абсолюттендіруге
болмайды. Прагматик ертеңгі күннің игілігі үшін кейбір нәрселерден бас
тартуға
дайын.
Алайда,
келешекке
бағдар
ұстау,
әлеуметтік
жаңашылдык, ойлаудың ептілігі, мұның бәрі прагматикте бір нэрсеге-
калып коймау, пайда түсіруге бағынады, онсыз ол прагматик, яғни "іс
жасайтын" адам емес. Пайдакүнемділік адамда ең басты нәрседен - сүйе
білу қабілетінен айырады. Сүю, ұнату - өзіңді беруді, жомарттыкты
білдіреді, ал пайдакүнем өзін фаустык үлгі бойынша, яғни жанын
әзәзілге беру аркылы сактауға кабілетті.
Қазіргі қоғамның кұндылыктарын талдау адамдардың негізгі
кұндылыктык бағдарларын карастырмасак жеткіліксіз болар еді.
Мысалы, казіргі замандағы көрнекті психоаналитик және этиктердің
бірі Э.Фромм жемісті емес жэне жемісті бағдарларды бөліп көрсетеді.
Бұл жерде берілген ұгымдардың белгілі бір индивидтің мінезін сипаттау
емес, "идеалды типтер" екендігін ескеруі кажет. Әдетте эрбір түлғаның
мінезі бұл бағдарлардьщ барлығын немесе кейбірін білдіреді, бірак оның
біреуі басымдылыкка ие болады.
Жемісті емес бағдарлар рецептивті, каналушы, сараңдық жэне
нарықтык бағдарларға бөлінеді. Рецептивті бағдарда адам барлык
игіліктердің көзі сыртта жатыр, калаған нэрсенді алудың жалғыз тәсілі -
мейлі ол материалдык болсын, сүйіспеншілік, білім, лэззат алу болсын,
оны тек осы сырткы көзден алу деп есептейді. Ең бастысы - өзің сүю
емес, сүйікті болу. Олар тек беделді адамға, камкоршыларға ғана емес
кандай да болсын көмек көрсетуге кабілетті адамдардың барлығына да
бағынышты. Олар бизнес саласында әлсіздеу, өйткені олар тәуелсіз
емес жэне жасканшақ. Жалпы алғанда алушы бағдардағы адамдардың
Достарыңызбен бөлісу: |
