тұр - түбір десек, сен
тұр - бұйры қ
райды ң 2 -ж ағы (ж екеш е, анайы түрі),
ол түр -
3-жақта жіктеліп қолданы лған, бұлардың м ағы -
налары қандай әр түрлі болса, формалары да сон-
дай әр түрлі, түбірден басқасы - әр грамматика-
лы қ категорияны ң нөлдік формалары.
7.2. Е Т ІС Т ІК К А ТЕГО РИ Я Л А РЫ Ж Ә Н Е О ЛА РД Ы Ң
Е Р Е К Ш Е Л ІК Т Е Р І
Етістік, ж оғары да корсетілгендей, семанти-
калық мәні айқы н болса да,'грам м атикалы қ си-
паты сан салалы, түрлену тұлғалары әр алуан сөз
табы. Басқа сөз таптары ндағы дай, морфология-
лы қ құрам ы на қарай түбір (мейлі негізгі, мейлі
туынды я күрделі түбір түрлерінде) және әр түрлі
грамматикалық түр-тұлғаларға бөліну етістікке де
тән. Бірақ етістік түбір тұлғада сөздің лексика-
л ы қ м ағы насы н және лекси калы қ м ағы наны ң
ж ал п ы л ан ы п , абстракц и ялан уы нәтиж есінде
қалыптасып туады, жалпы грамм атикалы қ ма-
ғы наны білдіргенмен, сол күйінде сөйлеу проце-
сінде басқа сөздермен тікелей синтаксистік қарым-
қаты н асқа түсе алмайды, сонды қтан да етістік
сөйлемде түбір күйінде қолданылмайды.
Айталы қ, сын есім, сан есім, есімдік, үстеу
көбіне сөйлемде түрленбей-ақ, ешбір граммати-
калы қ тұлғалар үстемей-ақ түбір күйінде қолда-
нылып отырады. Тіпті зат есім де түбір тұлғада
екінш і бір зат есіммен тіркесіп, аны қтауы ш ты қ
қаты наста
(темір күрек, қабырға сағат т.б.) не-
месе кейбір шылаулармен ған а (мысалы,
радио арқылы тыңдады, бала туралы әңгім е болды, қала сайын үй салынды т.б. тәрізді) тіркесіп, әр
түрлі синтаксистік қатынаста жұмсала алады. Әри-
не, зат есімнің атау тұлғада сөйлемнің бастауыш
қызметінде және 3-жақта баяндауыш қызметін-
де немесе ілік, табыс септіктердің тү с іп к а л ы п ,
сыртқы түрі ж ағынан, жоғарыда көрсетілгендей,
түбірге ұқсас тұлғада қолданы луы ны ң сыры
бүтіндей өзгеше. Ал,
