Оқулық o p s 3 философия негіздері
|
| Легистер (заңгерлер) - негізгі өкілдер: Шан Ян (б.д.д IV ғ.), Хань-
фэй-цзы (шамамен б.д.дд III ғ.)- Легистер конфуцийшылдардың мемелектті эдептілікке негізделген заңдары жүзеге асыру аркылы баскару керек деген пікірлеріне карсы болып, керісінше, мемлектті тек кана заңға сүйеніп баскаруға болады, себебі, “мейірімділік пен адамгершілік” - кылмыска апаратын бірден-бір жол, ал шын кайырымдылык өзінің бастамасын жазалаудан алады деп уағыздайды. Сөйтіп, легистер ар-ожданның орнына коркынышты дәріптейді. Елде тәртіпсіздік болмас үшін: 1. Мактаудан жазалау көп болу керек. 2. Аямай жазалау аркылы халык арасында үрей тудыру кажет. 3. ¥сак кылмыс жасағандарды аямай жазалау керек, сонда олар бір-біріне сенімсіздік тудыру керек. 4. Адамдар арасында бір-біріне сенімсіздік тудыру керек. Осы кағидаларды бұлжытпай орындағанда гана халык билеушінің айтканын екі етпей орындайды жэне керек болса, ѳлімге де барады. Конфуцийшылдардың мемлекет - үлкен отбасы, оның басшысы - халыктың әкесі деген ілімінің орнына легистер: мемлекет - өз алдына бір машина сиякты кұбылыс, билеуші - ѳзін ата-баба аруағынан да, халыктан да, аспаннан да жогары коятын деспот. Мемлекеттің негізгі максаттары: 1. ¥сак патшалыктарды біріктіріп, аспан аясындагы (Қытай) мемлекет күру. 2. Осы мемлекетке баска халыктарды багындыру. Осы тұрғыдан ѳнерге, білімге деген күттттарлык теңілуі кажет. Мемлекеттің экономикалык негізгі колөнер немесе сауда емес, егін шаруашылығы болуы керек. Мемлекеттегі кызмет орындары адамдардың жұмыс істеу кабілетіне карай бөлінуі тиіс. 19 Конфуцийшылдар мен легистердің арасындағы күрес көп жылдарға созылды. Тіпті казірдің өзінде де осы философиялык бағыттарды жакхаған немесе карсы шыккан саяси топтардың кездесетінін ескерткен артык болмас. жүктеу/скачать Достарыңызбен бөлісу:
|