ЕҢБЕК ТУРАЛЫ НОРМАТИВТІК ҚҰҚЫҚТЫҚ АКТІЛЕР

Еңбекті  қорғау  туралы:  Қазақстан  Республикасының 1993 

жылғы 22 қаңтардағы N1914-ХІІ Заңы. 

Қазақ КСР-да мүгедектердің əлеуметтік қорғалуы туралы: Қазақ 

КСР-ның 1991 жылғы 21 маусымдағы N692-ХІІ Заңы. 

Мемлекеттік  атаулы  əлеуметтік  көмек  туралы:  Қазақстан 

Республикасының 2001 жылғы 17 шілдедегі N246-11 Заңы. 

Қазақстан  Республикасындағы  əлеуметтік  əріптестік  туралы: 

Қазақстан Республикасының 2000 жылғы 18 желтоқсандағы N129-

11 Заңы. 

Мемлекеттік  кəсіпорын  туралы:  Қазақстан  Республикасы 

Президентінің 1995 жылғы 19 маусымдағы Заң күші бар Жарлығы. 

Өндірістік  кооператив  туралы:  Қазақстан  Республикасы 

Президентінің 1995 жылғы 5 қазандағы заң күші бар Жарлығы. 

Қазақстан  Республикасының  мемлекеттік  наградалары  туралы: 

Қазақстан  Республикасының 1995 жылғы 12 желтоқсандағы  Заңы 

1999 жылғы 26 шілдеден N462-1 Заңның редакциясында. 

Шетел азаматтарының Қазақстан Республикасындағы құқықтық 

жағдайы  туралы:  Қазақстан  Республикасы  Президентінің 1995 жылғы 19 

маусымдағы Жарлығы. 

Шағын кəсіпкерлікке мемлекеттік қолдауды күшейту жəне оның 

дамуын  жеделдету  шаралары  туралы:  Қазақстан  Республикасы 

Президентінің 1997 жылғы 6 наурыздағы Жарлығы. 

Азаматтардың  шағым-арыздарын  қараудың  тəртібі  туралы: 

Қазақстан  Республикасы  Президентінің 1995 жылғы 19 

маусымдағы Жарлығы. 

Еңбек  еткен  жылдары  үшін  пайыздың  үстеме  төлеу  үшін 

қажетті 

мемлекеттік 

қызметтегі 

стажы 

жəне 

Қазақстан 

Республикасының 

мемлекеттік 

қызметкерлеріне 

зейнетақы 

тағайындауы  үшін  еңбек  еткен  жылдарын  есептеудің  тəртібі 

туралы Ереже. Қазақстан Республикасы Президентінің 1996 жылғы 

29 желтоқсандағы N317 Жарлығы. 

Əкімшілік 

мемлекеттік 

қызметкерлер 

лауазымдарының 

Тізімдемесін 

жəне 

əкімшілік 

мемлекеттік 

қызметкерлер 

санаттарының  Тізбесін  бекіту  туралы:  Қазақстан  Республикасы 

Президентінің 1999 жылғы 29 желтоқсандағы N317 Жарлығы. 

Əкімшілік  мемлекеттік  қызметкерлер  антының  мəтінін  жəне 

əкімшілік мемлекеттік қызметкерлердің ант келтіру тəртібін бекіту 

туралы:  Қазақстан  Республикасы  Президентінің 1999 жылғы 29 

желтоқсандағы N319 Жарлығы. 

Қазақстан 

Республикасының 

əкімшілік 

қызметкерлеріне 

тəртіптік  жазалар  қолдану  Ережесін  бекіту  туралы:  Қазақстан 

Республикасы  Президентінің 1999 жылғы 31 желтоқсандағы N321 

Жарлығы. 

Қазақстан Республикасы Еңбек жəне халықты əлеуметтік қорғау 

министрлігінің  мəселелері.  Қазақстан  Республикасы  Үкіметінің 

1999 жылғы 9 сəуірдегі N394 қаулысы. 

Қоғамдық жұмыстарды ұйымдастыру туралы Ереже: Қазақстан 

Республикасы  Үкіметінің 1998 жылғы 4 желтоқсандағы N1242 

қаулысымен бекітілген.  

Техникалық  қызмет  көрсетуді  жүзеге  асыратын  жəне 

мемлекеттік  органдардың  жұмысын  қамтамасыз  ететін,  бірақ 

мемлекеттік қызметкерлер емес жұмыскерлердің лауазымдарының 

Тізбесін  бекіту  туралы:  Қазақстан  Республикасы  Үкіметінің 1999 

жылғы 30 желтоқсандағы N2021 қаулысы. 

Əлеуметтік-экономикалық 

жəне 

еңбек 

қатынастары 

саласындағы 

əлеуметтік 

серіктестік 

туралы: 

Қазақстан 

Республикасы Президентінің 1994 жылғы 19 желтоқсандағы N1987 

қаулысы. 

Қазақстан 

Республикасының 

мемлекеттік 

бірлестіктері, 

кəсіпорындары  жəне  ұйымдары  қызметкерлерінің  қызметтік  іс 

сапарлары 

туралы: 

Қазақстан 

Республикасы 

Министрлер 

Кабинетінің 1992 жылғы 22 қазандағы N892 қаулысы. 

Ауырлықты  қолмен  көтергенде  жəне  жылжытқанда  əйелдер 

үшін  рұқсат  етілген  ең  көп  салмақтың  жаңа  нормалары  туралы: 

Қазақстан  Республикасы  Министрлер  Кабинетінің 1994 жылғы 20 

қаңтардағы N89 қаулысы. 

Атқару  жазбаларының  негізінде  борыштар  даусыз  өндірілетін 

құжаттар Тізбесін бекіту туралы (7 тарау): Қазақстан Республикасы 

Үкіметінің 1999 жылғы 12 мамырдағы N565 қаулысы. 

Қазақстан  Республикасы  халқын  жұмысқа  тартуға  көмектесу 

жөніндегі  Мемлекеттік  қордың  жəне  халықты  жұмысқа  тарту 

жөніндегі 

Мемелекеттік 

қызметтің 

мəселелері: 

Қазақстан 

Республикасы Үкіметінің 1999 жылғы 29 қаңтардағы N68 қаулысы. 

Əлеуметтік  қорғауды  қажет  ететін  адамдарды  жұмысқа  қабылдау  үшін 

ұйымдардың  ең  аз  жұмыс  орнын  (квота)  белгілеу  мəселелері.  Қазақстан 

Республикасы Үкіметінің 1999 жылғы 28 маусымдағы N855 қаулысы. 

Өндірісте  болған  жазатайым  уақиғаларды  жəне  еңбекшілердің 

денсаулығына  келген  баға  да  зақымдарды  тергеу  жəне  есепке  алу 

туралы  Ережені  бекіту  туралы:  Қазақстан  Республикасы 

Министрлер  Кабинетінің 1994 жылғы 15 желтоқсандағы N1414 

қаулысы. 

Меншіктің 

барлық 

формасындағы 

кəсіпорындардың, 

ұйымдардың жəне мекемелердің қызметкерлері мен жұмысшылары 

қызметтік  міндеттерін  орындау  кезінде  алған  жарақаттар  мен 

денсаулыққа  келген  басқа  зақымдар  үшін  оларға  өтемақы  төлеу 

тəртібі:  Қазақстан  Республикасы  Министрлер  Кабинетінің 1993 

жылғы 17 наурыздағы N201 қаулысы. 

Қазақстан  Республикасының  шетелдердегі  қызметкерлерінің 

еңбек  жағдайлары туралы Ережені бекіту жөнінде: Қазақстан Республикасы 

Министрлер Кабинетінің 1994 жылғы 31 маусымдағы N577 қаулысы. 

Қазақстан  Республикасында  еңбек  қатынастарын  реформалау 

Концепциясы  туралы:  Қазақстан  Республикасы  Үкіметінің 1998 

жылғы 24 қыркүйектегі N944 қаулысы. 

Қазақстан  Республикасында  еңбекақы  төлеуді  ұйымдастыруды 

жетілдіру туралы: Қазақстан Республикасы Үкіметінің 1997 жылғы 

6 ақпандағы N170 қаулысы. 

Бос əкімшілік мемлекеттік қызметке конкурс жариялау ережесі. 

Қазақстан  Республикасының  мемлекеттік  қызмет  істері  жөніндегі 

Агенттік  төрағасының 1999 жылғы 24 қарашадағы  NА-202 

бұйрығымен бекітілген. 

Жұмыссыз  деп  танылған  адамдарды  кəсіби  даярлауды 

ұйымдастыру  туралы  Ереже.  Қазақстан  Республикасы  Үкіметінің 

1999 жылғы 23 маусымдағы N836 қаулысымен бекітілген. 

Шетелдіктер  мен  азаматтығы  жол  адамдардың  Қазақстан 

Республикасының  аумағында  еңбек  жəне  кəсіби  қызметті  жүзеге 

асыру ережесі. Қазақстан Республикасы Үкіметінің 1999 жылғы 25 

маусымдағы N862 қаулысымен бекітілген. 

Шетелден  жұмысшы  күшін  тартумен  жəне  шетелге  Қазақстан 

Республикасынан  жұмысшы  күшін  шығарумен  байланысты 

қызметке  лицензиялар  беру  Ережесі.  Қазақстан  Республикасы 

Үкіметінің 1999 жылғы 25 маусымдағы N862 қаулысымен 

бекітілген. 

Кепілдік  жəне  аманат  жарнамалар  енгізудің  ережесі, 

жағдайлары  жəне  мөлшері.  Қазақстан  Республикасы  Үкіметінің 

1999 жылғы 25 маусымдағы N862 қаулысымен бекітілген. 

Шетелде  жұмысқа  тұру  үшін  азаматтарға  делдалдық  көмек 

көрсетудің  ережесі.  Қазақстан  Республикасы  Үкіметінің 1999 

жылғы 25 маусымдағы N862 қаулысымен бекітілген. 

Бақылау міндеттері бар мемлекеттік органдар. 

Қазақстан 

Республикасының 

орталық 

атқарушы 

органдарындағы  мемлекеттік  қызметтің  бос  лауазымдарына 

конкурс 

өткізудің 

ережесі. 

Қазақстан 

Республикасының 

мемлекеттік  қызмет  істері  жөніндегі  Агентігі  төрағасының 1999 

жылғы 16 сəуірдегі  NА-33  бұйрығымен  бекітілген. (Қазақстан 

Республикасының  əділет  министрлігінде 1999 жылы 16 сəуірде 

тіркелген N732). 

Қазақстан Республикасының азаматтық кодексі (Жалпы бөлім). 

Қазақстан Республикасының қылмыстық кодексі. 

Қазақстан Республикасының қылмыстық-іс жүргізу кодексі. 

Əкімшілік  құқық  бұзушылық  туралы  кодекс  (Қазақстан 

Республикасының 1997 жылғы 10 наурыздағы  Заңының 

редакциясында). 

Кəсіпорынның, 

мекеменің, 

ұйымның 

таратылуына, 

қайта 

ұйымдастырылуына, қызметкерлер санының, штатының қысқаруына 

байланысты  жұмыстан  шығартылған  адамдарды  жұмысқа  қайта 

орналастыру  туралы  істер  жөніндегі  заңнаманы  соттардың 

қолдануының  кейбір  мəселелері  туралы:  Қазақстан  Республикасы 

Жоғарғы  Соты  Пленумының 1992 жылғы 14 тамыздағы N4 

қаулысы. 

Кəсіпорынға, мекемеге, ұйымға келген залал үшін жұмысшылар 

мен  қызметкерлердің  материалдық  жауаптылығын  реттейтін 

заңнаманы  Қазақ  КСР  соттарының  қолдануы  туралы:  Қазақстан 

Республикасы  Жоғарғы  соты  Пленумының 1991 жылғы 12 

қыркүйектегі  N4 қаулысы. 

Моральдық  зиянның  орнын  толтыру  туралы  заңнаманы 

соттардың  қолдануы  туралы:  Қазақстан  Республикасы  Жоғарғы 

Соты  Пленумының 1995 жылғы 22 желтоқсандағы N10 қаулысы 

(нормативтік сипаттағы). 

Денсаулыққа келген зиянның орнын толтыру туралы заңнаманы 

республика  соттарының  қолдануындағы  кейбір  мəселелер  туралы; 

Қазақстан  Республикасы Жоғарғы  соты  Пленумының 1999 жылғы 

9 шілдедегі қаулысы. 

Қылмыстық 

процесс 

жүргізуші 

органдардың 

заңсыз 

əрекеттерінен болған зиянның орнын толтыру жөніндегі заңнаманы 

қолдану  практикасы  туралы:  Қазақстан  Республикасы  Жоғарғы 

соты Пленумының 1999 жылғы 9 шілдедегі қаулысы. 

Еңбек  көші-қоны  жəне  еңбекші-мигранттарды  əлеуметтік 

қорғау  саласындағы  ынтымақтастық  жайында  Келісімді  бекіту 

туралы, 1994 жылғы 15 сəуірде  Москва  қаласында  қол  қойылған: 

Қазақстан  Республикасы  Жоғарғы  Кеңесінің 1994 жылғы 8 

қыркүйектегі N147-ХІІ қаулысы. // Ведомости. 1994. N13-14. 194 б. 

Өз қызметтік міндетін атқару барысында қызметкер алған жарақат, кəсіби 

ауру  немесе  денсаулыққа  түскен  басқадай  зақым  нəтижесінде 

келген  зиянды  өндіртіп  алу  құқығын  өзара  тану  туралы  Келісім. 

ТМД елдерінің Үкіметтері 1994 жылы 9 қыркүйекте қол қойған. 

ХЕҰ-ның  еңбек  өрісіндегі  негізге  аларлық  қағидаттар  мен 

құқықтар туралы Декларациясы. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

АРНАУЛЫ ƏДЕБИЕТТЕР 

 

Назарбаев  Н.Ə.  Қазақстан-2030.  Барлық  қазақстандықтардың 

гүлденуі,  қауіпсіздігі  жəне  тұрмыс  жағдайының  жақсаруы.  Ел 

Президентінің Қазақстан халқына Жолдауы. //Каз. правда. 1997. 11 

октябрь.  

Назарбаев Н. Ə.  Елдегі жағдай мен ішкі жəне сыртқы саясаттың  

негізгі  бағыттары  туралы:  қоғамды  демократиялау,  жаңа 

жүзжылдықтағы  экономикалық  жəне  саяси  реформа:  Ел 

Президентінің  Қазақстан  халқынa  Жолдауы.//Каз.  правда. 1998. 1 

октябрь.  

Абайдельдинов  Т  М.  Содержание  специальной  трудовой 

правоспособности //Вестник  КазГУ.  Серия  юридических  наук. 

1993.  

Абайдельдинов Т.М. О понятиях «собственник предприятия» и 

«работодатель» в сфере социально-трудовых отношений //Правовая 

реформа в Казахстане. 1990. №3. С. 58.  

Абжанов  КА.  Трудовой  договор.  М.:  Юридическая  литература, 

1964.  

Абрамова  А.А.,  Дмитриева  И.К  Контракт  в  трудовом  праве // 

Вестник Московского университета. Серия 11. Право. 1992. №4.  

Абусярова  Н.А.  Обеспечение  законности  в  трудовых 

отношениях. Алматы: Жеті жарғы, 1997.  

Аколова  Е.М.,  Еремина  С.Н.  Договоры  о  труде.  Ростов  н/Д., 

1996.  

Аколова  Е.М.  Локальное  правовое  регулирование  труда  на 

предприятии // Правоведение. 1989. №6.  

Андреева  Л.А.,  Медведев  О.М.  Отырба  Л.В.  Трудоуйстройство 

и  трудовой  договор  в  условиях  перехода  к  рыночной  экономике: 

(Учеб. пособие). М.: Изд-во МГУ, 1992.  

Антонова  Л.И.  Локальное  правовое  регулирование.  Л., 1985. 

Apxunosa  Б.А.  Роль  и  значение  коллективных  договоров  в  период 

перестройки //Трудовое право и право социального обеспечения на 

путях перестройки. М., 1991.  

Байменов А. Реформа стереотипов не приемлет //Казахстанская 

правда. 2000. 22 фев.  

Бейсенов С.Д; Мухамбетов Т.И. Рынок и проблемы занятости в 

Республике Казахстан. Алматы, 1992.  

Бухарбаева  С.А.  Защита  интересов  человека  труда  как  один  из 

главных принципов трудового права // Право и государство. 1999. 

№2. С.64.  

Власов  В.И.  Социальная  защита  в  условиях  банкротства 

предприятий // Государство и право/ 1995/ №4; Он же. Соглашения 

и коллективные договоры: (защита от безработницы) //Государство 

и право. 1995. №8.  

Глазырин В. Трудовой договор (контракт) // Хозяйство и право. 

1993. № 6. С. 67-68.  

Глянцев В. Контракт: условия и особенности его заключения // 

Закон. Журнал для деловых людей. 1993. №6.  

Государственная  служба:  Регулирование  трудовых  отношений: 

Зарубежный опыт. М., 1995. Вып. 3.  

Головина С.Ю., Шахов В.Д. Контрактная форма регулирования 

трудовых отношений // Советское государство и право. 1991. №8.  

Гусов  К  Н.  Трудовые  контракты  и  реализация  права  на  труд // 

Вестник Московского университета. Серия 11. Право. 1992. №4.  

Димитрова  С.А.  Правовые  проблемы  труда  и  занятости 

населения. Алматы: Жеті жарғы, 1997.  

Дойблер  В.  Тенденция  развития  трудового  права  в 

промышленно развитых странах // Государство и право. 1995. №2.  

Егоров  В.  В:  Право  на  труд  рабочих  и  служащих:  теория  и 

практика. М., 1986.  

Желтов О.Б. Развитие законодательства о трудовых договорах (контрактах) 

//Вестник Московского университета. Серия 11. Право. 1995. №3.  

Жусупова  И.3.  Правовое  регулирование  труда  на  совместных 

предприятиях  в  Республике  Казахстан.  Дис....канд.  юрид.  наук. 

Алматы, 1995.  

Райкин  А.Д.  Трудовое  право:  проблемы  на  пути  к  рынку // 

Вестник Московского университета. Серия 11. Право. 1992. №4.  

Иванов  С.А.  Трудовое  право  и  рыночная  экономика //Вестник 

Московского университета. Серия 11. Право.1992. №4.  

Иосифиди Д. І’. Формы труда и их правовое опосредствование // 

Государство и право. 1992. №11.  

Карагусов  Ф.,  Швандер  О.  Вопросы  применения  трудового 

законодательства  иностранными  работодателями  в  Казахстане // 

Правовая реформа в Казахстане. 1999. №3. С. 53.  

Коршунов  Б.  Контракт  как  форма  трудового  договора // 

Хозяйство и право. 1991. №5.  

Куренной А.М. Трудовое право: на пути к рынку. М., 1995.  

Кучма  М.  Правовое  регулирование  занятости  труда  в  странах 

СНГ // Человек и труд. 1994. №9.  

Маврин С.П., Плиев И.П. Понятие должностного лица в 

советском трудовом праве // Правоведение. 1983. №4.С. 18-23.  

Мелешенко  Н.Т.  Материальное  стимулирование  труда  в 

условиях перехода к рыночной экономике. Тверь, 1991.  

Методические принципы и подходы к оценке результатов труда 

и  разработке  квалификационных  характеристик  должностей 

государственных 

служащих: 

Доклат 

Института 

труда 

Министерства труда Российской Федерации. М., 1994.  

Мухитдинов  А.Н.  Контрактная  форма  регулирования  трудовых 

отношений: Дис.... канд. юрид. наук. Алматы, 1994.  

Михайленко  Н.Т.  Обеспечение  занятости  высвобождаемых 

работников. Бишкек, 1992.  

Никитинский  В.И.  Контракт  в  трудовом  праве // Советское 

государство и право. 1991. №8.  

Никитинский  В.И.,  Коршунова  Т.Ю.  Правовое  регулирование 

трудовых  отношений  работающих  собственников //Советское 

государство и право. 1992. №6.  

Никитинский В.И., Орловский Ю.П. Предмет и метод турдового 

права: изменения в условиях перестройки //Советское государство 

и право. 1989. №4.  

Нургалиева  Е.Н:  Трудовое  право  в  новых  условиях 

хозяйствования // Алма-Ата: Наука, 1990.  

Нургалиева  Е.Н.,  Хохлов  Е.Б.  Проблемы  трудового  права  в 

современных условиях. Караганда, 1994.  

Нургалиева  Е.Н.  Механизм  правового  регулирования  труда. 

Алматы: Жеті жарғы, 1996.  

Нургалиева  Е.Н.  Кто  защитит  труд  наемного  работника? // 

Юридическая газета. 1998. 23 сент.  

Нурмагамбетов  А.М.  Рынок  труда:  правовые  проблемы  и 

перспективы. Алматы. Баспа, 1998.  

Нуртдинов  А.  Современные  проблемы  трудового  права // 

Человек и труд. 1997. №12. С. 54.  

Пашков  А.С.  Договоры  о  труде  в  условиях  многоукладной 

экономики // Государство и право. 1993. №6.  

Пашков  А.С.,  Иванкина  Т.В.,  Магницкая  Е.В.  Кадровая 

политика и право. Л., 1989.  

Рефора трудового законодательства: проблемы и решения / Под 

ред. Ю.И. Орловского. М.,1991.  

Розенфельд  ВХ,  Старилов  Ю.Н.  К  вопросу  о  понятии  и 

правовом статусе должностного лица // Правовая наука и реформа 

юридического образования: Сб. науч. трудов. Воронеж, 1995. Вып. 

1. С. 67-91.  

Сериков. О.Т. Вопросы единства и дифференциации в правовом 

регулировании труда // Право и государство. 1999. №l. С. 70.  

Смирнов  О.В.  Законодательство  о  труде  и  коллективный 

договор// Вестник МГУ. Серия 2. Право. 1992. №4.  

Соболев  С.А.  Трудовое  законодательство  и  мотивизация 

поведения // Государство и право. 1995. №1.  

Соболев  В.В.  Охрану  труда — под  контроль  государства // 

Советы Казахстана. 1994. 26 февр.  

Сыроватская  Л.А.  Трудовые  отношения  и  трудовое  право // 

Государство и право. 1996. №7.  

Сыроватская Л.А. Трудовое право. М., 1995.  

Трудовое право России: Учебник/ Под ред А.С. Пашкова. Спб., 

1994,  

Уваров В.Н. Трудовой договор (контракт). Алматы, 1995.  

Уваров  В.Н.  Трудове  законодательство  Республики  Казахстан 

Алматы, 1998.  

Уваров В.Н. Государственная служба. Алматы, 1996.  

Уржинский К., Гусов К., Иржинская Н. Заключение контрактов: 

взгляд в будущее // Хозяйство и право. 1992. №7.  

Уржинский К, Уржинския Н. Контракт: новая правовая модель 

подбора кадров //Хозяйство и право. 1991. №3.  

Хозяйство,  труд,  право  в  условиях  перестройки.  Минск, 1980. 

Хохлов Е.Б. Экономические методы управления и трудовое право. 

Л., 1991.  

Шайбеков Д.К Трудовое правоотношение Республики Казахстан 

и рынок. Алматы, 1997.  

Шайбеков К.А. Трудовое право Республики Казахстан. Алматы, 

1996.  

Шахов  В.Д.  Полномочия  трудового  коллектива:  содержание, 

виды, механизм реализации. Свердловск, 1989.  

Шишкин  В.И.  Судебная  защита  от  неправомерных  действий 

должностных  лиц // Советское  государство  и  право. 1989. №3  С. 

23-29.  

 

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ ЕҢБЕК ТУРАЛЫ 

 

Қазақстан  Республикасының  Заңы 1999 жылғы 10 

желтоқсан N493-1 

 

Осы  Заң  азаматтардың  Қазақстан  Республикасындағы  еңбек 

бостандығына  конституциялық  құқығын  іске  асыру  процесінде 

туындайтын еңбек қатынастарын реттейді. 

 

1  Т А Р А У  

 

ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

 

 

1 бап. Осы Заңда пайдаланылатын негізгі ұғымдар 

Осы Заңда мынадай ұғымдар пайдаланылады: 

еңбек – адамдардың  өмірі  үшін  қажетті  материалдық,  рухани 

жəне басқа да құндылықтар жасауға бағытталған адам қызметі; 

еңбек  қатынастары – тараптардың  əдетте  жеке  еңбек  жəне 

ұжымдық  шарттар  негізінде  белгілі  бір  еңбек  қызметін  жүзеге 

асыруы  жөнінде  туындайтын  жұмыс  беруші  мен  қызметкер 

арасындағы қатынастар; 

жұмыс  берушінің  актілері – жұмыс  берушінің  (жұмыс 

берушілер  өкілінің)  шығаратын  актілері  (бұйрықтар,  əкімдер, 

нұсқаулықтар, ішкі еңбек тəртібінің ережелері); 

жеке еңбек шарты - қызметкер мен жұмыс берушінің арасында 

жазбаша  нысанда  жасалатын  екіжақты  келісім,  ол  бойынша 

қызметкер  жұмыс  берушінің  актісін  атқара  отырып,  белгілі  бір 

мамандық,  біліктілік  немесе  лауазым  бойынша  жұмысты 

орындауға міндеттенеді, ал жұмыс беруші қызметкерге жалақысын 

жəне  заңдар  мен  тараптардың  келісімінде  көзделген  өзге  де 

ақшалай  төлемдерді  уақытында  жəне  толық  көлемінде  төлеуге, 

еңбек  туралы  заңдар  мен  ұжымдық  шартта  көзделген  еңбек 

жағдайларын қамтамасыз етуге міндеттенеді; 

зиянды  (өте  зиянды)  еңбек  жағдайлары – белгілі  бір  өндіріс 

факторларының  əсер  етуі  қызметкердің  жұмыс  қабілеті 

төмендеуіне 

немесе 

ауыруына, 

не 

оның 

ұрпақтарының 

денсаулығына теріс ықпал етуіне əкеп соғатын еңбек жағдайлары; 

қауіпті  (өте  қауіпті)  еңбек  жағдайлары – белгілі  бір  өндіріс 

факторларының  əсер  етуі  еңбек  қорғау  ережелері  сақталмаған 

жағдайда  қызметкер  денсаулығының  кенеттен  күрт  нашарлауына 

немесе  жарақаттануына,  не  оның  қайтыс  болуына  əкеп  соғатын 

еңбек жағдайлары; 

ауыр  дене  жұмыстары - қызметкердің  ауыр  заттарды  қолмен 

көтеруге  немесе  орнын  ауыстыруға  байланысты  қызметтерінің 

түрлері  не 300 ккал/сағаттан  астам  күш-қуат  жұмсайтын  басқа  да 

жұмыстар; 

демалыс  уақыты - қызметкердің  еңбек  міндеттерін  орындаудан 

бос жəне оны өз қалауы бойынша пайдалана алатын уақыты; 

жалақы – еңбек  үшін  оның  күрделілігіне,  саны  мен  сапасына 

сəйкес төленетін сыйақы (табыс); 

біліктілік 

разряды - қызметкердің 

өзі 

орындайтын 

жұмыстарының күрделілігін көрсететін біліктілік деңгейі; 

ұжымдық  шарт – бір  немесе  бірнеше  жұмыс  берушілер 

(олардың  өкілдері)  жəне  бір  немесе  бірнеше  кəсіптік  одақтар,  не 

кəсіптік одақтарға мүше емес, келіссөздер жүргізу үшін өз ұйымын 

құрған  қызметкерлер  қол  қойған  жазбаша  шарт  түрінде 

ресімделген құқықтық акт; 

іссапар – жұмыс берушінің əкімі бойынша қызметкерді тұрақты 

жұмыс орнынан тыс жерге еңбек міндеттерін орындау үшін жіберу; 

өтемақылар – жұмыс режимі мен еңбек жағдайларына, жұмысты 

орындаған кездегі қызметкерлердің шеккен шығындарының орнын 

толтыруға байланысты ақшалай төлемдер; 

ең  төмен  жалақы  мөлшері – меншік  нысанына  қарамастан, 

ұйымдарда  жалданып  жұмыс  істейтін  адамдарға  ақшалай 

төлемдердің  Қазақстан  Республикасының  Конституциясы  кепілдік 

берген ең төмен мөлшері; 

жазбаша  ескерту  (хабарлама) - қызметкердің  немесе  жұмыс 

берушінің қол қойылған жəне тіркелген өтініші не өзге де əдіспен 

(хабарлама  арқылы  тапсырысты  хатпен,  факспен,  электронды 

поштамен, жеделхатпен) берілген өтініші, 

жұмыс  берушілердің  өкілдері - құрылтай  құжаттарының 

негізінде  жұмыс  берушінің  немесе  жұмыс  берушілер  тобының 

мүдделерін білдіруге уəкілетті жеке немесе заңды тұлғалар; 

қызметкерлердің  өкілдері  –кəсіптік  одақтардың  жəне  олардың 

бірлестіктерінің  құрылтай  құжаттарына,  сенімхатқа  не  жиналыста 

қабылданған  шешімге  сəйкес  өкілдік  етуге  уəкілетті  органдары, 

сондай-ақ  қызметкерлер  уəкілдік  берген  өзге  де  тұлғалар  мен 

ұйымдар; 

қызметкер – жұмыс  берушімен  еңбек  қатынастарында  тұратын 

жəне  жеке  еңбек  шарты  бойынша  жұмысты  тікелей  орындайтын 

жеке тұлға; 

жұмыс  беруші - қызметкер  еңбек  қатынастарында  тұратын 

заңды немесе жеке тұлға; 

жұмыс уақыты - қызметкер жұмыс берушінің актілері мен жеке 

еңбек  шартының  талаптарына  сəйкес  еңбек  міндеттерін 

орындайтын уақыт; 

еңбек міндеттері - қызметкер мен жұмыс берушінің жеке еңбек 

шартымен байланысты міндеттемелері; 

еңбек өтілі - қызметкердің заңды тұлға құрмай кəсіпкерлік жəне 

өзге  де  қызметпен  айналысушы  қызметкер  немесе  жеке  адам 

ретінде  еңбек  міндеттерін  жүзеге  асыруға  жұмсаған  күнтізбемен 

есептелген уақыты; 

еңбек  дауы – еңбек  туралы  заңдардың  қолданылу  мəселелері 

бойынша бұрын қызметкер (қызметкердің өкілі) мен жұмыс беруші 

(жұмыс  берушінің  өкілі)  арасында  реттелмеген  жеке  еңбек, 

ұжымдың шарттардың талаптарын орындау туралы қызметкер мен 

жұмыс берушінің арасындағы келіспеушілік; 

еңбек  жөніндегі  уəкілетті  мемлекеттік  орган – еңбек 

қатынастары саласында өз өкілеттігін Қазақстан Республикасының 

заңдарына сəйкес жүзеге асыратын орталық атқарушы орган; 

еңбек  жағдайлары -  еңбекке  ақы  төлеу,  оны  қорғау  мен 

нормалау  жағдайы,  жұмыс  режимі,  мамандықтарды  (қызметтерді) 

қоса  атқару  мүмкіндігі  мен  тəртібі,  техникалық,  санитарлық, 

гигиеналық,  өндірістік-тұрмыстық  жағдайлар,  сондай-ақ  жеке 

еңбек жəне ұжымдық шарттар тараптарының келсімі бойынша өзге 

де жағдайлар. 

 

жүктеу/скачать 2,12 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: