тартуға болмайды (4бап).
лықтан қорғау арқылы көрiнiс табады.
10
№110/1 (2888/1)
6 қазан 2016
zangazet@mail.ru
аймақ
өзі тірісінде-ақ «Хан апа», «қазақтың қани-
пасы» атанған әйгілі ұстаз, КсрО МеМлеКет-
тіК сыйлығының иегері қанипа ОМарғалиқы-
зы БітіБаеваның араМыздан КетКеніне де еКі
жылдың жүзі БОлыпты. Бірақ ұлағатты ұстаз-
дың еКінші ғұМыры енді ғана Басталғандай.
өсКеМендегі дарынды Балаларға арналған
жаМБыл атындағы МаМандандырылған МеК-
теп-гиМназия-интернатында БітіБаеваның
өңіраралық педагОгиКалық Оқулары БОлып
өтті.
К
Сонымен қатар, министрлік футбол, хоккей және дене
тәрбиесі бағдарламасындағы басқа да ойындардың саға-
тын арттыруды көздеп отыр. Ал кәсіби спортшыларды
дене тәрбиесі пәнінен мүлдем босату қажет.
Қазақстандық оқушылардың сабақ үлгерімін біліп
отыру үшін еліміздің барлық мектептерінде электронды
күнделік енгізіледі. Министрдің айтуынша, бұл электрон-
ды оқулықтардың әлсіз тұсын анықтауға мұрсат береді.
– Мысалы, еліміздегі оқушылар физика пәні бойынша
оптика тақырыбын түсінбей қалса, яғни бұл оқулықта
кінәрат бар дегенді білдіреді. Бұл кемшілікпен мамандар
әрі қарай жұмыс істейтін болады, – деп түсіндірді Ерлан
Сағадиев.
Орыс мектептерінде білім алатын оқушылардың
барлығы бірдей мемлекеттік тілде еркін сөйлей ал-
майды. Қазақстанның ең үздік үш университетінің
ғалымдары қазақ тілін оқытудағы бұл кемшілікті жоюға
күш салды. Мамандар жаңа әдістемені жасап, оқушы-
лардың күнделікті өмірде жиі қолданатын сөздерді жи-
нақтауда. Бұл сөз қоры жыл сайын толығып отыратын
болады. Мүмкін оқушыларды білім деңгейі бойынша
оқытатын, тілді нашар меңгерген оқушы мықтыларды
қуып жетуге ықпал ететін қосымша оқулықтар да әзір-
ленеді. Мұның бәрі келесі жылдан бастап іске асырыла
бастайды.
– Биыл біз төрт мың ағылшын тілі пәні мұғалімін
оқытудың жаңа коммуникативті әдісі бойынша оқытуды
бастаймыз. Оқу төрт айдан тоғыз айға дейін созылуы
мүмкін. Бірақ, бұл уақытта мұғалімнің жұмыс орны
сақталып, стипендия да төленеді, келу-кету жолақасы,
тамағы, бәрі де төленеді. Тәжірибеге де қараймыз.
Қатып қалған ештеңе жоқ, әрқашан өзгерістер енгізу-
ге болады, бірақ әзірге өзгерістер енгізуді жоспарлап
отырған жоқпыз. Мәселені біржақты ғана алып қара-
сақ, ештеңе де өзгермейді, – дейді министр.
Өңірдің түлектері көрші
елге неге кетеді?
Уваров орта мектебіндегі кездесуде мектептер мен
колледждердің директорлары министр Ерлан Сағади-
евпен толғандырған мәселелерді талқылап, өздерінің
ұсыныстарын да айтты. Ең алдымен өңір педагогтарын
мектеп түлектерінің көрші мемлекеттерге ағылуы ма-
залайды. Мұғалімдердің пікірінше, мектеп түлектері
грантқа түсу үшін Қазақстаннан қашады.
– Ресейдің университеттеріне берілетін гранттар
10 маусымда-ақ сайттарда жарық көреді, – дейді
Шығыс Қазақстан облыстық білім басқармасының
басшысы Айжан Садықова. – Бұл кезде мектеп бі-
тірушілер мемлекеттік тапсырыспен қандай бағытқа,
қандай орын бөлінгенін біліп отырады. Бізде де осы
жағын ескеру қажет. Ертерек хабарласақ, балалар
үміттенеді. Ал бізде мұндай мәліметтер тек тамызда
ғана белгілі болады.
Сонымен қатар, шығысқазақстандық педагогтар
колледждерде «Серпін» бағдарламасын іске асыру-
ды тоқтатып, оны жоғары оқу орындарына ыңғайлау
қажеттігін ұсынды. Олар өздерінің бұл ұсыныстарын
колледжге түсетіндердің таңдауды саналы түрде, ой-
ланып-толғанып жасамайтындығымен түсіндірді. Нәти-
жесінде олардың көпшілігі маманға қат өңірде қалмай,
өзінің туған жеріне оралады.
Уваров орта мектебінің мұғалімдері бірінші сынып
оқушыларын жаңадан шыққан математика оқулығы
бойынша оқытудың қиындығын ашып айтты. Онда өт-
кен тақырыптарды қайталап, бекітуге көңіл бөлінбейді.
Бұдан басқа бірінші сынып оқушылары екінші сыныпта
өтетін тақырыптарды оқуға мәжбүр.
Ерлан Сағадиев өңір педагогтарының барлық ұсы-
ныстарын тыңдап, көкейкесті мәселелердің түйінін
тарқатуға уәде етті.
Азамат Қасым,
«Заң газеті»
Кездесу
БіліМ БЕРУ
САлАСыНдАғы
үздік жЕТіСТікТЕР
ТәжіРиБЕгЕ
ЕНгізілМЕк
Шығыс Қазақстан облыс-
тық білім басқармасы мен
«Шығыс» өңірлік орталығы-
ның ұйытқы болуымен «за-
манауи білім беруде Қанипа
Бітібаеваның инновациялық
технологиясы мен педагоги-
калық тағылымы» атты тақы-
рыпта алғаш рет өтіп отырған
Бітібаеваның педагогикалық
оқуларына Алматы, Қараған-
ды, Павлодар облыстарынан
арнайы келген қазақ тілі мен
әдебиеті пәнінің мұғалімдері,
облыстық білім басқармала-
рының мамандары, облыстың
барлық білім беру ұйымда-
рының гуманитарлық пәндер
мұғалімдері, Өскемен қаласы
гуманитарлық колледжі мен
Семейдегі М.әуезов атындағы
педагогикалық колледж оқы-
тушылары қатысты. келген
қонақтар ең алдымен Қ.Біті-
баева атындағы облыстық
оқу-әдістемелік мұражаймен
танысып, аталған мектептің
6 «а», 6 «б» сыныптарындағы
«Тұлғасы биік, тағылымы мәңгі
ұлы ұстаз», «Шабытыма қанат
бердің шарқ ұрған...» атты сы-
нып сабақтары мен Бітібаева
зертханасында жүргізілген
«Оғыз қаған жыры» бойынша
онлайн жүйесінде өткен Біті-
баева сабақтарына қатысты.
Сондай-ақ, Бітібаеваның
өңіраралық педагогикалық
оқуларына қатысушылар ха-
лықаралық, республикалық,
мектепішілік ғылыми жоба-
лар, олимпиада жүлдегер-
лерінің жұмыстары қойылған
арнайы көрмені де тамаша-
лап, ұлағатты ұстаз еңбек
еткен мектептің жетістіктеріне
қанықты. дарынды балаларға
арналған жамбыл атындағы
м а м а н д а н д ы р ы л ғ а н м е к -
теп-гимназия-интернатының
оқушылары әзірлеген «Аңыз
ұстаз» атты сахналық көрініс
те қонақтардың көңілдерінен
шықты.
Қазақ
педагогикасындағы
теңдесі жоқ
құбылыс
Шараға қатысушыларды
Шығыс Қазақстан облыстық
білім басқармасы басшысы-
ның орынбасары Айнұр Сұл-
танова құттықтап, жылы ле-
бізін білдірді.
– Қанипа Омарғалиқызы
саналы ғұмырын ұстаздық-
тың ұлағатты жолына арнады.
Туған халқының асыл сөзін,
мұраларын шәкірттерінің са-
насына ұялатып, ұлы Абай
мен Мұхтардың ұлылығын
дә ріптеді. Қанипа Бітібаева
– қазақ педагогикасындағы
теңдесі жоқ ерекше құбы лыс.
Ол қазақ әдебиетін оқыту
әдістемесін, технологиясын
дамытуға айрықша үлес қос-
ты. Белгілі ғалымдар ә.Қоңы-
ратбаев, көшімбаевтардан
кейін «Қазақ әдебиетін оқыту
әдістемесі» атты жоғары оқу
орындарына арналған оқу-
лық жазды. Республикамыз-
да тұңғыш рет Абай, Мұхтар
шы ғармаларын мектепте оқы-
туға арналған іргелі еңбектер
еліміздің түкпір-түкпірінде-
гі ұстаздардың сұранысы-
на ие болды, – деген Айнұр
Оралқызы бүгінде облыста
Қанипа Бітібаева зертханасы-
ның саны артып отырғанын,
Тарбағатай, Абай, Шемо-
найха, зырян, жарма аудан-
дарында да жаңадан зертха-
на бөлімшелері ашылғанын
жеткіз ді. Ұлы ұстаздың ең-
бек еткен қара шаңырағын да
Қа нипа Бітібаева атындағы
оқу-әдістемелік мұражай
Игі іс
БіТіБАЕвА ОҚУлАРы
ашы лып, облыс ұстаздары
мен мектеп оқушылары үшін
қызмет етуде. жылма-жыл
Қанипа Бітібаева атындағы
олимпиада дәстүрлі түрде өт-
кізіліп келеді. Алдағы уақыт-
та Қанипа Бітібаева атын-
дағы зертханалар бір-бірімен
онлайн жүйесінде сабақтар
өткізіп, шеберлік сыныптар
көрсетіп, тәжірибе алмасатын
болады.
Қанипа Бітібаева – ұлы
Абай, Мұхтардың шығармала-
рын мектепте оқыту мәселесі-
не байланысты құнды еңбек-
тер жазған ұстаз. Абайдың,
Мұхтардың еңбектерін мектеп
оқушыларына қалай оқыту
керек? Нәрін, сөлін бала бой-
ына қалай сіңіру қажет? Ша-
раның пленарлық бөлімінде
бұл тақырыпта С.Аманжолов
атындағы ШҚМУ Біліктілікті
арттыру орталығының дирек-
торы Бақытжан келгенбаева
«Қанипа Бітібаеваның М.әуе-
зов шығармашылығын оқыту
жайлы еңбегінің ғылыми-прак-
тикалық құндылығы» тақыры-
бында баяндама жасады.
Бақытжан КелгенБаева,
с.аманжолов атындағы
ШҚмУ Біліктілікті
арттыру орталығының
директоры:
– Ұлағатты ұстаз, көр
нек ті педагог, халықтың
аяу лы қызы Қанипа Омарға
лиқызы Бітібаеваның ғылы
миәдістемелік мұраты –
төл педагогикамыз бен
әдебиеттанудың еңсесін
биікке көтеріп, мұғалімдер
мен студенттер қауымының
ойөрісін кеңейтіп, тәжіри
бесін ұштау болатын. Қани
па Омарғалиқызы – қазақ
әдебиетін оқытудың инно
вациялық технологиясын
төл ізденістерімен дамы
тып, ежелгі дәуір әдебиеті
нен қазіргі қазақ әдебиеті
не дейін оқыту әдістемесін
жазып шыққан ғалымұстаз
еді. Ғалымұстаз М.Әуе
зовтің әдеби мұрасын оқы
ту мәселесіне «Әдебиетті
оқытудың тиімді жолдары»
(1991), «Мұхтар Әуезов
шы ғармашылығын оқыту»
(1994), «М.Әуезов туын
дыларын мектепте оқыту»
(2002) атты кітаптар жазып,
әуезовтану іліміне қомақты
үлес қосты. Бұрынғы ав
торлар жазушы мұра сын
жекелеген тақырыптар
ая сында оқыту мәселе
сін қарастырса, ұстаздың
М.Әуезов шығармаларын
оқытуға арналған осы үш
еңбегі ұлы жазушы шығар
маларын тұтастай оқытуға
арналған алғашқы еңбек
тер еді.
Бітібаеваның
әдістемесіне
арналған жеке
сайт ашу қажет
Ал «Қанипа Бітібаеваның
жаңашыл әдістемесі – оқы-
тудың өнімді жолы» атты
та қырыпта баяндама жаса-
ған Алматы облыстық білім
басқармасы әдістемелік ка-
бинетінің инновация және
орта білім бөлімінің жетекшісі
Шеризат Сапарғалиева оқы-
ту үрдісіне ұлттық бірыңғай
тестілеу жүйесі енгізілгеннен
бергі уақыт ішінде әдебиет
жалаң мәліметтер жиынтығы-
на айналып, өз мәнінен айы-
рыла бастағанын, оқушылар
арасында көркем әдебиетке
деген қызығушылықтың тө-
мендеп кеткенін жасырмады.
дәл осы кезде оқушылар-
дың функционалдық сауат-
тылығын дамыту жөніндегі
ұлттық іс-қимыл жоспары дү-
ниеге келді. десе де Қанипа
Омарғалиқызы функционал-
дық сауаттылық туралы сөз
қозғалмай тұрған сонау алпы-
сыншы жылдардың өзінде-ақ
осы мәселені көтерген көрі-
неді. Бүгінгі күні Қанипа Біті-
баеваның еңбектері әдебиетті
оқытудың әдістемелік ғылы-
мында үлкен орын алады.
Осы орайда алматылық
мейман Қанипа Бітібаеваның
жинақталған, жаңартылған
әдістемелік құралдары бүкіл
республика мұғалімдеріне
қолжетімді болуы үшін Бітіба-
еваның әдістемесіне арналған
жеке сайт ашылса, республи-
ка мұғалімдерінің барлығы бір
кісідей атсалысып, Бітібаева
атындағы қор құрса, Бітіба-
ева әдістемесіне арналған
жеке басылым жарық көрсе,
сонымен қатар, тіл маманда-
рына арналған Бітібаева атын-
дағы жүлде, төсбелгі тағайын-
далса деген ұсыныстарын да
жеткізді.
Екі сөздің басын
қоса алмайтын
балаларды ақын
етіп шығаратын
2009 жылы Білім және ғы-
лым министрлігінің арнайы
бұйрығымен Қ.Бітібаеваның
кабинеті республикалық ғылы-
ми-әдістемелік зертхана бо-
лып құрылды. ке йіннен 2011
жылы Қ.Бітібаева зертханасы
Астана қаласындағы №64 мек-
тепте де ашылды. Шарада осы
зертхананың жетекшісі Алтын-
гүл Шотбаева «заманауи білім
беруде Қанипа Бітібаеваның
инновациялық технологиясы
мен педагогикалық тағылы-
мы» тақырыбында баянда ма
жасап, ұлағатты ұстаздың
оқушының білім деңгейін шы-
ғармашылық деңгейге кө-
теру жолдарын ұсынғанын,
ғалым-ұстаздың, әсіресе, «Ой
тастау, ойланту, ойлау» тех-
нологиясы оқушының өз ең-
бегімен білімді алуға жағдай
жасап, шығармашылық қа-
білетін жетілдіруге, өзінің ішкі
мүмкіндіктерін тануға жете-
лейтінін айтты.
Шарада ұстаздың тәр-
биесін көріп, тәлімін алған
шәкірттері де сөз алып, әдемі
естеліктердің тиегін ағытты.
Солардың бірі – абайтанушы
ғалым Айжан Қартаева.
– Қанипа апай екі сөздің
басын қоса алмай, шығарма
жаза алмай келген балаларды
ақын, жазушы, сөзге шешен
етіп шығаратын еді, – дейді
ол.
Өскемендегі дарынды ба-
лаларға арналған жамбыл
атындағы облыстық маман-
дандырылған мектеп-гимна-
зия-интернатындағы Қ.Біті-
баева атындағы зертхананың
жетекшісі Меруерт Мұқашева
да Қ.Бітібаеваның шәкірті. Ол
Қанипа апайдың көзі тірісін-
де ашылған республикалық
ғылыми-әдістемелік зертха-
насының бүгінгі жұмыстары
жайында жиналғандарға баян-
дап берді.
– зертхана бүгінгі күні рес-
публика көлеміндегі ғылы-
ми-зерттеу, оқу-әдістемелік,
тәжірибелік алаңға айналып
отыр. Қ.Бітібаеваның бүгінгі
өңіраралық педагогикалық
оқулары – ұстаздың іс-тәжіри-
б е с і н і ң ж а л ғ а с ы н т а у ы п
жатқандығының, өміршеңді-
гінің дәлелі, – дейді М.Мұқа-
шева.
Педагогикалық оқулардың
барысында «Қ.Бітібаева және
қазақ тілі мен әдебиетінің
өзекті мәселелері», «Қазақ тілі
мен әдебиетін оқытуда Қ.Біті-
баеваның инновациялық тех-
нологиясы», «Қ.Бітібаеваның
педагогикалық мұрасы және
гуманитарлық ғылымдарды
оқыту» тақырыптарында сек-
циялар жұмыс жасап, үздіктер
анықталып, жүлдегерлерге
дипломдар, ал қатысушыларға
сертификаттар табыс етілді.
Бетті дайындаған азамат Қасым, «Заң газеті»
ШығыС ҚАзАҚСТАН ОБлыСы
ләйла Жұмаханова,
Күршім ауданы Қалжыр
орта мектебінің қазақ
тілі мен әдебиеті пәнінің
мұғалімі:
– Осыдан он жылдан
астам уақыт бұрын, 2005
жылы Өскеменге келіп,
Қанипа апайдың автор
лық курсына қатысып едім.
Талай ақылкеңесін тың
дадым, бірлесе жұмыс іс
тедік. Тіпті «Шоқан Уәли
хановтың еңбектеріндегі
этнографиялық атаулар»
атты еңбегімді оқып «Ләй
ласы бар мектеп – шамшы
рағы бар мектеп» деп ре
цензия жазып бергені де
есімде. Бүгінгі Бітібаева
ның педагогикалық оқула
рына қатысқаныма шексіз
бақыттымын.
Ұйымдастырушылардың
айтуынша, аталған шара енді
үш жылда бір рет өткізіліп
тұратын болады.
(Соңы. Басы 1-бетте)
11
zangazet@maiI.ru
№110/1 (2888/1)
6 қазан 2016
Оқырман
сауалдарына
заңгер
Серік
Жолдыбай
жауап береді
телефондар:
8 (7132) 51 04 13;
8 702 226 07 35
8 771 187 47 31,
8 707 892 55 14
8 705 383 96 31
E-mail:sultan.ns@mail.ru
Сауал – сізден, жауап – бізден
КСР билігінде атқарушылық органдарды
қайта құру жүзеге асырылған. Соның
ішінде, қазақстандық Әділет министрлігі
құрылған болатын.
2012 жылдың 28 тамызында Қазақстан
Республикасы Президентінің Жарлығымен
«Қазақстан Республикасының кәсіби және
басқа да мерекелері туралы» нормаларына
өзгертулер мен толықтырулар енгізілген,
Әділет органдары қызметкерлерінің күні
30 қыркүйек болып белгіленген.
2002 жылдың 18 наурыздағы Қазақстан
Республикасы «Әділет органдары туралы»
заңы әділет органдары қызметінің негі
зі мен құқықтық мәртебесін анықтай
тын нормативтікқұқықтық актісі. Қазір,
Қазақстан Республикасының әділет
органдары атқарушылық билік органы
болып табылады. Мемлекеттік қызметті
құқықтық қамтамасыз етуде, өз міндеті
аясында жүзеге асырады. Азаматтардың
және лауазымды тұлғалардың, мекеме
лердің және азаматтардың заңды мүдде
лерін және құқықтарын қорғауды қамта
масыз етеді.
Әділет органдарының қызметтері өте көп,
бір қызмет екінші қызметтен маңыздырақ
деп айтуға болмайды. Бүгінде заңды
тұлғаларды тіркеу қызметі, жылжымайтын
мүлік құқығы, сараптама жүргізу, нақты
жеке және заңды тұлға лардың атқарушылық
құжаттарын орындау ісі бірізге түсірілген.
Әділет орган дарында құқықтық нормативтік
актілерді мемле кеттік тіркеуге ерекше көңіл
аударылуда. Барлық қоғамдық құқықтық
қатынас үшін нормашығармашылықтың
сапасын жоғарылату маңызды. Сондай
құқықты тіркеуде қоғам мен нақты азаматтың
бостандығын және заңды мүддесін қоз
ғайды.
2016 жылдың 8 айы ішінде Әділет
департаментіне нормативтік құқықтық
актілерді мемлекеттік тіркеуге – 381 акт
келіп түсті, соның ішінде мемлекеттік
тіркеуден 333і өтті, мемлекеттік тіркеуге
қабылданбаған, мемлекеттік органдармен
қайтарылған немесе заңдық сараптама
жүргізілмеген 48нормативтік құқықтық
акті. Осылай, Қазақстан Республикасының
қолданыстағы заңнамасына сәйкес
емес құжаттарына, әділет органдары
заңдылыққа бір беткей «сүзгі», сапалы
заңды сараптама жүргізуде.
Сонымен қатар, құқықтық мони
торинг жүргізу бойынша функциясы
азаматтардың ең басты құқықтық қорғау
кепілі болып табылады. Қолданыстағы
нормативтік құқықтық актілер екінші
сараптамаға тап болғанда, ескіргені
анықталады. Осы функцияны қамтамасыз
ету аясында, ағымдағы жылы 23 актіге
қатысты 13 ұсыным және 24 актіге катысты
22 ақпараттық хат енгізілген болатын.
Осылай, азаматтардың бостандығы мен
құкығына қатысты 47 акт, қолданыстағы
заңнаманы сәйкестендіруде өткізілген
мониторингті жүргізуді анықтау бары
сында және енгізілген ұсыным нәтижесі
бойынша 4 лауазымды тұлға тәртіптік
жауапкершілікке тартылды.
Расында, әділет органдарының ең
басты міндеті: жеке және заңды тұл
ға лардың мемлекеттік органдармен
қарымқатынастарын жетілдіру арқылы
істі ықшамдау мен жеделдету болып
табылады. Сондайақ, ақпараттық ресурс
тарды қолдану және баскару механизмін
жетілдіруге қазір барынша басымдық
берілуде.
Ағымдағы жылы Солтүстік Қазақстан
облысы әділет органдарымен 50 мыңнан
жоғары мемлекеттік қызмет көрсетілген
болатын. Бүгінгі таңда мемлекеттік қыз
меттің жартысынан көбі баламасыз
негізде көрсетіледі. Әкімшілік тосқауылды
қысқартуға байланысты апостильдеу және
лицензиялау, жылжымайтын мүлік, заңды
тұлғаларды тіркеу саласында электронды
нысанда (онлайн) мемлекеттік қызмет
ұсынылады.
Достарыңызбен бөлісу: