Гшһңр Ц£ңсиі о л ж й з й л й р ы н 0й іы иийлі

әзә  кәл-ләзи  иүнфиқу  мәләһү  ОН-НӘСИ  5 
уәл-иәумил ахири садақаллаһүл-ғазим»
Сауал
Раббым  Аллаһ  Тағала  екеніне  дәлел:  « 
іц 
»^1
  ^ іі- і
-^с<3-  фә-әғләмә  ән-нәһү  лә  иләһә  илла 
Аллаһул-хамд мүддә Раббил-ғаламин».
Пайғамбарымыз  Мүхаммед  ғалайһис-саламға  дәлел:  «  _»
»скіі 
іА/вці 
уә  кәфә
Мүхаммадин Расулаллаһ».
Дінім  Ислам  дінідүр,  дәлел:  « 
®
ь і
)
і
нәддинә ғинда Аллаһил ислам».
Кітабым  Қүран Ғазим, дәлел:  « <43іі*3 йісілі^ 
се-^Оі
иіо43-  тәбәракәл-ләзи  нәз-зәләл-фурқана», 
«Әлиф ләм мим зәлик әл-китәбу лә райба фиһи һудә».
Қыблам кағба Шариф, дәл.ел:  « ‘Цм <> 
&л
 <> і^і-і <^йв
<^аііЛ 
5^сІ  йів^^діі 
ДЗІІ 
^ 
ы
 
4Ііі 
иі>иа  -  иә
әйюһәл-ләзинә  әмәну  мән  иәртәд-  ди  минкүм  ған  дини 
фәсауфа  иә  ти  Аллаһ  би-қауми.  Иухиб-буһүм  уә  иухиббуна 
изәл-ләти ғалал-мүһмининә әғиззатин ғалал-кәфирин».
Ғамалда  Мәзһәбім  Имам  Ағзам,  дәлел:  «  < > Ы і *   й^_? 
ьЗ£ыс&_а 
уәмин-нә  һәзә  сирати  мүстақимән  фәт-
табақуһү».
Адам
^ й? {^1 с5йЧ-> йр «^тО 
0£<3-*І^  Іі» 
С^С
  'й ^ й '  ^ І^ іЗ -І'  (»_Қ5  І_*ДлЗ^  й'  Ій^Ц"  С5СІЧ-1  _*-)І<5-  УӘ  ИЗӘ
ахаза  Раббака  мин  бәни  зүһуриһим.  Уә  әшһәдиһим  ғала  ән 
фүсиһим.  Әлсәт  би-Раббиһим  қалу  бәлә  шаһиднә  ән  тақулу 
иәумәл-қиамати әннә күн-нә ған һәзә ғафилин».
Миллетім -  миллет Ислам.  Дәлел:  «  <Ді'_*х_Ы оі <«4/<£  й_м\; 
Нч?<-£  й?ч?  всВ  січ-і  (Ц
іі
Ц
о і
  <^і_£  і_х>^> 
і
<-)-  иәмүн-нүнә  ғаләйкә  ән 
әсләму.  Қүл  лә  тәмүннү  ғаләй-иә  Исләмәкүм  бәлил-ләһү 
иәмүн-нү ғаләйкүм.  Ән һәдәйкүм лил-иман ән күнтүм садиқин».
Мүхаммедтің  үммәтімін.  Дәлел:  «  иййсУ 
V   -*/С  1*^0^ 
о4>^і  й&  аяй^ 
з
 
й х з , к ү н т ү м   хайран  үммәтин
ухрижат  линнәси  тәмүрунә  бил-мағруф.  Уә  тәнһәунә  ғанил- 
мүнкәри». 
'•*
124

Мүмин  мұсылмандығым  қақ.  Дәлел:  « 
оіоіо
 
^
Л »ІІЗ  іЗ\>- 
*  ^С<^  ‘< *сЫ *Ы  СйЦ? ?*«£> А£  ^ с^
уэ  уләикәһүмүл-мүминун  хаттә  ләһүм  дәрәжәтун.  Ғинда 
Раббиһим  уә  ләкин  қулу  әсләмнә.  Әлхамдү  мүддә  дәлил.
Садақа Аллаһу ғазим».
Намаз  бен қүрбан шалу мәні туралы
«уа лә туғтул хикматы лиғаири әһлиһә»- демеппе еді. 
(Түсінігі:  «Өз үйіңнен бөтендерге хикметтеріңді берме»)^ 
Хикметіне  әһл  болмағанларға  хор  қылма  дегені  қайда.
Жап ағызыңды жапың деді.  « 
з
«уа иннәһум ли ясдунаһум ғән сәбили уа юхибунә иннаһум
муһтадун» 
„
(Түсінігі: 
Олар 
Аллаһ 
жолынан 
таидыру 
үшін
мұсылмандарды 
айнытады 
және 
олардың  тура  жолда
жүргендерін жақсы көреді.)
Ол  ләғин  шайтандар  Құдай  жолына  жібермеске  әбден
ерікгі  болғандар.  Өзін  біреу  билеп  үйіріп  қамап  алғанын  білмей
жәһилдер  уа  ғафилләр  түзу  жолда  жүрген  өзіміз  ғой  бізден
басқаның  бәрі  де  адасуда  ғой»  |   деп  ойлайды.  Міне  жігіттер
жандапмен шын көңілмен біз сөйпейік.
Сіздерде  жан  құлағыңызды  салып,  шын  ықыласыңызбен
ұғып 
апыңыздар. 
Құдайға 
қылған 
құлшылықты 
танып 
қылыңыздар.  Намаз  оқымақ  Аллаһға  (Аллаһқа)  ғард  аитпақ, 
имам  сайламақ.  Өз  аузымен  жеткізе  алмасбыз  деп  біреуді 
дүбірнай  қылып  переводчик  қылмақ.  Пендемен  қожасының 
арасына  молда деген  жүйрік тілмаш.  Ол  переводчик не  қылып, 
не  айтып  тұрғанын  езі  білмей  тұрса  халықтың  сөзін  қалаи 
жеткізе  алады.  Білсе  имам  болуы  керек,  білмесе  имамлығы 
дұрыс та болмайды.  Кім-кімге болсын намазды білуі керек.
Намаз  деген  сездің  мағынасы  не?  Ол  езі  не  орынға
тұратұғын  жұмыс.  Моллалардан  сұрасақ  намаз  араб  тілінде
«ЫсЬ-»»  «сапатун»  дейді.  «»Ы
і
>=>»  Салауат  луғатта  дуға.  «иә 
тәхрику  саләуин»  -дейді.  Екі  жеңді  қозғалтпақ  дейді.  Дұға 
болғанда  қыблаға  қарап  қол  жайып  отыра  берсек  онымен  де 
болса  керек.  Иә,  болмаса,  екі  жеңді  дамылсыз  қозғай  берсек,

мұныменде  болса  керек.  Жоқ  бұл  екеуімен  намаз  болмайды. 
Намаз  не  менен  намаз  болады?  Тіл  өз  қызметін  орнына 
келтіріп,  сәнә уа тасбих қирааттарды  айтып.  Он екі  мүше басқа 
жұмысқа  бұрылмай  фәрз,  уажиб,  сүннәт,  мустахабті  орнына 
келтіріп.  Көңіл  о  да  қарап,  бос  түрмай  Құдай  Тәбарак  уа 
Тағаланың  Ұлы  зор  патша  екендігін.  Өзінің  оған 
пенде 
екендігін,  бұл  тұрмысы  сол  Құдайға  ғард  айтуы  үшін 
тұрғандығын 
^
«уа һууә мәғәкум әйнәмә кунтум».
(Түсінігі  «Ол  Дпла  Тағала  бізбен  бірге  қайда  болсақ  та». 
Меккеде түскен. Хыжыр сүресі. 4-аят.)
1|1| |Й|і| 
Щ
 |р || Ч лі' й£й ^».
«уа нәхну әқрәб иләиһи мин хәбл әлуәрид».
(Түсінігі:  «Біз  оган  күре  тамырынан жақынбвіз».  Меккеде 
түскен.  Қаф сүресі.  16- аят.
Осы  аятқа  түсіндірме:  «Аллаһ  Тағала  барлық  адамзатты 
жалғыз  өзі  ғана  жаратқанын  хабарлайды.  Адамдармен  не 
болып  жатқаны  Аллаһқа  мәлім.  Олардың  не  ойлап,  бір-бірінен 
не  жасырып  жүргенін  де  біледі.  Өйткені  Аллаһ  адамдарға  күре 
тамырынан  жақын.  Сондықтан  адам  әрдайым  Аллаһ  көріп  тұр 
деп  күнә  істерден  аулақ  жүру  керек.  Сол  кезде  ғана  адам 
құдайдан 
ұялып, 
Алпаһ 
тыйым 
салған 
жаман 
істер 
жасамайды»).
«юхибуһум уаюхибунәһум».
(Түсінігі  «Аплаһ  оларды  жақсы  көреді  және  Олар  да 
Аллаһты  жақсы  көреді».  Мединеде  түскен.  Мәида  сүресі.  54- 
аят.)
«фәзкуруни әзкурукум».
Магынасы:  «Мені  еске  алыңдар,  мен  де  сендерді  еске 
аламын». Мединеде түскен.  Бақара сүресі.  152-аят.
«
іііі
Л-
і
 ^<Дг 6 £І».
«иннәһу ғәлиму би зәти судур».
(Түсінігі:  «Расында  Ол,  көкіректегілерді  толық  білуші». 
Меккеде түскен.  Һұд сүресі.  5-аят.)
Осыларды муләхәзә қылып, жадынан шығармай ойлап 
тұрса.  Намаз сонда намаз болады.  « й'о^'<3 ^ <І£<>н л»'<^ 
й1».
«иннә аллаһу иәмуру бил ғадл уа ихсан».
126

(Түсінігі:  «Расында  Аллаһ  әділетті,  игілікті  бұйырады»
Меккеде түскен.  Нахыл сүресі. 90-аят.)
Аллаһ  Тәбарак  уа  Тағала  ғәдл  менен  ихсан  менен  әмір
“қылғандығы  бұл  аят  кәримнен  мағлум  болып  тұр.  Ихсан  не
нәрсе? 
04
 
в'
<
*<
-* й'1-* 
сҺл&Ь
Әл 
ИХСӘН  иннә тәғбудуллаһ  кәиннәк тәрәһ  фә  инләм тәкун
тәрәһ фә иннәһу иәрәк.
(Түсінігі:  Жақсылық  ол  Алпаһқа  құлшылық жасағанда,  сен
оны  көріп  тұрғандай  етіп  құлшылық  жаса.  Егер  көрмесең,  Ол
(Аллаһ) сені көріп тұрғандай етіп құлшылық жаса.)
Ихсан  сол  ғибадат  қылмағың  Аллаһ  Тәбарак  уа  Тағалаға.
Көз алдында көрініп тұрған  патшаға  иіліп тағзым  қылған секілді, 
сен  көрмесең де Аллаһ Тәбарак уа Тағала  сені  хәдир уа  нәзир 
көріп  тұрады  дүр.  Олай  болса,  сен  һәм  көріп  тұрған  іспетті  аса
қорқынышпен  қай  жерімнен  мені  табады  дегендей  қылқылдап, 
қымсынып  құлдығыңды  орнына  келтір.  Сол  намазда  тұрғанда 
Құдай  Тәбарак  уа  Тағаланың  құдіретін  мен  де  көріп  тұрмын. 
Мені  құдірет  те  көріп  тұр  деп  ойыңда  болуы  керек.  Көңіліңде 
бұл  қиял  болмаса,  намазың  Құдайға  қылған  құлшылық  емес. 
Қарғаның  екі  қарап,  бір  шоқығаны  сықылды  нәрсе.  Хадис
шариф 
§11|р1||| '<-)* Щ Й
«лә саләт иллә би худурил қалб» -дейді.
(Түсінігі: 
«Шын  жүрекпен  оқылмаған 
намаз, 
намаз
болмайды, алдау болады» дейді.)
Намаз  намаз  болмайды,  мәкр  болады  қалбнің  хушуғ  уа
худуғ  худурымен  дейді.  Біреудің  есігі  ашық  қалса,  ішінде 
адамзат жоқ болса.  Ол үйге  ит  қалай  кіремін десе,  кіруге ерікп. 
Көңіл  деген  -   үй  сықылды  нәрсе.  Оның  ішіне  кіретұғын  иесі 
жаратқышы  [жаратушысы]  Құдай  уа  һәм  Құдайдың фикр,  зикрі. 
Құдайдың фикр,  зикрі  болмаған  көңілге  шайтан  ғалейһил ләғин 
қалай  кіремін  десе  кіруге  ерікті.  Шайтан  ұялаған  көңілдің  иесі 
болған  кісінің,  намазды  оқығаны  не,  оқымағаны  не.  Сол  үшін 
құлақ  қағып  намазға  кірісе  бастаса,  қайда[ғы]  бір  ұмытқан 
нәрсесі есіне түседі.  Көңіл өз жұмысымен алданып тұрса, бөтен 
жаққа  бұрылуға  қолы  тиіп,  мұршасы  келе  алмайды.  Намазда 
тұрғанда  көңілдің  жұмысы  төменде  айтылған  сөздер  болуы 
керек.  Намазда  құлақ  қағып  «Аллаһу  акбар»  демегің.  Әи,  оір 
Құдай  сенің жолыңда,  міне,  мен  өзімді  құрбан  қылдым  дегенің. 
Мал бауыздағанда:  «Бисмиллаһи аллаһу акбар» бұйырылды.
127

Намазға  кіріскенде:  «Бисмиллаһи  мен  аллаһу  акбар» 
буйырылды.  Бауыздалған  малдың  жаны  жалған  дүниемен 
амандасқандай. 
Намаз 
оқушы, 
олар 
қашан 
намаздан 
босағанша  жалған  дүниемен  амандасты.  Солай  болған  үшін 
шәһар  жар  кәрәмнің  бірден  соңғы  афдал  хазірет  Ғумар 
радиаллаһу  ғәнһу  намазда  түрғанда  өзін  біреу  қылышпен 
шапса да қол сермемеді.  Не үшін? Өзін өлген кісі есебінде көріп 
түрғандықтан.  Хазірет  Әли  кәрәмаллаһу  уажһуһум  һәм  сол 
хиялда  болып,  намазын  бұзбады.  Болмаса  бір  құлды  солар 
қолымен  қойып  қалса,  жайратпай  ма.  Хазіретіміз  Мұхаммад 
Мұстафа ғалейһи сәләмнің 
0'
«мәуту қаблә ән тәмуту» -дегені.
«Өлмес  бұрын  өліңіз»  дегені.  Ажалдан  бұрын  өліп  қап
тұр
дегені.
Құрбан  мағынасы:  Аллаһ
үшін ғайд күндерінде  шалынған  мал  құрбан  атанды.  Намаз  һәм
Құдайға
тұрған жұмысы
Тәкбир  тәхримнің  мағынасы:  Сол  әууәлғы  тәкбір  намаз 
оқығышны(оқушының)  сезден,  фиғлдан  мәниғ  ойлағанлығы 
үшін.  Дунәуи  уа  нәфсөни  фиғлдарні  намаз  оқушыға  харам 
қылғандығы  үшін  тәкбір  тахрим  делінген.  Бұл  бәғисден  әннә 
хазіретміз саллаллаһу тағала ғалейһи уас сәләм:
«әттәхримәт  әлулә  хәйр  мин  әддуниә  уа  мә  фиһә»  - 
бұйырды.  Болмаса  «мә  сәуә»ні  нәфи  қылмаған,  көңілін  бұл 
ниетке  байламағандардың  төхримсі  бұл  мәртебеде  емес.  Мал 
бауыздаушы  «Бисмиллаһ  аллаһу  әкбар»  деуменен  малды 
өлтірген  сықылды.  Намаз  оқығыш  [оқыушы]  һәм  бұл  тәкбир 
тәхримнің Аллаһу акбар менен  нәпсісін өлтірді.  Пенде мүминнің 
жаны  Ибраһим  Халиуллаһ  дәрежесін  тауып.  Өзінің  ойлап 
орнын тауып тұрған денесін, хазрет Исмағил іспетті  қылып. Аяқ- 
қолын  жіпсіз  байлап  құрбандыққа  шалды.  Дене  жанның  бұл 
тариқ  құрбан  қылуы  менен  шәһуәттардан,  харистардан
мәрдәрлықтан  халас  болды.  «Бисмиллаһи  рахмани 
рахим»-  деп  һәм  тәкбир  тахримнің  «Аплаһу  акбар»  такбирін 
орнына  келтірумен  халал  бауыздалған  малдай  болды.  Мұнан 
мәғлум  болды  намаз  оқымаған  адам  арам  өлген  мал  есебінде
құтылып
128

екендігі.  Намаз  оқып,  намаздың  шарт  шариғатын  орынға 
келтірушінің  орындаған  сүйкімділігі,  құрбандық  шалынған
малдың етінің сүйкімділігі секілді болған.
Қол  қусырып,  қыблаға  қарап  Құдайға  жыләп  тұрғанның
қиямет  күнінде  Құдай  Тәбарак  уа  Тағаланың  хузурында  тұрған 
күнім ғой деп.  Ойлап тұру керек хисаб  ...  мінәжәт айта  келгенім 
осы 
ғой 
деп 
ойлауы 
керек. 
Бұл 
күнде  _  мұңаиып
мүләймағаныңмен,  ол  күнде  мұңайып  мүләйіп  Құдай  алдында 
тұруың  айдан  жарық,  күннен  руш.  Қиямет  күнінде  Құдаи
алдында қандай тұрсаң, намазда да сондай тұр.
«иумә иәдғукум фәтәстажибунә би хамдиһи».
(Түсінігі: 
«Сендерді 
шақырған 
күні, 
оны 
дәріптеи
қабылдап».  Меккеде түскен.  Ісра сүресі.  52-аят.)
Қиямет күні болғанда 
з
 Мйр1
«әмәннә биһи уа садақнә».
(Түсінігі:  «Оған сендік және шындықты айттық»).
Құдай Тәбарак уа Тағала 
йцо^с?
«фә изә һум жәмиғун ләдәинә  мухдәрун» жарлығы орнына 
келтірілгенде,  Жатқан  орнынан  ұшып  түрегеліп  топырақтан
басын сілкілеп 
з
 <*<-Ці
«Субханәкә 
аллаһуммә 
уа 
бихамдикә»^  деп 
аита
түрегелмек.  Ахирет  (ақирет)  күніне  инанып  Құдай  алдын  көру 
есідертінде  хадир  тұрғандар.  Солай  болатұғындығы  үшін 
намазда  құлақ  қағысымен  айтушыға  бұйырылған.  Әркім 
намазда құлақ қаққанда таңла махшарда Құдаи алдында аитуы 
ниетінде  дап  даяр  тұрсын.  Сонда  тілің  Құран  қирағат  оқып, 
денең  намаздан  басқаға  бұрылмай  _ тұрғанда  көңліңмен 
Құдайдың  алдында  тұрмын  деп.  Құдай  Тәбарак  уа  Тағала
маған  мына  сөздерді  айтып  тұр-ау  деген  пікірде  болуың  керек
« ;»  Цу 
Й  Й ІІЙ  
Ш
«қаулиһи  тағалә  уа  ләқад  житумунә  фирәди  кәмә
халәқнәкум әууәл мәррат»
(Түсінігі:  «Расында,  алғаш  рет  жаратқанымыздаи  бізге
жалғыз-жалғыз  келдіңдер»  .Меккеде  түскен.  Әнғәм  сүресі.  94-
ЗЯТ‘  Құдай  Тәбарак  уа  Тағала  сол  күнде:  «Әй,  пенделерім, 
дүниеде саған сондай кеңшілік бердім.  Маған сен  не келтірдің»,
-  деп.  Фулән  жасқа  жеткенше  бір  күн  ғұмырыңды  не  қызметте
129

өткіздің?  Фулән  демалыс  бердім,  ол  демалысты  не  қызметпен 
тауыстың?  Ғақыл  бердім,  қандай  орынға  жұмсадың?  Ғылым 
бердім,  оның  күшімен  не  жұмыс  қылдың?  Мал  бердім,  оны 
қалай  аударып,  төңкердің?  Гауһар  тастай  көз  бердім, 
саңғырлап  тұрған  құлақ  бердім.  Қалай  жұмсасаң,  икеміңе 
көнетүғын  қол  бердім.  Қолыңды  ойлаған  жеріңе  жеткізуге  тіл 
бердім. Ойлаған жеріңе баруыңа аяқ бердім.
Өзімде  бар  болған  сипаттардың  әрқайсысынан  саған 
бердім.  Хаиәт,  ғылым,  құдірет  һәм  басар,  сәмиғ,  ирада,  кәләм, 
тәкуин дүр. Дүниені бір базар қылып, осынша сумамен жіберген 
маған  не  базарлық  алып  келдің?  Бірі  шот,  бірі  күрек  орнында 
қол-аяқ  беріп  егін  салыңдар  деп  жібердім.  Қандай  жерге  егін 
салдыңдар?  Қанша  еңбек  алдыңдар  деген  уақытта  не  жауап 
айтамыз деп ойлауың күштісінен  иіпіп тізе басса  керек.  Бұл тізе 
басып  рукуғ  қылмақтың  артықшылығы  сол  -  жетпіс  екі  милләт 
бар  бізбен  жетпіс  үш.  Соның  бәрі  Құдайға  құлшылық  қылады, 
әркім  өзінің  ұстаған  дінімен,  Біз  Құдайға  қол  қусырсақ,  оларда 
һәм  бар  Құдайға  қол  қусыратын  құлшылық.  Біз  жерге  бас 
қойсақ,  оларда  да  бар  бас  қойып  құлшылық  қылатұғын. 
Жалғыз-ақ жоқта біздің дін  мубиннан басқа діндерде тізе басып 
иіліп  тұратұғын  жоқ.  Соның  үшін  Қүдай  Тәбарак  уа  Тағала 
з
«уаркағу мәғәр ракиғин».
(Түсінігі:  «Рукуғ  етушілермен  бірге  болыңдар 
(рукуғ 
етіңдер)».  Бақара сүресі.  Мединеде түскен. 43- аят.)
Бұ  иілмектің  мәнісі  міне  Құдайым  не  жүгің  болса  үйіп  қоя 
бер,  тостым  арқамды.  Сенің  құлдығыңда  арқам  соқпақ,  басым 
омақ  болсын  деп  иілгенге  келеді  екен.  Жалғанда  дүниені
(РЯ
қаптаған  пәлеге  кедергі  болуға  жарайтын,  үш  түрлі  жұмыстың 
бірі  рукуғ екен.  Құдай Тәбарак уа Тағала өзі  айтқан екен.  Хадис 
қүдси:
« 
о
 ^іві_иЗ 
о
 
'сЗ 
||||у! 
УЫЗ
«.1(3—
нЗ»
«ләу лә  әлғибәд  рәкәғун  уа  ләу  лә  әлбәси  рәдәғун  уа  ләу 
лә әлбиһәим рәтәғун ләсуббә г ғәләикум әлбәлә суббун»
(Түсінігі:  «Құлдар  рукуғ  жасап  жатса  да,  сәби  емшек  еміп 
жатса да,  малдар бағылып жатса да, сендерді сынаймын»).
Егер 
рукуғда 
тұрған 
пенделерім 
болмағанда, 
хайуандардың аузы шөп жеп оттамағанда, аузы емшекге тұрған
30

сәбилер  болмағанда,  пәлені  сау  еткізіп  құйып  жіберер  едім 
деген 
екен. 
Рукуғының 
қасиеті 
бек 
зор 
екен. 
Хайр 
мақсудымызға  келейік.  Пенде  мүмин  тізе  басып  рукуғда 
тұрғанда, Аллаһ Тағаладан «Көтер басыңды пенделерім» деген 
жарлық барлығынан имам хабардар болып. 
сцО
«сәмиғ аллаһу лимән хамидә».
(Түсінігі:  «Аллаһ  Тағала  Өзіне  мақтау-мадақ  айтушыны
естіді»).
Яғни  Алла  Тағала  құлының  мадақтауләрын  қабыл  аләр 
демегі.  Басты  жоғары  көтереді  екен  намаз  оқушылар,  немесе 
имамға ұйып намаз оқушы жамағат  -^с Л ^  'Сьо
«раббанә ләкәл хамд» дейді екен.
(Түсінігі:  Иә,  Раббым  саған  сансыз  мақтау-мадақтар
болсын.)
Әй,  біздің  пәруардігеріміз  «ғәлә  кулли  хәл  хамд»  сенің 
үшін  дүр  деп  түрегелер  екен.  Аллаһ  Тағаланың  сұртағаттап  уа 
мағнән  ләтиф  бисәуәбні  еш  кімнің  тақты  уа  құдретті 
болмағынан  қылған  ісі  хәм  уа  ғәмәлні  тәмәм  болғандықтан 
ғитәб  уа  хисабтан  құтылып.  Аллаһ  Тағаланың  рахмет  уа 
рәфәтіне  қарап  болу  әмиді  илен  құлшылық  уа  тәубашіліктің 
барып  тұрған  ғайаті  сәждеге  барып  бас  қояды  екен.  Екі  сәжде 
бір мағнада тәкрару тәкид үшін Хақ тағала басың көтер  пендем 
болсаң.  Әр  түгінге  үшін  сұрайтұғын  сұрауым  бар  дегеннен, 
пенде  мүмин  басты  көтерсе  де  Қүдай  Тәбарак  уа  Тағаланың 
жарлық  жүгінің  ауырлығынан  түруға  шамасы  болмағаннан  жүк 
түсіп  шарт  жүгініп  отырып  «әттахиәту  лилләһи  уас-саләту  уа 
тайбату»  дер  екен.  Сол  уақытта  Аплаһ  Тағала  не  келтірдің,  не
түрлі қылмысың бар деп сұрайды екен.
Тән  тереңде  татлиғ  жан  жараттым,  биһәим  қылмадым.
Инсан  жараттым,  һәміс  ойладым,  тәрбиеңді  нәғу  қылдың, 
першан  ниетіңді  сені  салдым  мұсылмандық жеріне.  Қане  шүкір 
еткенің  мыңның  біріне.  Тәмәм  ағзаларыңды  сәләм  еттім.  Әриғ 
затым білерге ғапым еттім.  Соғар дем әб нығметтен тісіңді  қане 
айғыл  менге  қылған  ісіңді.  Дегендө  пенде  мүмин  не  айтарын 
білмей  сасқанынан  оң жағына  жалт  қарап  «әссәләму ғәләйкум 
уа  рахматуллаһ»  деп.  Өсхәбул  иәмин  аталмыш  әнбиә,  ғәзәм 
әулиә  кәрәмнің  руханиәтларындан  жәрдем  талаб  қылып.  Хәл 
тілі  илен  әй  булиәм  муләмәтта  қалған  күнә  уа  пәлекет 
балшығымен  аяғы  бұлғанған  ғәси  уа  күнәгер  русы  ғарқ  күнә
131

I
дүр.  Мендегі  дестігер  уа  шафиғ  бөлекөріңіздер  деп  оң  жағына 
даусын  шығарып,  оң қарап  бас сәлем  беретүғынның себебі сол 
екен.  Ол  қорқынышты  күнде  әнбиәлардан  жауап  бұләйша 
қайтады екен.
Әй,  ғәфил  бейшаралар,  қалай  жалынсаң  жалынатұғын 
күнің жалған.  й Я  <3
«фәуәлил мусәллинә әлләзинә»
Б ... өкініш не зор хасрет сондайын намаз оқығышлар:
«әлләзинә  һум  ғән  сәләтиһим  сәһун»  Таңла  махшар  күн 
бар,  бізді  алдына  шақырушы  Құдай  бар.  Бізді  тергеп 
тексеретұғын  мизан  таразы  Құдай  қади  бар деп  нанғандықпен 
емес.  Ол  айтылғанның  бәрін  жоққа  санап  мунафиқтықпен  құр 
намаз оқыған  болғансыйды.  Оңашада  иә  оқиды, 
иә 
оқымайды. 
Кісі  көзінше  сызылып  созылып,  түрін  бүзып,  көзін  сүзіп 
намазшыл  екен.  Сопы  екен,  Құдайдан  қорқынышы  бар  екен 
десін деп оқиды.  «й і'й ц ? \ і> »
«әлләзинә  һум  юраун»  ...  намаз  оқығышлар  не  қылса  ... 
қылды.  Жұрт  мақтап  ..сын  деп  қылған  қылық  бәрі  ...  «  й£йі\? 
з 
й£*^3»  «уа  иәмнәғунәл  мәғун».  Зекеттерін мәсрәфні  Құдайдың 
бер деген орнына бермейді.
Қүрбак айт уағызы
Әй,  ғазиздер,  біліңдер  әке  ұлыңлар  үшбу  ғайд  құрбан 
намазын  өтеушілерге уа  құрбан  бауыздаушыларға  не сауаблар 
уа  не  башаратлар  бар  дүр.  Бір  нешесін  сізлерге  баян  етуіз 
иншә Аллаһ Тағала.
Әй,  адамдар,  үшбу  ғайд  намазын  өтемек,  уа  құрбан 
бауыздамақ  Хақ  Тағаланың  кәләм  шариғлы  ләзим  уа  фарыз 
болмас дүр.
«  4 І Й _ ) с З }  й^С^' 
й'-Ц?сАЗ й^ *<Й Й
«Ағузу  биллаһи  минаш  шайтанир  ражим  Бисмиллаһи 
рахмани рахим иннә әғтәинәкә әл-кәусәр».
(Түсінігі: 
«Қуылған 
шайтанның  азғыруынан  Аллаһқа 
сыйынамын.  Аса  қамқор,  ерекше  мейірімді  Аплаһ  атымен 
бастаймын.  Шын  мәнінде саған  кәусәрді  бердік».  Кәусәр сүресі. 
Меккеде түскен.  1-аят.)
132

Яғни  Аллаһ  Тағала  хазірет  айтар  пайғамбар  соллаллаһу
тағала  ғәләйһи  уас-сәләмға:  Әй,  Мұхаммад  тахқиқ  фадл  уа 
ғинаиәтімден  бердік сенге  Кәусәрді.  Ол  Кәусар дегеніміз ұжмақ 
ішінде бір көл дүр.  Ол көлдің суы балдан тәттірек дүр, сүттен ақ 
дүр,  қардан  жұмсақ  дүр.  Ол  келдің  екі  тарапы  забіржаден  дүр.
Оның  қадхалары күмістен уа інжуден дүр.
«фәсалли ли раббикә уанхәр».
(Түсінігі:  «Сондықтан,  Раббың  үшін  айт  намазын  оқы, 
құрбан шал». Меккеде түскен.  Кәусәр сүресі.  2-аят.)
Яғни 
өтегіл 
ғайд 
намазын, 
оның 
үшінге 
барша 
нығметлердің  шүкірне  сен  жамиғ  қылушы  дүр.  Уанхәрдағы 
құрбан  бауызлағыл  Хақ  Тағаланың  аят  кәрімсі  дәләләт  қылар 
уажіплік ....  ләзим  дүр.  Құрбан  бауыздамақ әр хәлі тегіс адамға
рауад күллі дүр қоймақ.
Әй,  андайын  адамдар,  Аллаһ  Тағалаға  құлдық  уа
Расулаллаға  үмметтік  дұғасын  қылыңдар.  Егер  Аллаһқа  раста 
пенде  болсаңыз,  Аллаһ  Тағаланың  бұйрығын  түтасыз,  уа 
Расулаллаһның  сүннәтін  тұтасыз,  оның  жолымен  жүресіз 
у<я 
ризалығыны  істейсіз.  Біраз  нәрсеге  сараңдық  қылып  бүйрығын 
тұтпай бұ Кәусәр шарабын ішпектен махрум қалмайсыз.
Әй,  ғазиздер,  үшбу  күн  ғайд  күніңіз  дүр.  Құрбан  бауыздар 
күніңіз дүр.  Құрбан бауыздап Аллаһ Тағала қасында үлы уа биік 
дәреже  алар  күніңіз  дүр-  Тамуғ  отыннан  қутылып  үжмақтық 
болашақ  күніңіз дүр.  Оның үшін  кім Хақ Тағапаның  періштелері 
әр мүмин мұсылманның құрбан  қылған жеріне хадир боларлар. 
Ол  кім  ерсе  не  жарлықау  тілерлер  уа  құрбандықтың  қанының 
әрбір  қатресі  сонша  мың  шәһиднің  сауабын  жазарлар.  Бұ  кім 
ерседе  мүмин  мұсылмандықның  нышанасы  уа  ісі  деп  қостап 
Хақ  Тағаланың  қасында  куәлік  берерлер.  Фулән  құлың  өзін 
тамуғтан  құтқармақ  үшін  құрбан  қылды  деп  айтарлар.  Хақ 
Тағала  хазірет  айтар  ол  періштелерге  сіздер  куә  болыңыздар, 
жарылқадым  мен  ол  пендемді.  Менім  (менің)  әмірімнің  бірін 
келтіргендігі  үшін.  Уа  және  айтты  пайғамбар  соллаллаһу 
ғәләйһи 
уас-сәләм 
ұлықтаңыз 
құрбандығыңызды. 
Яғни 
қуаттырағын  уа  семізрегін  бауыздаңыз.  Тахқиқ  ол  құрбандық 
қиямет  күнінде  сират  көпірінен  атланып  кешер  атыңыз  дүр.  Ол 
құрбандықтың  қаны  тартылар  мизанда,  ауыр  келер  барша 
күнәлардан.  Уадхи  құрбандықтың  терісі  жарын  қиямет  күнінде

ғарш  көлеңкесінде  аясының  басы  үстінде  көлеңке  болар.  Әй, 
аншнан  адамдар,  үшбу  күнде  езіңіз  үшін  жәһд  айтыңыз.  Аллаһ 
Тағаланың  бұйрығын  қойып  бү  іслерден  бұ  фадилатлардан 
махрум  болмақтан  сақтаныңыздар.  Көрмеймісіз,  пайғамбарлар 
ұғландарны  құрбан  қылмақ  ютеділер  жақсы  сиырлар,  жақсы 
түйелер  құрбандық  қылдылар.  Аллаһ  Тағалаға  құл  болып, 
дінде  сабит  болдылар,  күндіз  Аллаһ  Тағала  хазіретінің
ризалығны істеділер.
Әй,  мүминдер біліңіздер, Хақ Тағала дүниеде малды үйірді
қажет,  қадір  пайда  алмақ  үшін.  Аплаһ  Тағаланың  бұйырған 
жеріне  келтірмек  үшін.  Уа  әй,  өкініш  дүр  ...  кім  Алланың  әмірін 
тұтпастар,  уа  ғалымдардың  сөзін  естіместер.  Бұ  фәни  дүниені 
сараңдық қылып, өздеріңді борыш ган құтқармаңдар. Аз нәрсені 
зиян  санарлар,  өздеріне  зиян  қылғандарын  білметзтер.  Бұ  жат 
қылған  сауаптан  махрум  қалғандар  дүниеде  мап-малдей 
махрум  уа  мағбун  өлерлер.  Әй,  аншнан  адамдар,  бұ  дүниені 
жамиғ  қылып,  бақи  қалармын  деп  ойлама.  Неше-неше 
патшалар, ғақыл иелері өлмес.  Мал-мүлкі, ұрығ қардашы ешбірі 
өлімнен  алып  қалмас және барып Хақ Тағала хузырында ешбір
іске жауап бергісі жоқ дүр.
Өлгеннен  соң  онда  (о дүниеге)  барып  жауыз ғамалдарына 
шомылғанын  көргеннен  соң  тіріліп  тәуба  қылып  ғамал  қылмақ 
және  жоқ  дүр.  Біз  әмиді  бүгін  тірік  еркінде,  уа  фурсат 
қолыңызда  екенде  жәһд  етіңіз.  Хақ  Тағаланың  бұйрығын 
тұтыңыз  уа  Расулаллаһның  жолынша  жүріңіз.  Ғұмырыңның 
қадірін  біліп,  өлместен  бұрын тағат уа ғибадат  қылыңыз.  Уақыт 
өтпестен 
бұрын 
әхиретні 
(еске) 
алыңыз. 
Назны 
ғұмырларыңызны 
желге 
жібермеңіз. 
Шашларыңызды 
уа 
сақалдарыңызды  ағартып,  көңілдеріңізді  түрлі-түрлі  күнәлар 
илен  қара  қылмаңыз. 
О
ньің
 
үшін  кем  көңіл  Хақ  Тағала 
хазіретінің  қарар  кәһідүр,  Хақ  Тағаланың  бұйрығын  қойып  күнә 
істеп,  расуалықлар  хасил  етіп,  тәубасыз  кетіп  соңыра  көп 
пишманлықлар  жемеңіздер.  Бұ  қуатыңыз[ға]  уа  байлығыңызға 
сенбе.  Неше-неше  малдарды өлтірді уа әмидпарні  кесті,  істерні 
тамам етпей қойды, ұлы,  қыздарны жетім қылды.
Әй,  мүминдер,  өлімді  қатеріңізде  (қаперіңізде)  тұтып, 
әхиретте  тәмуғтан  құтылмақ  жарағын  қылғайсыздар.  Уа  өз 
ойларыңыздың  бүтін  болғанына,  хали  болғанына  мәз  болып 
масжидларыңызды  қараб  тұрмағайсыз.  Өз  ойларың  дүниеде
134

қалады.  Ертең  өлген  күні  сол  үйдің  терінде  жылы,  жәйлі 
жерінде сені сақтап  қоймайды.  Жұрт алып барып  көрге салады. 
Таңла  махшар  ғарсат  майданы  құрылғанында  Құдай  қади 
мизән  таразы  даярланған  күні  мешіт  кеме  болып,  имам  кеме 
ішінде  капитан  болып  ол  кемеге  салып,  сәләмат  сақтап  сират 
көпірден  от арба,  от парахотпен  өткізгендей  өткізеді.  Бұл  мешіт 
Құдай  үйі  мұнда  болған  имам  орталарыңызда  көтерген  ту.  Бұл 
имамдарыңыз  намаз оқығанда  артында тұрып  аузынан  шыққан 
сөзін  жерге  түсірмей  малыңызды,  жаныңызды  пида  қылып, 
айтқанына  көніп,  айдауына  жүріп  тұрсаңыздар  қиямет  күні 
болғанда  «әмәннә  биһи  уа  садақнә».  Бұл  имам  ту  көтеріп 
сіздер  сол  тудың  түбіне  жиылып  Құдай  алдына  ойламастай
болып барасыздар. 
.
.  
4 
оій^О^с' 
Щ
ІУЙ
«Ағузу биллаһи минаш  шайтанир ражим.  Иннә нәхну нухил 
мәутә  уа  нәкгубу  мә  қәддәму  уа  әсәрәһум  уа  куллә  шәиин
әхсәинәһу фи имамим мубин» айтты.
(Түсінігі: 
«Қуылған 
шайтанның 
азғыруынан 
Аллаға
сыйынамын.  Рас  біз  өліктерді  тірілтеміз.  Сондай-ақ  олардың 
ілгері  жіберген,  кейін  қалдырған  нәрселерін  жазамыз.  Әр 
нәрсені  ашық  бір  Кітапта  түгендеп  қойдық.  (Адамның; 
үйретілген  ғылым,  жаряланған  кітап  және  жасалған  хайыр 
құрылыстарының 
сауабы 
немесе 
қалдырған 
жаман 
өнегелерінің  күнәсы  өлгеннен  кейін  де  ғамал  дәптерінде 
жазылып отырады».  Меккеде түскен. Ясин сүресі.  12-аят.)
заттығы  пәк  сипатты  Құдаи
Жоқ
іі 
і 
------ Г   --- 
■
 
- 
’
жоқ.  Енді  нені  айтады?  Міне  осы  өздеріңіз  бас  қосып,  жиылып
мешітті
пе  еді?  Мұнан  бұрын  қайсың  осы  жерде  осындай  боп  орнап, 
түпленіп,  жиылып  жас  ағаштай  иіліп,  жаратқан  Құдайыңа 
сыйынып  отырушы  едің?!  Міне,  осы жердің  мешіт болып сіздер
«уаркәғу мәғә ракиғин»-деген.
(Түсінігі:  «Сондай-ақ  (Алланың  хұзырына)  иілушілермен
иіліңдер»  Мединеде  түскен
соңы.)
135
1

Құрбан  етінің  ең  азында  үштен  бірін  пақырларға  садақа 
етуі  тиіс.  Үй  ішімен  өздері  жесе  де  болады.  Құрбан  шалған 
малдың  терісін  садақаға  берсе  тіпті  жақсы.  Яғни  айт  намазы 
үшін барша нығмет.  Барша  нығметтің шүкірін сен жинаушы.
Аллаһ  Тәбарак уа  Тағаланың  әміріне  муафақатлық  қылып 
бас қосып осы жәйде айт нәмззын өтеп  отырғандарыңыз Құдай 
Тәбарак уа Тағаланың өлікті тірілткені осы.
«уа нәктуб мә қәддаму уә әсәрәһум» -дегені.
(Түсінігі:  «Кейін  қалдырған  нәрселерін  жазамыз»  Меккеде
түскен. Ясин сүресі.  12-аят.)
«Осы  жерде  мешіт бар,  айт  намазы  бар,  имам-молла  бар»
деп  үйлеріңізден  шығып,  аттыңыз-атты,  жаяуыңыз-жаяу,  қанша 
қадам басып  келдіңіздер,  соны  Құдай Тәбарак уа Тағаланың өзі 
айтып,  уағда  қылып  тұр.  «Алдыңғы  жағындағы  басқан  жерін, 
артта  қалған  ізін  бәрін  таразыдан  жақсылық  салынатұғын 
басына  саламыз.  Бұл  жүрісдегі  жүрісінен  ...  тозаң  қалдырмай 
жазып,  алдына  дярлап  қойамыз  (қоямыз)»  дейді.  Қатты 
терлеген  аттарыңның  тері,  артынан  түсіп  қалған  тезегі,  сиген 
сідікте далада қалмайды. Жаяудің өз тері мүнан он есе, жүз есе 
артық.
Әй,  мұсылмандар,  шідер  үш  балақсыз  атты  тоқтата  ала 
ма?  Иман  һәм  сондай,  оған  да  үш  балақ  керек;  бірі  шүкір,  бірі 
сабыр,  бірі  ұят.  Аллаһ  Тәбарак  уа  Тағаланың  не  берген 
нығметтің  басқа-басқа  шүкіршілігі  бар.  Мұсылманшылық Аллаһ 
Тәбарак  уа  Тағаланың  бізді  және  сізді  мүмин  мұсылман 
қылғаны  зор  нығмет.  Бұл  мұсыпмандықтың  шүкірі  немен  ада 
болады?!  Қүр тілмен  шүкір дегені  дәнемеге тұрмайды.  Шүкірлік 
дәлмен  болсын,  дәлмен  болса  би  фиғл  ужудқа  келсін.  Олай 
болатұғын  болса  мұсылманшылықтың  шүкір  анасы  ғылым 
оқымақ.  Кімде-кім  ғылым  оқыды,  ғылым  жолына  кірді, 
мұсылмандығын,  шүкіршілігін  орнына  келтірді.  Кімде-кім  ғылым 
оқымады 
надан 
қалды 
куфрән 
нығмет 
болды. 
Шүкір 
қылғышлардың  түбіне  кіріңдер,  куфрән  нығметте  болып
күпірлікте қалудан қашыңдар.
Құдай  Тәбарак уа Тағала  көләм  мәжидінде бұйырды:  ЦД?
«иә  әиюһәл-ләзинә  әмәну  қуу  әнфусәкум  уа  әһликум 
нәрән».
136

(Түсінігі:  «Әй  мүминдер!  Өздеріңді  әрі  үй  іштеріңді  отыны 
адамдар  мен  тастардан  болған  оттан  қорғаңдар».  Мединеде
түскен. Тахрим сүресі. 6-аят.)
Әй,  иман  келтіруші  құлдар,  өздеріңізді  әрі  үй-іштеріңізді
оттан сақтаңыз дейді.  Сен енді өзіңізді,  қатын-балаңызды оттан 
сақтау үшін қияметке ескі шоқпыт тірлік апып барасың ба? Жоқ, 
болмаса  бір  насус  сатып  алып  соны  апарарсың.  Соған  сақтан 
өзіңді  және  қатын-балаңды  оттан  деп  Құдай  айтып  түр.  Сен 
«Құдай  өзі  сақтайды»  дейсің.  Қайсың  ұлы  едің,  қайсың  тіліңді 
алдырып  айтқаныңды  қылдырушы едің,  ойла.  Қой сенікі  қаңғып 
далада  қалатұғын  сөз  сірә.  Құдай  ұлы,  айтқанын  қылдырар,
жарлығына көнгізер, айдауына жүргізер.
Олай болса, өзіңді және қатын-балаңды оттан сақтамақшы
болсаң ғылым оқы. ¥л деме,  қыз деме балапарыңды оқуға бер.
Ғылым,  білім  үйренсін,  дін  танысын,  өзін  танысын.  Өзін
жаратқан  Құдайын  танысын.  Қатын-балаңның  надандықта
қалғандығына  қиямет  күні  сен  сұраласың.  Өз  басыңның
күнәсіде  аз  емес  олардікін  де  қоса  арқалап,  қиямет  күні  қиын
қыстауда  кеңірдегіңнен  келіп,  қылқынып  жүрме.  Бізге  дүниеде
ешкім айтпады деме,  міне,  мен айтып мойнымнан түсірдім.
Әй,  адамдар,  әр  қайсымыз  заһирмызды  түзеп,  ішімізді
түрлі  пасық фасадлар  илан толтырып,  Хақ Тағала хазіретне  не 
жүз  ипан  барғаймыз,  нешік  жауап  бергейміз.  Осы  жауыз 
істерміз себепті Аллаһ Тәбарак уа Тағала үстімізден түрлі-түрлі 
бәлелер  фитналар  салды,  берекетні  кетірді,  дұшпанды  еріклі 
қылды,  дүниедегі  жазамыз  бұ  дүр.  Әхиретте  Аллаһ  Тағала 
білер  хәліміз  нешік  болар.  Иләһи  барша  мүмин  мұсылман 
пенделеріңе тауфиқ уа һидаят раузи  қылып. Ақыр демде хасан 
хатим  машриф  ойлап,  иман  байлығын  тәкбір  ташрихнің  асылы 
Ибраһим  Халиуллаһ  баласын  бауыздамаққа  мәшғул  болған 
заманда,  хазірет  Жәбрәйіл  ғәләйһис  сәләм  көктен  көк  қошқар 
келтіріп бауыздап жіберер деп асыққаннан:  « ^ »  
>г^
«Аллаһу  әкбәр,  Аплаһу  әкбәр»-деп  айғайлады.  Ибрахим
Халиуллаһ  естіп,  басын  көтеріп  алып,  қарай  салып  көк 
қошқарды  көріп,  баласының  орнына  құрбандыққа  шалу  үшін 
келтіргенін  біліп.  «^° ( _ Ц»  
^
 
'іЗ 
»с!»  «лә  иләһә  иллә аллаһ
аллаһу  әкбәр»  дейді.  Сонда  зәбх  Аллаһ  естіп  Құдайының 
санағаттығ қайран қалып бауыздамақтан өзінің аман қалғанына
дсІЗ 
.
і
»

«шукрән аллаһу акбар уалиллаһил хамд»-деді.
(Түсінігі: Аллаһ, саған  рахмет және барлық мадақ саға.).
Илә  иәумил  қиәмат  Ибраһим  Халиуллаһ  миллатінде 
болғышларға  сүннәт  болып  қалады.  Дозаққа  қарай  ойлы  үй 
болып сулай жалғасатын күн дүр.
«
0
££с)і
1
асУ  ^ ^   ^ 
^ -»   Ғайд  лилсалихин  уа  ғайд
лилталихин.  Салихпарға  ғайд  дүр,  талихпарға  уәғид  дүр. 
Ғайдпен  уәғиднің  мағынасы  әлгі  айтылған  екі  түрлі  сөз.  Ғайд 
лилзакирин 
уа  уәғид  лилғафилин. 
Есі 
дерті 
Қүдайда 
болғандарға ғайд дүр, ғафилларға уәғид дүр.
Ләисә әлғайд лимән ләбисә әл-жәдид иннәмәл ғайд лимән 
әмән минәл уәғид.
(Түсінігі:  Қүр жаңа  киім  кигенмен  оған  айт болмайды,  өлім, 
қауіп санына кірмей, сонан аман болғандарға айт болады.)
Қүр жаңа  киім  кигенмен  оған  айт  болмайды,  уәғид  санына 
кірмей сонан аман болғанларға ғайд болады.
Бес  берекенің  бірі  ат...  ,  бірі  өгізде.  Бірі  қадірлі  байларда. 
Бірі ғылымда,  молла да.  Бірі бәйбіше қатында.
Ләисәл  ғайд  лимән  рәкибәл  мәтаиә  иннәмәл  ғайд  лимән 
ғуфирәләһу әлхатаиә.
Қүр  атқа  мініп  шапқылағанмен  айт  болмайды,  Қүдай 
қасында  шын  ықыласыңыз  шын  болып,  қылған  ғамапыңыз 
орнынға  түрып,  күнәларыңыз  жарылқанса  әне  соған  айт 
болады.
|р  I ||1 | 
Н  (““'-М
о\5^
 
<3 <4^ О
Әғләму  әннә  иәумәкум  һәзә  ибтали  фиһи  ибраһим  әмәрә 
раббуһу  бизабхи  уәләдәһу  уа  әмәрә  ән  юбәшшир  зәликәл  әмр 
би иәдиһи.
(Түсінігі:  Біліңдер,  бүл  күні  Ибраһим  сыннан  өтті.  Оған 
Аллаһ Тағаладан  өз қолымен  өз баласын  қүрбандыққа шалсын 
деген әмір келді.)
Фәләммә  әсләмә  уа  тәллаһу  лилжәбин.  Сіздерге  бүл 
қүрбандық сонан мирас қалды.
138

Дін тағылымы (алтыншы әңгіме)
Құран  оқығанда  немен  бастау  керек?  Құдаи  іәоарак  уа 
Тағала кәлам мәжидінде:
^£>3 
йр 
и* лЗЗ  л і р -*
Фә  изә  қарәтә  әл-қуранә  фәстәғиз  биллаһ  минәш
шайтанир ражим.
(Түсінігі:  Қашан  құран  оқысаң,  қуылған  шайтанның
Аллаға
Құранды  оқымақшы  болсаң  й^ЦяАЗ йг
«Ағузу  билләһи  минаш  шайтанир  ражим»  деп  аитқыл 
дейді.
(Түсінігі: 
Қуылған 
шайтанның 
азғыруынан 
Аллаға
сыйынамын. Т.Қ .).
Олай  болса,  «Бисмиллаһи  рахманир  рахим»  құран  оны
айтпақшы болсаң «Ағузу биллаһи  минаш  шаитанир ражим»-деп
айтпағың  у...б  [уәжиб].  Бисмиллаһ  шариф  Құдай  Тәбарак  уа
Тағаланың  ұлы  аты.  Қүдай  атын  ауыз  жумай  айту  дұрыста
емес.  Ағузуні  айт  деп  бұйырғаны  ауыз  соны  айтумен  жуылсын
дегені де. 
. 
,
Тәбаракні әмир  Науаиден  бір сөз:  «Кісі идрәк етмес [етпес]
дүр затына лайық шарт ол дүр, тутарға атын кім  ...удбан хайуан
су бірле ағыз жоқ.  Он жүз қатла  кім  андазаһ сіз тіл  біле  ағызны
ойлап  биле  пәк тұтқай.  Ел  атын  үлкен  һәуләнәк әууәлі  ...ні  бір,
үш,  он  жуғанға  қанағатланбай  жүз  мың жуғандан  соң  өзім  таза
болдым,  жоқ  болмадым»  -  деп.  Құдай  атын  қорқынышпен  айт
дейді.  Олай  болса  сен  бисмилла  шарифні  айтар  болсаң  ағузу
биллаһи минаш шаитанир ражим демейінше айтпа.
Зарар  шықпай  пайда  кірмейді.  Тахли  бағд аз  тахли  десең
қара  темір  тотын  кетірмей,  күміс  орнай  ма?  Ағузу  айтумен 
аузыңның тотын  кетіріп  күміс орнатқың  келсе,  сонан  соң орнат. 
Құдай  Тәбарак  уа  Тағала  бізге  ғақылды  не  үшін  берген?  Әр 
нәрсені  ақылға  билету,  ақылға  сыйса  ұстау,  ақылға  сыимаса 
ұнамаса  таста  деп  сол  үшін  берген.  «Истәқәт  қалбке  уа  ән
ифтәк әл-мәғтун»- дейді.
Құдай  сөзі  Құран  алты  мың  алты  жүз  алпыс  алты  аят.  Ьір
аят  оқумен  қиратның  парызлығы  түгел  болғандықтан  ойла  бір 
аят  өзі  Құран  болуын,  толық  болғандығын.  Олай  болса,
139

«Бисмиллаһ  шариф»  Құран  екен.  Құран  екендігіне  нанып 
тоқтасаң,  неге сен ағузуні айтпай оны айтасың?
«
ьяі
Р й» “сОч-1 
й^л5с5 
^!^-*»
«фә изә қарәтә әлқұран фәстәғиз биллаһ минаш шайтанир 
ражим» әмір екенлігіне шәк шәбіһің бар ма?
(Түсінігі:  «Қашан  құран  оқысаң,  қуылған  шайтаннан
Аллаһқа сыйын» деп айт. Т.Қ .).
Құдай Тәбарак уа Тағаланың мың бір аты бар.  Бұл мың бір
дегені  айтуға жеңіл  болу үшін  ардақтап,  оңайлатқаны  болмаса,
Құдай  атының  көптігінің ұшы-қиыры жоқ.  Санауға  сан жетпейді,
айтуға  ауыз  жетпейді.  Хисаб  өлшеусіз,  мөлшерсіз  көп  болған
аттары  исму сифат жалғыз-ақ ләфзәт «Аллаһ» исму зат.
«в(^І(Д З 

жүктеу/скачать 10,48 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: