Оқулық физика 9 проект башарұлы Р. т б


Ядролық физикада ұзындықтың, массаның және энергияның бірліктері  ретінде не алынады? 2



Pdf көрінісі
бет183/219
Дата22.12.2023
өлшемі5,74 Mb.
#142615
түріОқулық
1   ...   179   180   181   182   183   184   185   186   ...   219
1. Ядролық физикада ұзындықтың, массаның және энергияның бірліктері 
ретінде не алынады?
2. Бөлшектер жүйесінің ішкі энергиясы мен массасы өзгерісінің арасында 
қандай байланыс бар? Атом бөлшегінің массасын неге энергия бірлік-
терімен береді?
3. Масса ақауы дегеніміз не және оны қалай есептеуге болады?
4. Байланыс энергиясы дегеніміз қандай энергия?
5. Байланыс энергиясы мен массаның ақауы арасында қандай тәуелділік 
бар?
6. Меншікті байланыс энергиясы деп қандай энергияны айта-мыз?
7. Меншікті байланыс энергиясының массалық санға тәуелділік графигі-
нің ерекшелігі қандай?
8. Уран элементінен де ауыр элементтер Жер шарында неге кездеспейді?
9. Төмендегі мысалдарда келтірілген есептердің шығару жолдарын түсінді-
ріңдер.
Есеп шығару мысалдары
1-есеп.
Гелий-4 және гелий-3 атомдарының тыныштық массалары 
тиісінше 4,002603 м.а.б. және 3,016042 м.а.б. Олардың массалар айыры-
мын мегаэлектронвольт (МэВ) бо-йынша анықтаңдар. Гелий изотоптары 
атомдарының массалар айырымы неге туындап отырғанын түсіндіріңдер.
Сұрақтар
?
Есеп мазмұнын талдау
Массалар айырымын МэВ-пен көрсету үшін 
мына өрнекті пайдаланамыз:
E


m
· 931 МэВ,
мұндағы 



m

– 
m
2
= (4,002603 – 3,010642) м.а.б. =
= 0,986561 м.а.б.
Берілгені
m
1
= 4,002603 м.а.б.
m
2
= 3,010642 м.а.б.

m
– ?
Шешуі:
E


m
· 931 МэВ = 0,986561 · 931 МэВ 

918,5 МэВ.
Жауабы: E
= 918,5 МэВ.
Гелий изотоптарының арасындағы массалар айырымының пайда бо-
луы былайша түсіндіріледі.
 
Гелий-4 атомының ядросында екі протон, екі 
нейтрон бар. Оның массалық саны 
А
1
= 2 + 2 = 4, ал заряд саны 
Z
= 2. 
Гелий-3 атомының ядросында екі протон, бір нейтрон бар. Оның масса-
лық саны 
А
2
= 2 + 1 =3, ал заряд саны 
Z
= 2. Көріп отырғанымыздай, 
гелий-3 ядросындағы нуклондар саны гелий-4 ядросына қарағанда бір 
нейтронға кем. Міне, сондықтан гелий изотоптары атомдарының масса-
лары әртүрлі болып келеді.


257
ПРОЕКТ
2-есеп.
Көміртек-13 атомы ядросын протондар мен нейтрондарға ыды-
рату үшін қандай ең аз энергия шығындау керек? Ядроның меншікті 
байланыс энергиясы қандай?


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   179   180   181   182   183   184   185   186   ...   219




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет