деп атайды.
Электр өрісінің берілген нүктедегі
Е кернеулік векторы әрдайым сол
нүктеден өтетін күш сызығына жанама болып орналасады (сурет 4.8,
ә).
Электр өрісінің кернеулік векторының бағыты мен шамасы өзгер-
месе, ондай өріс біртекті (тұрақты) өріс деп аталады.
Біртекті (тұрақты) өріске параллель орналасқан әраттас зарядтармен
зарядталған екі өткізгіштің арасындағы электр өрісі мысал бола алады
(сурет 4.8,
а).

жүктеу/скачать 0,98 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: