Оқулық физика 9 проект башарұлы Р. т б

251
ПРОЕКТ
Берілгені
79
р
+ 118
n
Z
X
A
 
– ?
Есеп мазмұнын талдау
Ядроның құрамы 
А
= 
Z
+ 
N
өрнегі бойынша
 
анықта-
лады. Ендеше, (79
р
+ 118
п
) ядросы үшін 
Z
= 79, 
N
= 118,
А
= 79 + 118 = 197.
Шешуі:
Z
X
A
 
= 
79
Au
197
. Бұл – алтын атомының ядросы.
Жауабы:
алтын.
1. Химиялық элементтердің Менделеев кестесін пайдалана отырып, тө-
мендегі ядролардың қандай элементтерге жататынын анықтаңдар:
2
4
1
79
197
2
26
56
3
X
X
X
;
;
.
2. Мына белгілеулерде қандай бөлшектер және қай атомдардың ядролары 
көрсетілген?
1
1
2
4
0
1
1
0
1
2
p
n
e
;
;
;
;
He
He
−
Олардың зарядтарын, массалық және заряд сандарын анықтаңдар.
3. Ядро гамма-квантын шығарса, онда химиялық элементтің массалық 
саны, массасы және заряд саны өзгере ме? Егер 

-бөлшегі шықса қалай 
болады? Мысалдармен түсіндіріңдер.
4. Гелий ядросындағы екі протонның арасындағы тебілу күші қандай?
5. Сутек атомы ядросының радиусы 5 · 10
–16
м. Ядроның тығыздығы қан-
дай? Ядроның тығыздығы темірдің тығыздығынан қанша есе көп?
6. Сутек атомының радиусы 0,5 · 10
–8
см, ал оның ядросының радиусы
5 · 10
–14
см шамасындай. Егер ядроның мөлшерін шие жемісінің өлше-
міне (
r
1
= 1 см) дейін үлкейтсек, онда атомының радиусы қандай болар еді?
Жаттығу 7.1
Протондар мен нейтрондарды өте қысқа аралықта ұстап 
тұратын ядролық күштер табиғаттың іргелі күштері қатарынан 
орын алады. 1932 жылы нейтрон ашылғаннан кейін атом ядро-
сының, Резерфорд болжағандай, оң зарядты протондар мен 
«заряды жоқ» нейтрондардан тұратыны толық дәлелденді. 
Протондар мен нейтрондарды аядай ғана ядрода қандай күш-
 
тер және қалай ұстап тұрады
? деген сұрақтар туындады. Бұн-
дай сұрақтардың жауабын 1935 жылы 28 жасар Жапонияның 
жас түлегі Хидэки Юкава тапты.
Ол 
р
протон мен 
n
нейтронның арасындағы өзара бай-
ланыс олардың бір-бірімен 

мезон деп аталған кішігірім бөл-
шектермен ядролық өрісте алма-кезек алмасулары арқылы 

жүктеу/скачать 5,74 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: