Оқулық o p s 3 философия негіздері
детерменистік тұрғыдан түсіндіруге баса назар аударды. Ол жан-жакты
жүктеу/скачать 13,05 Mb. Pdf көрінісі
|
| детерменистік тұрғыдан түсіндіруге баса назар аударды. Ол жан-жакты
терең білімді, геометрия, астрономия, оптика, медицина, музыка ғылымдарымен шұғылданған ойшьш адам. Философиялык шыгармалары логика мен таным теориясына байланысты жазылган. Эл- Киндидің философия жэне жаратылыстану гылымдары саласындагы көптеген жаңа тұжырымдары мен қағидалары келешек гылым үшін де жетекшілік рол аткарды. Атап айтканда, оның септілік байланысы, танымның үш сатысы туралы ілімі араб филосфиясы үшін сараптаудың үлгісі есепті болды. Әл-Киндидің пайымдауынша танымның бірінші сатысына - логика мен математика, екінші сатысына - жаратылыстану ғылымдары, үшінші сатысына - философияны жаткызады. Демек, философияның нактьшы ғылымдарға өте жақын екендігін, олармен тығыз байланыста болып, арка сүйетіндігін көре біліп, дүрыс айтқан. Шығыс перипатизмнің тарихында акыл-ойдың төрт түрін атап көрсеткен концепциясы үлкен рөл атқарды. Оларды - мэңгі әрекетшіл “белсенді акыл-ой”, “бейжай, енжар акыл-ой”, “жол-жөнекей қосылған акыл-ой”, “жарияшыл акыл-ой” деп сүрыптайды. Ал, Аристотельдің он категориясының орнына әл-Кинди бес категорияны рухани түпнегіз етіп алуды ұсынады. Олар - материя, форма, козғалыс, кеңістік жэне уакыт. Өзінің ғылыми ізденістерін әл-Кинди астрологиямен болашакты болжау ісімен үштастыруға талпынған. Оның бұл әрекеті ислам дініне келісе бермейтін кейбір пайымдаулары, исламның кейбір жактаушыларына ұнамай, олар әл-Киндидің біраз кітаптарын өртеп жіберген болатын. Сондыктан да оның біраз шыгармалары біздерге жете қойған жок. Әсіресе оларды катты ашуландырып, өшіктірген нэрсе әл- жүктеу/скачать 13,05 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|