5 сурет. Корелляциялық байланысты анықтау және оның әсерін
сипаттау
Коррелякция
қызметтік
корреляциялық
Коррелякция коэффиценті
Квадраттар әдәсі (Пирсон)
Дәрежелеу әдісі (Спирмен)
тікелей
кері
Орташа (0.3-тен 1.7 дейін)
Нашар
(0-ден 0.7 дейін)
Күшті
(0.7-ден 1.0 дейін)
Нашар
(0-ден 0.3 дейін)
Күшті
(0.7-ден 1.0 дейін)
Орташа (0.3-тен 0.7 дейін)
13 кесте. Корреляциялық коэффицентінің көмегімен корреляциялық байланыстың түрі мен мықтылығын бағалау.
Байланыстың түрі және мықтылығы
|
тікелей (+)
|
кері (-)
| |
толық
күшті
орта
нашар
байланыс жоқ
|
+1
+1-ден +0.7 дейін
0.7-ден +0.3 дейін
+0.3-тен 0 дейін
0
|
-1
-1-ден -0.7 дейін
-0.7-ден -0.3 дейін
-0.3-тен 0 дейін
0
|
Х және У қатарындағы көрсеткіштерінің орнын дәрежелермен (немесе сандық қатармен) белгілейміз (11 кесте). Осыдан кейін дәрежелердің айырмашылығын анықтап (d), оны квадраттаймыз (d2). Көрсеткіштердің орнын дәрежелермен белгілеуді қатардағы ең кіші немесе ең үлкен көрсеткіштен бастайды.
14 кесте. Емдеу факультетінің студенттерінің дене салмағын өлшегенде алынған көрсеткіштер және студенттердің жас шамалары (адсолюттік сандар).
Студенттердің орналасу тәртібі
|
жасы жылмен есептегенде (х)
|
дене салмағын кг есептегенде (у)
| |
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
|
22
22
21
24
23
23
24
23
24
24
|
56
57
59
60
63
65
67
72
79
82
|
Егер қатардағы көрсеткіштер (22,23,24) бірнеше рет қайталанса, олардың дәрежелері былайша қойылады: 22 жас деген көрсеткіш екі рет қайталанып шамасына қарай 2 және 3 орында тұр. Сондықтан бұл көрсеткіштің қатарлық саны, олардың алған орындарының жартылай қосындысына тең басқаша айтқанда әрбір 22 жастың көрсеткіштің қарсысына 2.5 деген дәреже қойылады. 23 деген жас 3 рет қайталанады. Олардың қатардағы орналасу тәртібі 4,5,6, орындар. 23 жас үшін дәрежелер мынандай болады басқаша айтқанда әрбір 23 жас көрсеткішінің қарсысына 5 деген дәреже қойылады (15 кесте).
Достарыңызбен бөлісу: |
