Сабаққа тиянақты қатысқан Оқушыларды мадаңтап, бағалайды. VII.Қорытынды.
Уақыт қалса "Сан есімдерді ажырат" атты тақырыпқа сай ойын ойнатамын.
Ойынның шарты: Мҧғалім кез келген сан есімді ай-тады. Есептік сан есімді айтса, Оқушылар қызыл дӛңгелекшелерді, реттік сан есімді айтса, Оқушылар кӛк дӛңгелекшелерді кӛтеруі қажет.
Балалар, сонымен бҥгінгі сабағымыздың қорытындысы реттік сан есім мен есептік сан есімді ажырата аламыз ба?
Сабақ аяқталды!
Сау болықыздар!
Жалпы грамматикалық талдауға байланысты сабақ жоспарларын қҧрғанда мҧғалім мынадай жайттерді еске ҧстағаны жӛн. Сабақтың ҥш негізгі мақсатын анықтауды:
Біріншіден, білімділік мақсатты анықтау: нені оқытамыз, қалай оқытамыз, оқушы нені білуі керек, нені істей алу керек?
Екінші, тәрбиелік мақсатты анықтау: не арқылы, неге тәрбиелеу керек? Ҥшінші, сабақтың барысын анықтау: қандай жҧмыстар арқылы,
оқушының қай қабілетін дамыту керек?
Мҧғалім сабақтың барысын алдын алаойлап, жҥйелі тҥрде ҧйымдастыруы қажет. Бҧл әр сабақтың жауапты кезеңі. Мҧғалім- психологмаман, әрңашан шәкірт-терінің беделін жоғары ҧстап, оның жеке басын қҧрметтеп, оқушыларды еңбегіне қарай бағалап, ӛз еңбегінің де жетістік, кемшілігін сын тҧрғысынан ойластыруы қажет.
Оқытудың қазіргі техналогиясының тҥрлі әдістерін пайдаланып ӛткізген сабақтарымызға сыныптағы Оқушылар жаппай қатысады. Дәстҥрлі сабақтарға қарағанда қызықты ӛтетіндіктен, балалар жылдам ҧғып, тез сабаққа кіріседі. Ӛз ойларын, пікірлерін еркін білдіреді, кейбір тапсырмаларды мҧғалімнің басшылығынсыз-ақ орындайды. Әсіресе, сабаққа талдау кездерінде олар ерекше ықыласпен қатысады. Жазбаша талдау кезінде бірінің білгенін бірі толықтырып, кӛп нәрселерге ҥйренеді, әрбір сӛзді жаңа қырынан таниды. Мысалы: 4-сыныпта "Есептік сан есімдер" тақырыбын ӛткенде, сыныпты тҥгел қатыстырып, жекелеген сӛздерді, сӛйлемдерді талдаттық. Оқушылар кесте бойынша сӛйлемдерді сӛз қҧрамына талдап, ішінен сан есімді тауып, оған дыбыстық талдау жасап берді. Есте саңтап, мақалды жатқа жазып, оған морфологиялық талдау жасалады. Оқушы-лар дәптерлеріне, тақтаға талдап бағаланады. Қазақтың
ҧлттың ойыны "Орамал тастамақ" пен грамматикалық ойын "Сан есімдерді ажырат" арқылы есептік, реттік сан есімдерді қайталап, оның сҧрақтарын, сӛйлем мҥшесіндегі орнын ажыратып еске тҥсірттік. Сабақ ӛте тартымды ӛтті. Балалар жаңа материалды да тҥсінді, әрі бҧрынғы ӛткен материалдар естеріне тҥсті. Сӛйлемдер арқылы шағын әңгімелер жазды, ой әрістері жетілді, тілдері дамыды деп толық айта аламыз.
сыныпта ӛткізген "Зат есімді қайталау" атты сабағымызда сын тҧрғысынан ойлау бағдарламасының "Кӛрнекілік", "Ойқозғау", "Галереяға саяхат", "Топтастыру", "Бес жол ӛлең", т.б. стратегияларын басшылыққа ала отырып тақырыптарды еске тҥсіріп қайталаттық. Оқушылар ӛз әлдерінше ӛлең қҧрап, зат есімдерді тауып астын сызып, жаттығуларды дҧрыс орындады. Ӛз ойларын, пікірлерін еркін білдіріп, жҥйелі талдаулар жҥргізе білді.
"Жақсы мҧғалім мектепке жан кіргізеді, басқа кемшілігі болса, мҧғалімнің жақсылығы жабады, біліндірмейді", - деген еді Ахмет Байтҧрсынов. Мҧғалім білім нәрін себуші, мҧғалім жақсы білімді болса, білген білімін алдында отырған шәкіртіне ҥйрете білсе, ол мектептен бала кӛп білім алып шығады. Мҧғалім осы орайда балалардың берілген мәтінді ӛз беттерімен талдай білуіне кӛп кӛңіл бӛлуі керек. Тақырыпты талдай білген оқушы, оны тез тҥсінеді, игереді, сӛздік қоры молаяды, логикалық ойлауы артады.
Республикада бастауыш мектептегі оқыту мазмҧны жаңартылды. Жаңа мазмҧнды ескі әдістермен енгізуге болмайтындығы белгілі. Оқулық қанша жақсы болғанмен, онымен жҧмыс жасайтын мҧғалімдер оқытудың жаңа тәсілдерін меңгермесе, оқулықтардың негізгі идеясы, дамытушылық мӛні іске аспауы мҥмкін. Сол себепті бҥгінгі кҥні мектеп мҧғалімдерінен жҧмыстың жаңа тәсілдерін қолдану қатаң талап етіліп отыр.
Сұрақтарментапсырмалар:
Грамматикалық талдаудың езекті мәселелері.
Грамматикалық талдау ҧғымы мен тҥрлері.
Қазақ тілі сабақтарында грамматикалық талдауға ҥйрету жолдары.
Талдауға ҥйретудегі жаттығу жҧмыстарының маңызы.
Грамматикалық талдау - тақырыпты білу.
Ӛзіндік талдауға ҥйрету.
Талдауға байланысты іс-тәжірибелер, машықтық жҧмыстар, сабақ жоспарлары.
Тақырыптық талдауды оқушыларға меңгерту.
Грамматикалық талдаудың тҥрлері қандай?
Грамматикалық талдау тҥрлерінің әрқайсысына сипаттама беріңдер? 11.Грамматикалық талдауға қандай талаптар қойылады?
Тірек кестелерін пайдаланып, тҥрлі талдау жҥргізіңдер.
Бағдарлама бойынша 2-3 сыныптарда сӛз табы, сӛз қҧрамы жағынан талдау жҥргізетін материалдар дайындаңдар.
Белгілі бір мӛтін бойынша ішінара және толық жасап кӛрсетіңдер.
Жҧмысының міндеті:
сӛз қҧрамы ҧғымына тҥсінік беру;
сӛз қҧрамын оқытудың тҥрлері;
сӛз қҧрамына арналған жаттығу жҧмыстарының тиімділігі;