SSMUofficial www.ssmu.kz Ақ талшықты эпидермоцитты (Лангерганс аралшалары) 3 түрлі типті жасушалардан тұрады: альфа-, бета- и хромаффинді негізгі жасушалар. Бета-жасушалар инсулин өндіреді. Аралшалардың альфа-жасушалары глюкагон гормоннын бөліп шығарады.Инсулин бұлшық еттер мен майлы жасушалардың мемебранасының глюкозаға деген өткізгіштігін күрт арттырады. Глюкозаның жасуша ішіне тасмалдануына ықпал жасайды, сөйтіп оның ыдырауына әсер етеді.Инсулин әсерінен жасуша белоктан синтездеуші жасушалардың мембранасының амин қышқылдарына өтімділігі артады. Инсулин ақпараттық РНҚ синтезін арттырады және бұл арқылы да белок синтезіне ықпал жасайды.
Ұйқы безі: semeymedicaluniversity SSMUofficial www.ssmu.kz Ұйқы безі: Құрсақ қуысында, асқазанның артында орналасқан. Гормондар өндіретін жасушалар, аралшық жасушалары деп аталады.
Ұйқы безі
Гормон өндіретін жасушалар
Ұйқы безі сөлін өндіретін жасушалар
Он екі елі ішек
Он екі ішек ағысы
semeymedicaluniversity SSMUofficial www.ssmu.kz Ұйқы безінің екінші гормоны - глюкагон – альфа жасушаларды бөлінеді. Глюкагон жасуша ішінде белсенділігі жоқ фосфорилазаның белсенді күйге ауысуын стимулдейді және сол арқылы гликоген ыдырауын арттырады (бауырда, бұлшық еттерде емес), қандағы қанттың көлемін көбейтеді. Сол кезде глюкагон бауырда амин қышқылдарынан гликоген синтезін үдетеді. Глюкагон бауырда май қышқылдары синтезін тежейді, бірақ бауырлық липазаны активитендіреді, сол арқылы майларды ыдыратады. Ол май ұлпасындағы майдың ыдырауын стимулдейді. Глюкагон миокардтың қозғыштығына әсер етпей, жиырылғыштық функциясын арттырады.
Ұйқы безі: