253
ПРОЕКТ
2. Атомдық физикада элементар бөлшектердің
массаларының бір-
ліктерін көбіне энергия бірлігімен атай береді.
Оған масса мен энер-
гия арасындағы пропорционалдық байланыстың ашылуы себеп болды.
1905 жылы А.
Эйнштейн массасы
m
бөлшектің (жүйенің)
және оның
Е
0
тыныштық энергиясының арасында тура пропорционалдық байланыс
барын ашты. Бұл байланыс мына формуламен өрнектеледі:
Е
0
=
mс
2
, (7.2)
мұндағы
с
= 2,9979 · 10
8
≈
3 · 10
8
м/с – вакуумдегі жарық жылдамды-
ғы.
Эйнштейн қатынасы
деп аталатын бұл өрнектен мынадай қорытын-
ды туады:
егер белгілі бір жүйенің тыныштық энергиясы
∆
Е
шамасы-
на өзгерсе, онда оның массасы да
∆
m
=
∆
Е
0
/
с
2
шамасына пропорционал
өзгереді. Бұдан
:
∆
Е
0
=
∆
mс
2
.
Мысалы, жүйе массасы
∆
m
= 1 м.а.б.
шамасына өзгергенде, оның
ішкі энергиясы жуықтап алғанда
∆
Е
= 931,5 МэВ шамасына өзгеретінін
көреміз:
Достарыңызбен бөлісу: