Тоғызыншы шарт - Аристотель ілімін үйрену үшін нендей
нәрселер кажет екенін білу. Фараби бүл жерде Аристотельдің логика
ғылымын, шығармаларын оку тәртібін келтіріп, оны жоғары бағалайды.
Бұл ойларды түйіндеп айта келгенде фараби философияны үйрену үшін
ежелгі грек ойшылдарынан бастап өзіне дейінгі ғалымдардың
ой-
пікірлерін сарапқа салады да, соңында өз ойларын айтады. Фарабидің
пікірінше, ғылым мен философия адамы болу үшін қойылатын ең
бірінші талап - ол адамның жан махабаты, ар тазалығы, бүкіл адамға, өз
халқына деген таза махабаты, ғылым мен білімге деген қалтқысыз
58
кұштарлығы мен берілгендігі. Бұл шарт орындалмаған күнде адам
философияны үйрене алмайды, үйрете де алмайды деп көрсетеді
Фараби.
Әл-Фарабиді дүниеге таныткан музыка теориясы арналан
шығармаларының бірі - “Музыканың үлкен кітабы” атты еңбегі. Ғүлама
бұл еңбекте математикалык тәсілдер пайдалану аркылы музыкалык
дыбыстарды тұңгыш рет кағаз бетіне түсіріп, нотаны алгаш дүниеге
келтірді. Ол тек музыка теориясын ғана жазып коймай, музыкалык
аспаптарды да колан жасап, сол аспаптарда керемет ойнай да білген.
Қазак домбырасын дүниеге келтірген аскан музыкант үлы бабамыз Әбу
Насыр әл-Фараби десек, біз кателеспеген болар едік. Оган бірнеше
ғылыми дәлелдер, Фараби жасаған музыкалык аспаптар түрі куә бола
алады. Оның шебер орындаушылығы жөнінде шығыс халықтары
арасында күні бүгінге дейін айтылып жүрген көптеген аңыздар да бар.
Аль-Кинди мен әл-Фарабидің ілімдерін одан эрі дамытушы,
жалғастырушы Ибн-Сина (980-1037) болды. Ибн-Сина (Авиценна)
дүниетанымының
қалыптасуына
философ
жүктеу/скачать Достарыңызбен бөлісу: |
