Оқулық физика 9 проект башарұлы Р. т б
жүктеу/скачать 5,74 Mb. Pdf көрінісі
|
| 6.
Шудың музыкалық дыбыстардан ерекшелігі сол – оларға қандай да бір белгілі тербеліс жиілігі сәйкес келмейді. Шу – әртүрлі жиіліктегі дыбыстардың ретсіз қабаттасуы болып табылады. Жапырақтың сыбдыры, өзен суының сарқырауы немесе «Сылдыр, сылдыр, сылдыр....» деп, Мағжан Жұмабаев ақынның жырлаған бойжет- кен шолпысының сылдыры сияқты шулар адамға жағымды әсер етеді. Алайда шу деңгейінің жоғары болуы (шулы жерде жұмыс істеу, құлаққап- пен жиі музыка тыңдау және дискотекалар мен тойханалардағы құлақ тұндырар дыбыстың қаттылығы) «құлақ шуылы», «бас шуылы» сияқты аурулар туғызып, мүгедек жасауы да мүмкін. Адамды шудың теріс ықпалынан қорғау үшін денсаулық сақтау ме- кемелері шудың шекті деңгейінің сындық санитарлық нормаларын бе- кіткен. Осы нормаларға сәйкес шудың қаттылық деңгейі 30–40 дБ-ден артпауға тиіс. 1. Дыбыс дегеніміз не? 2. Дыбыс қалай таралады? Вакуумде дыбыс тарала ала ма? 3. Дыбыс жылдамдығы таралатын ортаға байланысты ма? 4. Дыбыстың қандай сипаттамаларын білесіңдер? 5. Қандай дыбыстар музыкалық деп аталады? 6. Дыбыс қаттылығы немен анықталады? 7. Дыбыс тембрі дегенді қалай түсінесіңдер? 8. Негізгі тон, обертондар дегеніміз не? 9. Үнемі шудың ортасында болу адамның денсаулығына қалай әсер етуі мүмкін? 10. Төменде мысалда келтірілген есептің шығару жолын түсіндіріңдер. Сұрақтар ? 203 ПРОЕКТ Есеп шығару мысалы Есеп 1. Адам құлағы 16 Гц-тен 20 000 Гц жиілікке дейінгі дыбыс- тарды қабылдай алады. Дыбыс тербелісінің естілу аралығы қандай тол- қын ұзындықтарының арасында жатыр? Ауадағы дыбыстың таралу жыл- дамдығын 340 м/с деп есептеңдер. Берілгені ν 1 = 16 Гц ν 1 = 20 000 Гц v = 340 м/с 1 – ? 2 – ? жүктеу/скачать 5,74 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|