педагогикасында ең негізгі кағида адамнан, адамның өмірінен артык,
одан кымбат, одан касиеіті ешкандай кұндылык жок деген көзкарасты
ұстану жэне адамды айырбастайтын, оны өмірі пида боларлык дүниеде
ешкандай кұңцылыктың жоктыгын түсіну болып табылады. «Адам деген
ардакты ат», «Адам болып туған соң, адам болып өлу лазым», «Атаның
баласы болма, адамның баласы бол», т.с.с. халык даналыгындағы макал-
мәтелдер адамның кұндылык екенін дәлелдейді. Қазак халқының
моральдык-этикалык нормалары болашақ мұғалімдерді мақсатшлықка,
ішкі сүраныспен өмір сүру жэне жүмыс істеу дағдысын қалыптастыру
ісіне, барлык жағдайда моральдық кодекс принциптері мен жоғары
адамгершілік идеяларды басшылықка ала отырып, оларды оку-тэрбие
ісінде жүзеге асыруга, кәсіби парыздылык сана-сезімінің калыптасуына
көмектеседі.
Этиканың негізгі категориясы «қайырымдылықты» карастыру
оның «пайда» түсінігімен арақатынасын анықтамай толық жүзеге
аспайды. «Пайда» адамдардың экономикалық ұмтылыстарынын сонгы
мақсатын білдіреді. Бүл, әсіресе, ұзақ жылдар бойы теңестірілуі мен
аскетизм рухында тәрбиеленген , байлық, лэззат any, табыс туралы
ойлаудың өзі әдетген тыс саналған кешегі посттоталитарлык қоғам
мүшелері үшін маңызды.
Қайырымдылык пен пайданы карсы коюдың бүрыннан келе
жатқан дәстүрі бар. Кезінде Аристотель өзінің «Никомах этикасында»
этиканың айналысатын мэселесі жай игіліктер емес, жоғары игіліктер
деген болатын. Еуроаплық этикада эртүрлі ойшылдар моральдык әрекет
пен
утилитарлык
әрекет
арасын
ажырата
зерттеген.
Алайда
«қайырымдьншқты» да, «пайданы» да біріктіретін нәрсе бар. Олар
қалыпты әлеуметтік қүндылыктарды білдіреді. Егер қайырымдылык
Достарыңызбен бөлісу: |
