Оқулық Сараптамашыға ескерту!


Адамда моногенді белгілердің тұқым қуалауы



бет122/123
Дата03.12.2023
өлшемі13,22 Mb.
#132872
түріОқулық
1   ...   115   116   117   118   119   120   121   122   123
Байланысты:
Кітап генетика

Адамда моногенді белгілердің тұқым қуалауы



Сан қатары

Белгі

Доминантты белгі

Рецессивті белгі

1.

Шашының түсі

Қара

Ашаң

2.

Шашының түсі

Қоңыр

Сары

3.

Шашының пішіні

Бұйра

Тура

4.

Шашының түсуі

Ерте

Қалыпты

5

Көзі

Сау

Катаракта

6

Көзі

Көз алмасының бұзылуы Астигматизм

Қалыпты.

7

Көзі

Ымырт жабылғанда көрмеу

Қалыпты

8.

Көзі

Тор қабаттың ісігі

Қалыпты.

9.

Көргіштік

Жақыннан

Қалыпты

10.

Көз алмасы

Қалыпты

Жоқ

11

Көзі

Глаукома

Сау

12

Терісінің, шашының, көзінің пигменті

Қалыпты

Альбинизм

13

Құлақ сырғалығының пішіні

Бос

Бірігіп өскен

14

Маңдай шашының пішіні

Тура емес

Тура

15

Беттің секпілі

Болуы

Қалыпты

16

Еріннің пішіні

Қоян ерін

Қалыпты

17

Бойы

Аласа

Қалыпты

18

Саусақтың саны

Алты саусақты

Бес саусақты

19

Саусақтың пішіні

Қысқа

Қалыпты

20

Саусағы

Бірігіп өскен

Қалыпты

21

Тісі

Қалыпты

Күрек және сойдақ тістері жоқ

22

Кіші азу тістері

Жоқ

Бар

23

Резус-факторы

Оң( Rh +)

Теріс( rh -)

24

Қолын меңгеруі

Оңқайлық

Солақайлық

25

Кірпігінің пішіні

Ұзын

Қысқа

26

Көзінің пішіні

Үлкен

Қысыңқы

27

Дене бітімі

Ергежейлілік

Қалыпты

28

Тырнақ және тізе сүйектері

Ауырады

Қалыпты

29

Иегі

Айырылған

Тегіс

30

Тілі

Тілінің ұшы жоғары қайырылып трубкақаға айналады

Қайырылмайды, айналмайды

31

Бет шұңқыры

Бар

Жоқ

32

Кеңсірігі

Биік және қысаң

Аласа және кең

33

Шынтағы

Қисық

Қалыпты

34

Тыныс алу жүйесі

Қалыпты

Аллергия

35

Қисық аяқ

Бар

Қалыпты

36

Қанда қанттың көбеюі

Қалыпты

Қант диабеті

37

Есіту органы

Қалыпты

Туа біткен тас керең

38

Дәм сезу

Фенилтиомочевинаның ФТМ дәмін сезеді

ФТМ дәмін сезбейді.

39

Көзінің түсі

Қара

Көк

40

Бас миының өзгеруі

Қалыпты

Бас миының массасының және мөлшерінің азаюы

Өсімдіктерде және жануарларда моногенді белгілердің тұқым қуалауы



нысандар

белгі

доминантты

рецессивті

1

2

3

4

Сұлы

ауруға төзімді

қалыпты

төзімсіз

пісу мерзімі

ерте

кеш

сабағының ұзындығы

қалыпты

биік

Асқабақ

жемісінің пішіні

тегершік тәрізді

шар тәрізді

жемісінің түсі

ақ

сары

Қызан

жемісінің пішіні

дөңгелек

алмұрт тәрізді

жемісінің түсі

қызыл

сары

сабағының ұзындығы

қалыпты

аласа

Арпа

пісу мерзімі

ерте

кеш

Жүгері

сабағының ұзындығы

қалыпты

аласа

тұқымының түсі

жасыл

ақ

Бидай

сабағының ұзындығы

аласа

қалыпты

Дрозофила

денесінің түсі

сұр

қара, сары

қанатының пішіні

қалыпты

жетілмеген

көзінің түсі

қызыл

ақ

Тышқан

жүнінің түсі

сұр

ақ




сары

сұр

қара

қоңыр

Теңіз шошқасы

жүнінің тығыздығы

тығыз

сирек

аяқтарының пішіні

қысқа

қалыпты

сирақ жүнінің пішіні

сабалақ

жалаңаш

қауырсынның түсі

ақ

қызыл

қауырсынның пішіні

қалыпты

жібек қауырсынды

айдарының пішіні

раушангүл тәрізді

жай

Қоян

жүнінің ұзындығы

қалыпты

қысқа

жүнінің түсі

ала

бояулы




агути

сұр

агути

альбинос

агути

гималай

сұр

қара

сұр

альбинос

сұр

гималай

Түлкі

жүнінің түсі

қоңыр

көк сұр

қоңыр

көгілдір

қоңыр

ақ (альбинос)

қоңыр

сұр

Ит

жүнінің түсі

қара

қоңыр

құлағының пішіні

салпаң құлақ

тік

көздің көруі

қалыпты

көрмейді

жүйке жүйесінің ауруы

қалыпты, сау

ауру

қой

жүнінің түсі

қара

ақ







сұр

қара

қара

қоңыр

үй шошқасы

тұяғының пішіні

біріккен тұяқ

жұп тұяқ

ауру түрі

қалыпты

порфирин

Аралық доминанттылық кезінде белгілердің тұқым қуалауы



Нысандар

Белгі

Доминантты

Рецессивті

Аралық
сипат

Қой бүлдірген

жемісінің түсі

қызыл

ақ

қызғылт

арыстан ауыз

жапырағының пішіні

жалпақ

жіңішке

орташа

жапырағының түсі

сары

жасыл

ашық сары

түнсұлу гүл

гүлінің түсі

қызыл

ақ

қызғылт

жидек

жемісінің түсі

қызыл

ақ

қызғылт

шалқан

тамыржемісінің пішіні

дөңгелек

ұзын

сопақша

бұршақ

тұқымының түсі

қара ала

ақ қара

аласыз

тауық

жүнінің түсі

ақ

қара

щұбар

қауырсынының түсі

бұйра

қалыпты

күшті бұйра

жүнінің түсі

ақ

қара

секпіл

қой

құлағының пішіні

салпаң құлақ

құлақсыз

шұнақ

түлкі

терісінің түсі

ақ

қара

кохинорлы, арқасында қара жолағы бар

Ірі қара мал

терісінің түсі

қызыл

ақ

бурыл

жылқы

терісінің түсі

торы

боз

сары, құйрығы ақ (паломино)

теңіз шошқасы

жүнінің түсі

қара

ақ

жартылай қара

адам

ауру

дені сау

ауру

талассемия




ауру

дені сау

ауру

эитроциттерінің біразы орақ тәрізді

Өсімдіктер мен жануарлардың хромосома жиынтығы
Өсімдіктер



р/с

Қазақша

Диплоидты хромосома

1

2

3


майқарағай

24


шырша

24


қарағай

24


балқарағай

24


емен

24


шаған

46


шамшат

24


жөке

82


қаратерек

38,57


көктерек

38,57


ақтал

76


құлақты тал

38,76


бакко талы

38,76


қандағаш

28,56


қайың

28,42


орманжаңғақ

22


шетен

34,68


грек жаңғағы

32


құлмақ

20


қарасора

20


сәбіз

18


шашыратқы

18


ақ сүттіген

18


қызанақ

24


картоп

46


бұрыш

24


жұмсақ бидай

42


қатты бидай

28


қарабидай

14


арпа

14


сұлы

42


жүгері

20


темекі

48


арыстанауыз

16,32


күріш

24


пияз

16


ақ мия

20


қарлыған

16


қызыл қарақат

16


таңқұрай

42


шие

32


қызыл шие

16


алхоры

48


өрік

16


шабдалы

16


алмұрт

34


жабайы алма

34


жүзім

76


тұт ағашы

28


көкнәр

22


тарна

38


орамжапырақ

18


қыша

36


шомыр

18


саумалдық

12


қызылша

18


зығыр

30


жоңышқа

32


бұршақ

14


үрмебұршақ

22


хош иісті бұршақ

14


мақта

52


кәді

6



Жануарлар





Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   115   116   117   118   119   120   121   122   123




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет