Оқулық Түзетілген және толықтырылган екінші басылым 1-кітап алматы, 2004 ббк28. 86 я 73 р 12



Pdf көрінісі
бет51/369
Дата27.11.2023
өлшемі23,05 Mb.
#129210
түріОқулық
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   369
2 .
Б о л ш е к т е п у .
 
З и г о т а ж а с у ш а л а р - б л а с т о м е р л е р г е ( b l a s t o s , г р е к -
ш е - ү р ы қ , m e r o s б ө л і к ) б ө л і н е д і д е , о л а р д ы ң к е й б і р е у л е р і - э м б р и -
о б л а с т к а т о п т а л а д ы , ал б а с қ а л а р ы - т р о ф о б л а с т т ү з е д і .
Т р о ф о б л а с т т ы ң б ү р т і к т е р і ж а т ы р д ы н ш ы р ы ш т ы к а б ы н а е н е ө с і п ,
о н ы м е н б і р г е б а л а н ы ң ж о л д а с ы н н е м е с е п л а ц е н т а ( р і а х , г р е к ш е - ж а л п а к
д е н е ) т ү з е д і .
3. 
Г а с т р у л а л а п у ,
 
кезеңінде біркабатты үрык үшкабатты үрыкка - 
гаструлаға (gaster, грекше - қарын) айналады. Сыртқы қабат - экто­
дерма, ішкі қабат - энтодерма, ал олардың арасындағы ортаңғы кабат 
мезодерма деп аталады.
Гаструлаланудың басқа маңызды нәтижесі - бастамалардың 
б іл ік -
т ік к е ш е н ін ің
 
пайда болуы, оны:
1) Эктодермадан бөлінетін және дорсалды жағының орта сызығы 
бойында жататын нерв табақшасы (нейроэктодерма) немесе науаша, ол 
кейін нерв түтікшесіне - нерв жүйесінің бастамасына айналады;
2) Оның астында жататын хорда (chorde, грекше - сым);
3) Одан оңға және сол жағына карай латералды орналасқан 
мезодерма құрайды. Біліктік бастамалар кешенінің дорсалды жақта 
орналасуы адаммен бірге барлық хордалыларға тән және олар үшін ең 
ескі әрі ортақ белгі болып табылады.
Үрықтың қүрылысында осы белгінің пайда болуымен гаструлалану 
кезеңі аяқталады. Гаструлалану барысында болашак тіндердің баска да 
бастамалары түзіледі.
4. Үрық денесінің оқшаулаиуы.
Ұрықтан тыс бөліктерден окшау- 
ланған үрық, үзына бойына өсіп, бас (краниалды) және күйрыкты 
(каудалды) үштары бар цилиндртәрізді түзіліске айналады; бүл кезде 
үрык жапырақшалары қайта қүрылады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   369




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет