Байланысты: Оқулық физика 8 Қазақстан Республикасының Білім және ғылым минис-emirsaba.org
солено ид деп атайды.
3. «Тогы бар түзу
өткізгіштің төңірегіндегі магнит өрісінің күш
сызықтары қалай орналасады және қалай бағытталады?» деген сұрақ
ту ындайды. Бұл сұраққа жауап беру үшін тағы да тәжірибеге жүгінейік.
Қабырғасының ұзындығы 20 см-дей болатын тік төртбұрышты қатырма
қағаздың центрі арқылы оның бетіне перпендикуляр болатын сыр-
ты диэлектрикпен қапталған түзу өткізгіш сымды орналастырайық
(сурет 6.5,
а). Қағаздың бетіне болат ұнтағын біркелкі сеуіп, өткізгішті
тұрақты ток көзіне қоссақ, оның бойымен ток көзінің оң (+) полюсінен
сол (–) полюсіне қарай бағытталған
І ток күші өтеді. Осы кезде қағаз
бетіндегі ұнтақтар өткізгішті айнала қоршаған концентрлі шеңберлер
жасап орналасады. Егер қатырма қағаз бетіне бірнеше сынақ магнит-
терін жайғастырсақ, олардың тілшелері бұрынғы бағдарларын өзгер-
тіп, осы шеңберлердің бойымен бағытталады. Сөйтіп, болат ұнтақтары-
ның да, магнит тілшелерінің де орналасу қалыптарына сүйеніп,
тогы бар түзу өткізгіштің төңірегіндегі магнит өрісінің күш сызықтары концентрлі шеңберлер түрінде орналасады деген қорытынды жасаймыз
(сурет 6.5,
а–ә).
Сурет 6.5. Түзу токтың (
а–ә), тогы бар шарғының (б және в) тұрақты магниттің магнит
өрістерінің күш сызықтары
а)
ә)
б)
в)
І Все учебники Казахстана на OKULYK.KZ
*
Книга предоставлена исключительно в образовательных целях
согласно Приказа Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 мая 2019 года № 217
159
4. Енді тогы бар түзу өткізгіштің төңірегіндегі магнит өрісінің күш
сызықтарының қалай бағытталатынына тоқталайық.
Тогы бар түзу өткізгіштің магнит өрісінің күш сызықтарының
бағыттарын екі түрлі ереже бойынша анықтау келісілген. Оның біріншісін
