Оқулық o p s 3 философия негіздері
атрибутгарының табиғатына карай: а) кеңістікте көсілу атрибутынан -
жүктеу/скачать 13,05 Mb. Pdf көрінісі
|
| атрибутгарының табиғатына карай: а) кеңістікте көсілу атрибутынан -
қозғалыс жэне тыныштық модустары; б) ойлау атрибутынан - ақыл-ой жэне жігер модустары болып бөлінеді. Екіншісі, әлемдегі жеке денелер - модустар. Әлем түпнегізбен пара-пар болғандыктан, бұл модустар - түпнегіздің (әлемнің) жеке денелер арқылы көрінуі. Элем универсум (әмбебап жалпы үғым) ретінде мэңгі жэне өзгермейді. Ал оған кіретін жеке денелер үздіксіз өзгерісте, қозғалыста болады. Өзгермейтін, қозғалмайтын әлеммен үздіксіз өзгерісте, козғалыста болатын жеке денелердің арасындағы байланыс қозғалыс модустары аркылы жүзеге асады. Түпнегіздің ойлау атрибутының моустары (тіршілік, рух, жан) барлық жеке денелер мен қүбылыстарды қамтиды. Осы модустардың эр қайсысы өздеріне лайық жеке денелерде эр түрлі болып кездеседі. Егер, жануарларда - жан, адамдарда - жан, рух, ақыл-ой, жігер модустары болса, басқа заттарда - -іршілік модусы ғана болады. Бүл жерде Спиноза тіршілік деп жеке денелердің пайда болтан кезінен өлгенге дейінгі өмір сүруін айтады. Спинозаның әлемдегі барлық денелерді басынан бастап жанды заттар ретінде карастыруы 69 философияда гилозоистік көзкарастың жанданып, одан эрі карай дамуына үлкен эсер етті. Спинозаның ілімі бойынша, тек денелер ғана модустар емес, сонымен бірге идеялар да - модустар. Олай болса адамдар өз мүмкіндіктерін, жэне табиғаттың заңдылыктарын, сырын неғұрлым көбірек білсе, соғұрлым ол өзі үшін әдептілік кағидаларын белгілеп, пайдасыз іс-әрекеттерден аулак болып, кұдайдың мэнін түсінуге жакындар еді. Ад кұдайды жаксырақ түсінген сайын, оны көбірек сүйеміз. Осындай кұдайға деген сүйіспеншілік те - біздің игілігіміз. жүктеу/скачать 13,05 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|