Оқулық o p s 3 философия негіздері


идеяларға” сүйеніп танып-біле алады дейді. Бұл идеялардың табиғаты



Pdf көрінісі
бет79/525
Дата15.09.2022
өлшемі13,05 Mb.
#39158
түріОқулық
1   ...   75   76   77   78   79   80   81   82   ...   525
идеяларға” сүйеніп танып-біле алады дейді. Бұл идеялардың табиғаты 
туралы Декарт: бұл идеяларды мен өзіме-өзім бере алмаймын, себебі 
олар өздерінде жетілдірген нақтылыкты жиынтыктаған, ал мен 
қалыптастырған идеялар, ондай шындықтан туындамағандықтан туа 
біткен идеялардың деңгейінде жете алмайды. “туа біткен идеялардың” 
себебі рухани түпнегіздің (кұдайдың) өзі болғандыктан олар айкын және 
анык, ал олардың негізінде алынған білім де, айкын жэне анык, баскаша 
айтқанда, акикат болады. Олай болса, оларды тәжірибе арқылы 
тексерудің кажеттігі жок. “туа біткен идеялардың” табиғатына үндес 
келетін математика болғандыктан, матемтаикалык тәсіл ғалымдардың ең 
жоғарғы зерттеу тэсілі болуы керек.
Декарттың философиясы артында өзіндік із калдырған, соны 
идеяларымен кейінгі философиялық ағымдарға ыкпал етіп, адамдарды 
баскаша ойлау аркылы, казіргі техниканы жасауға мүмкіндік туғызды.
Спиноза Бенедикт (1632-1677 ж.) -нидерланд философы. Негізгі 
еңбектері: “Діни-саяси толғау”, “Декарт философиясының кағидалары”, 
“Этика” т.б.
Спинозаның ілімі бойынша, барлык материалдык денелер мен 
кұбылыстарды біріктіретін ұғым ол - субстанция (түпнегіз). Құдай, 
табиғат, элем, түпнегіз біртектес, бір реттегі түсініктер, синонимдер. 
Түпнегізге сансыз көп атрибуттар (ең басты касиеттер) тән. Солардың 
ішіндегі ең маңыздылары кеңістікте көсілу мен ойлау. Түпнегізді ешкім 
(кұдай да, табиғат та) жаратпайды, ол өзінің өзінен пайда болуына 
себепкер (causa sui). Түпнегіздің атрубутгары модустарды дүниеге 
әкеледі. Олардың өздері екі түрлі болады. Біріншісі, түпнегіздің 
атрибутгарынан 
тікелей 
туындаған 
модустар. 
Бұлардың 
өзі 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   75   76   77   78   79   80   81   82   ...   525




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет