Титаннан жасалған аппараттар.
М а ш и н а ж а с а у ө ж р к ә с і б і н д е а г р е с с и в т і
о р т а д а ғ ы ө н д і р і с т е р ү ш і н м и н у с
30
- С ° д а н п л ю с
250
С ° - қ а д е й і н г і т е м п е р а т у р а д а ж ү м ы с
і с т ^ т е а р н а л ғ а н а п п а р а т т а р ү ш і н В Т І
-0
т и т а н м е н Х
7
Н
16
М В қ о р ы т п а д а н а п п а р а т т а р д ы ң
т е т і к т е р і н д а й ы н д а й д ы . О н д а а п п а р а т т ұ р қ ы с ы н д а , т е г і с қ а б ы р ғ а л ы қ а п т а м а д а н з м е с е
и р е к т ү т і к т е ш а р т т ы а р т ы қ қ ы с ы м т и і с і н ш е
0
,
4
;
0,6
ж ә ж
1,6
М П а - д а н а с п а у ғ а т и і с .
А п п а р а т т а р т ы ғ ы з д ы ғ ы
1500
к г / м і - қ а ж ә н з д и н а м и к а л ы қ т ұ т қ ы р л ы ғ ы
0,5
П а * с 1- қ а
д е й і н г і ш а м а д а қ о л д а н у ғ а а р н а л ғ а н . Т е г і с а л ы н б а л ы қ а п т а м а л ы а п п а р а т в а к у у м а с т ы н д а
і с т е л і ш т і н ж ү м ы с т а п а й д а л а н у ғ а а р н а л ғ а н .
2.2
Герметикалы жетекті аппараттар
[
6
] . Қ о р ш а ғ а н о р т а ғ а т а р а л у ы н а т о с қ а у ы л
қ с й ы л а т ы н - у ы т т ы , ж а р ы л ы с қ а қ а у і п т і ж ә н г ө р т т е н қ а у і п т і з а т т а р д ы , қ о р ш а ғ а н о р т а ғ а
ж у ы т у ғ а б о л м а й т ы н е р е к ш е т а з а ж м е с е ж о ғ а р ы с т е р и л ь д і з а т т а р д ы ; м е й л і н ш е ж о ғ а р ы
қ ы с ы м д а ж ү м ы с і с т е й т і н а р а л а с т ы р ғ ы ш т а р д а қ о л д а н ы л а т ы н г е р м е т и к а л ы қ ж е т е к т і
а п п а р а т т а р - в е р т и к а л ь д ы а п п а р а т т а р д ы ң а р а с ы н д а е р е к ш е о р ы н а л а д ы .
Б ү л т и п т е г і а п п а р а т т а р - а п п а р а т і ш і н д е а р а л а с а т ы н з а т т а р д ы ң ц и р к у л я ц и я с ы н
ж ү з е г е а с ы р а т ы н а р а л а с т ы р у ш ы қ о н д ы р ғ ы д а н ж ә ж а р н а й ы г е р м е т и к а л ы қ э л е к т р о ж е -
т е к т е я т ү р а т ы н , к ө п б л о к т ы к ү р д е л і к о н с т р у к ц и я л ы а г р е г а т т а р б о л ы п т а б ы л а д ы .
2.3
Эмальданған аппараттар
[
7
] . Э м а л ь д а н ғ а н а п п а р а т т а р қ ы ш қ ы л , т а л ш ы қ ,
ж ә ж қ ы ш қ ы л т а л ш ы қ т ы з а т т а р м е я ж ұ м ы с і с т е у г е а р н а л ғ а н . О л а р - ж о ғ а р ы , б і р і н ш і ,
е к і н ш і ж ә ж ү ш і н ш і к л а с т ы э м а л ь д ы ж а п қ ы ш т а р м е н ш ы ғ а р ы л а д ы . Ж о ғ а р ғ ы к л а с т ы
э м а л ь ж а п қ ы ш т ы а п п а р а т т а р е р е к ш е а г р е с с и я л ы о р г а н и к а л ы қ ж ә ж б е й о р г а н и к а л ы қ
қ ы ш қ ы л д а р м е н ж ә ж о л а р д ы ң к е з к е л г е н к о н ц е н т р а ц и я л ы т ұ з д а р ы м е н , с о л с и я қ т ы р Н
<12
к е з і н д е т а л ш ы қ т ы з а т г а р м е н ж ұ м ы с і с т е у г е а р н а л ғ а н . Б і р і н ш і ж ә ж е к і н ш і к л а с с т ы э м а л ь
ж а м ы л ғ ы л ы а п п а р а т т а р д а р Н
<12
к е з і н д е қ ы ш қ ы л м е н т а л ш ы қ т ы ң а р а л а с у ы м ү м к і н .
Ү ш і н ш і к л а с т ы э м а л ь ж а м ы л ғ ы л ы а п п а р а т т а р б е й т а р а п ж ә ж а г р е с с и я л ы ғ ы т ө м е н з а т
т а р д ы а р а л а с т ы р у ғ а а р н а л ғ а н .
В е р т и к а л ь д ы т и п т і э м а л ь д а н ғ а н а п п а р а т т а р і ш к і б е т і э м а л ь д а н ғ а н ш о й ы н ж м е с е
б о л а т т ұ р қ ы л ы б о л ы п д а й ы н д а л а д ы [
7
] .
Э м а л ь д а н ғ а н а п п а р а т т а р д а б ү л ғ а ғ ы ш - з ә к і р л і с п и р а л ь д ы - қ а л а қ т ы , ш а ғ ы л ғ ы ш т ы ң
б о л ы п қ о л д а н ы л у ы м ү м к і н .
8
№ 2 2 0 1 0 г.
Э м а л ь д а н ғ а н ш о й ы н к о р п у с т ы а п п а р а т т а р
0
,
3
-
0,6
М П а ш а р т т ы қ ы с ы м д а ж ә н г
0
,
16
-
2,0
м і н о м и н а л ь д ы к ө л е м д е , э м а л ь д а н ғ а н б о л а т к о р п у с т ы а п п а р а т т а р
0,6
М П а ш а р т т ы
қ ы с ы м д а ж э н г
0
,
063
- т е н
25
м і - r e д е й і н г і н о м и н а л ь д ы к ө л е м д е ж ұ м ы с і с т ^ т е а р н а л ы п
ш ы ғ а р ы л а д ы .
2.4
ГуммирлЕНГСН аппараттар
[
8
] . В е р т и к а л ь д ы т и п т і г у м м и р л е н г е н а п п а р а т т а р
а л ы н б а л ы э л л и п т и к а л ы қ қ а қ п а қ п е н ж ә ж д ә ж к е р ж н г е н э л л и п т и к а л ы қ т ү п п е н , н г м е с е
а л ы н б а л ы ж а й п а қ қ а қ п а қ п е н ж ә н г д ә ж к е р л е е г е н ж а й п а қ т ү п п е н , ж м е с е а л ы н б а л ы
э л л и п т и к а л ь щ қ а қ п а қ п е н ж ә ж д ә ж к е р л е н г е н к о н у с т ы қ т ү п п е н ш ы ғ а р ы л а д ы .
Б а р л ы қ т и п т е г і а п п а р а т г а р д а қ а л а қ т а р д ы ң о р н а т ы л у б ү р ы ш ы а =
24
° ж ә н е ү ш
қ а л а қ т ы ж м е с е а ш ы қ т у р б и н а л ы б ү л ғ а ғ ы ш т а р ы б а р б о л ы п қ о л д а н ы л а д ы .
Г у м м и р ж н г е н а п п а р а т т а р ж о ғ а р ы д а қ а р а с т ы р ы л ғ а н в е р т и к а л ь д ы а п п а р а т т а р д ы ң
ө л ш е м і н г с ә й к е с д а й ы н д а л а д ы . А п п а р а т к о р п у с ы н ы ң к о н с т р у к ц и я л а р ы н д а і ш к і б е т г і
г у м м и р ж н д і р у м ү м к і н ш і л і г і н қ а м т а м а с ы з е т е т і н с ә л ғ а н а ө з г е р і с т е р е н г і з і л г е н .
ҚОРЫТЫҢДЫ
Қ а р а с т ы р ы л ғ а н а р а л а с т ы р у а п п а р а т т а р ы н ы ң
к о н с т р у к ц и я л а р ы к ү р д е л і б о л ғ а н
с е б е б і н е н , к о р п у с т а р ы н ы ң к о н ф и г у р а ц и я с ы и к е м д і б о л у ы н қ а ж е т е т е д і . А р а л а с т ы р у
ү р д і с і м ә ж б ү р л і т ү р д е ж ү р е т і н д і к т е н , э ж р г и я н ы ң т ы м к ө п ж ұ м с а л у ы - о л а р д ы ң б а с т ы
к е м ш і л і к т е р і б о л ы п т а б ы л а д ы . О с ы л а й ш а , қ а л а қ т а р ы н а т ү с е т і н к ө л д е ж ң ж ү к т е м е
а у ы р б о л ғ а н д ы қ т а н , о л а р д ы ң қ о с ы м ш а б е к і т і л у і , а л а у ы р л ы қ т ү с е т і н о р г а н д а р ы е р е к ш е
к о н с т р у к ц и я л ы қ м а т е р и а л д а р д ы қ о л д а н у д ы қ а ж е т е т е д і .
Ж а ң а л е к т е г і а р а л а с т ы р ғ ы ш а п п а р а т т а р д ы ң ү т ы м д ы к о н с т р у к ц и я л а р ы н ы ң
т е о р и я л ы қ ж ә н е п р а к т и к а л ы қ ж г і з д е м е с і н т а б у м ә с е л г с і - з е р т т е у д і ң а л ғ а қ о й ы л ғ а н
м а қ с а т ы б о л ы п т а б ы л а д ы .
ӘДЕБИЕТТЕР
1
. И в а н о в И . П . , У ш а к о в В . Г . О с о б е н н о с т и р е о д и н а м и ч е с к о г о п о в е д е н и я к о н ц е н т
р и р о в а н н ы х р а с т в о р о в и д и с п е р с и й к а у ч у к а . - В к н . : Р е о ф и з и к а и р е о д и н а м и к а т е к у щ и х
с и с т е м . - М и н с к ,
1970
. С .
156
-
162
.
2
. И с а к о в А . Я . И с с ж д о в а н и е г и д р о д и н а м и ч е с к и х о с о б е н н о с т е й к а в и т а ц и и в а п п а
р а т а х с б ы с т р о х о д н ы м и п е р е м е ш и в а ю щ и м и у с т р о й с т в а м и - А в т о р е ф . к а н д . д и с с . - Л Т И ,
1977
. -
18
с .
3 . Б е л ы н с к и й В . , В а с и л ь ц о в Э . А . , У ш а к о в В . Г . О ц е н к а т е х н и ч е с к о г о у р о в н я а п п а
р а т о в с п е р е м е ш и в а ю щ и м и у с т р о й с т в а м и , — Х и м . и ж ф т . м а ш и н о с т р о е н и е ,
1976
. №
7
.
- С .
27
—
29
.
4
. А п п а р а т ы с м е х а н и ч е с к и м и п е р е м е ш и в а ю щ и м и у с т р о й с т в а м и в е р т и к а л ь н ы е .
Т и п ы и о с н о в н ы е п а р а м е т р ы . Г О С Т
20680
-
75
. В в е д . с
01
.
01
.
1977
г .
5
. А п п а р а т ы с м е х а н и ч е с к и м и п е р е м е ш и в а ю щ и м и у с т р о й с т в а м и , в е р т и к а л ь н ы е .
М е т о д р а с ч е т а . Р Т М
26
-
01-90
-
76
. В в е д . с
01
.
07
.
1977
г .
6
. А п п а р а т ы с п е р е м е ш и в а ю щ и м и у с т р о й с т в а м и в е р т и к а л ь н ы е , п е р е м е ш и в а ю щ и е у с т р о й с
т в а м е х а н и ч е с к и е . О б л а с т и п р и м а н ш я , м е т о д и к а р а с ч е т а . Р Т М
144
-
66
. В в е д . с
01
.
01
.
1970
г .
7
. Б е л ы н с к и й В . В . и д р . О т р а с л е в о й к а т а л о г н а в е р т и к а л ь н ы е а п п а р а т ы с п е р е м е
ш и в а ю щ и м и у с т р о й с т в а м и . — Х и м . и ж ф т : М а ш и н о с т р о е н и е ,
1975
. №
4
. - С .
28
-
29
.
8
. М а к с и м о в а С . С . П р о м ы ш л е н н ы е а п п а р а т ы к о л о н н о г о т и п а с м н о г о р я д н ы м и
п е р е м е ш и в а ю щ и м и у с т р о й с т в а м и . - В с б . т р у д о в Ц И Н Т И х и м н г ф т е м а ш а , с е р . Х М -
1
,
№
1
.
1976.4
с .
9
Н А У К А И Т Е Х Н И К А К А З А Х С Т А Н А
А.Е. Абильхасова
С. Торайгыров атындағы
Павлодар мемлекеттік университеті
ШИНА РЕЗИНАЛАРЫНЫҢ
РЕЦЕПТУРАЛЫҚ ҚҮРЫЛЫМЫНА
ЭСЕР ЕТЕТІН ФАКТОРЛАР
ӘОЖ 629.3.027.5
В статте автор рассматривает факторы, влияющие на
рецептурный состав резины шин.
The author is dealing with the factors that have the influence on
the prescribed structure o f the tires ’ rubber.
Ш и н а л а р ө н д і р і с і м а т е р и а л д а р м е н р е с у р с т а р қ о р ы н ж ұ м с а у б о й ы н ш а б і р і н ш і
о р н ы н д а р д ы ң қ а т а р ы н д а . М а т е р и а л д ы қ р е с у р с т а р д ы ң п р о ц е н т т і к ү л г с і ш и н а ө н д і р і с і м е н
т а у а р
бірлігііЕ
д е г е н б а ғ а қ ұ р ы л ы м ы н д а
80
-
90
% . д е й і н ж е т е д і . С о н ы м е н қ а т а р , ш и н а
ө н д і р і с і ң ц е г і с а у д а д а ғ ы е р к і н б ә с е к е ж а ғ д а й ы м е н э к с п о р г қ а ш ы ғ а р ы л а т ы н т а у а р л а р к ө л г м і н
ө с і р у ш и н а п р о т е к г о р ы н ы ң қ ұ р а м ы н а ж а ң а м а т е р и а л д а р д ы ң е н д і р і л у і н т а л а п е т е д і .
Е р к і н б ә с е к е ж а ғ д а й ы н д а т а у а р л а р д ы ң ж о ғ а р ы с а п а с ы м е н ө н д і р і с қ а р қ ь ш д ы ғ ы н
ө с і р у т а у а р ғ а э к с п л у а т а ц и я л ы қ т ө з і м д і л і к , ж ү р г і з у ш і м е н п а с а ж и р л е р д і ң қ а у і п с і з д і г і н
қ а м т а м а с ы з е т е т і н ж о л д ы ң т а я з б е н с у л ы қ а б а т г а р ы н д а п р о т е к т о р м е н ж о л д ы ң ә р е к е т т е с у
б е т і н і ң ж о ғ а р ы т і з б е к т е л г е н б а й л а н ы с ы , ж а н а р м а й д ы ң ш ы ғ ы н ы н к е м і т е т і н т е р б е л і с к е
қ а р с ы к е т к е н а з ж о ғ а л т у л а р , ж о ғ а р ы ж ө н д е у ж а р а м д ы л ы қ к ө р с е т к і ш і , м а т е р и а л д ы қ
р е с у р с т а р д ы ү ш м д е у қ а й ы л а т ы н т а л а п т а р д ы ң к ү н ш н к ү н г е қ а т а ң б а қ ы л а н у ы , ж а ң а
м а т е р и а л д а р д ы ң қ о л д а н у ы н т а л а п е т е т і н ө н д і р і с с а л а с ы .
Р е с е й Ф е д е р а ц и я с ы з а у ы т т а р ы н ы ң ш е т е л з а у ы т г а р ы н а н б а с т ы а й ы р м а ш ы л ы ғ ы
- т а б и ғ и к а у ч у к о р н ы н а с и н т е т к а л ы қ п о л и и з о п р е н д е р д і қ о л д а н у ы . М ү н а й д ы ң б а ғ а с ы
м е н э н г р г е т и к а л ы қ р е с у р с т а р д ы ң б а ғ а л а р ь ш е с к е р е о т ы р ы п , с и н т е т и к а л ы қ п о л и и з о п р е н
б а ғ а л а р ы т а б и ғ и к а у ч у к б а ғ а с ы н а н а с ы п т ү с е д і . О с ы н ы ң с а л д а р ы н а н ү л к е н ғ ы л ы м и
- т е х н и к а л ы қ м ә с е ж т у ы н д а п о т ы р .
С о н ы м е н қ а т а р е р к і н б ә с е к е ж а ғ д а й ы н е с к е р і п , д ә л д е п а л ы н ғ а н м о н о м е р д і к
қ ү р ы л ы м ы б а р с и н т е т и к а л ы қ к а у ч у к т ы ң ж а ң а т ү р л е р і н е ң г і з у м е н в у л к а н и з ц и я п р о ц е с і
к е з і н д е г і қ ү р ы л ы м д а р д ы ң о п т и м и з а ц и я с ы н ж а с а у а р қ ы л ы р е з и н а ө н д і р і с і н і ң ф а з а а р а л ы қ
ә р е к е т т е с у л е р д і ң о п т и м и з а ц и я л а у д ы қ а ж е т е т е д і .
Ш и н а л а р д ы ң б а с т ы к ө р с е т к і ш і - р е с у р с п е н ж ө н д д т е ж а р а м д ы л ы ғ ы . Б о л а ш а қ қ а
а р н а л ғ а н б о л ж а м д а р б о й ы н ш а і р і с а л м а қ т ы ш и н а л а р д ы қ о л д а н у
200
м ы ң к м , а л ж е ң і л
ш и н а л а р
100
м ы ң к м қ а ш ы қ т ы қ ы т ы а л ы п ж а і ы р . Ш и н а л а р д ы ң ж ө н д д т е ж а р а м д ы л ы ғ ы
1 0
№ 2 2 0 1 0 г.
б о л ж а м б с й ы н ш а
70
-
80
%.
Ш и н а л а р с а п а л а р ы а л д ы ң ғ ы ж ы л д а р ы қ а т а ң б а қ ы л а н а т ы н
б о л а д ы . Т ө з і м д і л і к п е н б е р і к т і к қ а с и е т т е р і
15
-
20
% д е й і н ө с е д і , г и с т е р е з и с ж о ғ а л т у л а р ы
10
-
15
% д е й і н т ө м е н д е й д і . Б ү л б а р л ы қ ш и к і з а т с а п а л а р ы м е н р е з и н а қ ү р ы л ы м ы м е н
қ а с и е т т е р і н ө н д і р і с к е з е қ ц е р і н д е қ а т а ң қ а д а ғ а л а у д ы қ а ж е т е т е д і .
Ш и н а л а р д ы ң қ а л ы п т ы ж ү м ы с і с т е у м е р з і м і м е н о л а р д ы ң т ө з і м д і л і г і о л а р д ы ң
э к с п л у а т а ц и я л ы қ ж а ғ д а й л а р ы н а б а й л а н ы с т ы . Ш и н а л а р д ы ң б ү з ы л у ы к а р к а с ж ы р ы л ы -
м ы н а ң , қ а б а т г а р д ы ң б і р - б і р і к н а ж ы р а у ы м е х а н и к а л ы қ с о қ қ ы л а р д а н д а б о л у ы м ү м к і н .
Ш и н а л а р д ы ң т е з і с т е н ш ы ғ у ы м е н б е р і к т і к к о э ф ф е ц и е н т і н і ң т ө м е н к ө р с е т к і ш і п р о т е к т о р
р е з и н а л а р ы н ы ң т ө м е н с а п а с ы м е н б а й л а н ы с т ы .
Ш и н а р е з и н а л а р д ы ң р е ц е п т у р а с ы н ж а қ с а р т у ж ұ м ы с т а р ы б і р н з ш е б а ғ ы т т а р б о й ы н
ш а ж ү р г і з і л е д і :
- т е х н и к а л ы қ к ө м і р т е г і ж ә н з м а й м е н т о л т ы р ы л у к ө р с е т к і ш і н т ө м е н д е т у ;
- р е з и н а л а р д ы ң с т р у к т у р а ғ а б і р і г у к ө р с е т к і ш і н ө с і р у ;
- к ө п с а т ы л ы а р а л а с у м е н ә д і с т е р і н қ о л д а н у ж а ғ д а й ы н д а т е х н и к а л ы қ к ө м і р т е г і н і ң
т а р а л у ы м е н э л а с т и к а л ы қ ф а з а н ы ң м о р ф о л о г и я с ы ө з г е р е д і ;
- б е р і л г е н м и к р о қ ұ р ы л ы м ы б а р п о л и м е р л г р ж а с а у ж ә н г м о д и ф и к а ц и я л ы қ п о л и -
м е р л г р д і ө н д і р у ;
- т е х н и к а л ы қ к ө м і р т е г і н і ң к ө п м ө л ш е р і н п о л и м е р - т о л т ы р у ш ы п р о м о т о р л а р ы
р ө л і н а т қ а р а т ы н с и л а н д а р м е н қ о с ы л ы с ы н д а ғ ы т ү н д ы р ы л ғ а н к р е м н и й қ ы ш қ ы л ы н а
а у ы с т ы р у .
П р о т е к т о р д а қ о л д а н ы л а т ы н р е з и н а л а р ж о ғ а р ы ф и з и к а - м е х а н и к а л ы қ к ө р с е т к і ш т е р д і
қ а н а ғ а т т а н д ы р у қ а ж е т : с о з ы л у ғ а қ а р с ы б е р і к т і к , ж ы р ы л у ғ а б е р і к т і к , ө ш і р і л у к ө р с е т к і ш і ,
г и с т е р е з и с т і к ж о ғ а л т у л а р .
П р о т е к т о р р е з и н а л а р ғ а қ о й ы л а т ы н т а л а п т а р д ы ң к е б і б і р - б і р і н е қ а р с ы к е л е д і .
У а қ ы т қ а қ а р с ы б е р і к т і к п е н ж а қ с ы т е х н и к а л ы қ к ө р с е т к і ш т е р п а р а м е т р і н з , ү й к е л і с к о
э ф ф и ц и е н т ! м е н қ а р т а ю ғ а т ө з і м д і л і к , т ө м е н г и с т е р е з и с ж о ғ а л т у л а р т а л а п т а р ы н а с ә й к е с
к е л м е й д і . Б а р л ы қ ж а ғ д а й а л а р д а т а л а п т а р ш и н а н ы ң т и п і м е н ө л ш е м і н г , э к с п л у а т а ц и я л ы қ
ж а ғ а й ы н а қ а р а й д и ф ф е р е н ц и а л д а н а д ы .
К а р к а с п е н б р е к е т , б ү й і р ж р і а р а с ы н д а г ы б е р і к т і к к ө р с е т к і ш т е р г е қ о й ы л а г ы н ф и з и к а
- м е х а н и к а л ы қ п а р а м е т р л е р і н г а р н а л ғ а н н о р м а т и в т і к т а л а п т а р с т а н д а р т т а р ы ә р т ү р л і
т и п т е г і п ш н а л а р г а б е к і т і л г е н . М ы с а л ы , р а д и а л д ы к о н с т р у к ц и я с ы і р і ж ү к м а ш и н а л а р ы н а
а р н а л ғ а н р е з и н а п р о т е к т о р л а р ы
300
% к е р н з д е ү з а р т у к ө р с е т к і ш і
7,0
М П а к е м е м е с
б о л у ы к е р е к , с а л ы с т ы р м а л ы ү з а р у ы
450
% с о з ы л у к е з і н д е г і р е з и н а к ө р с е т к і ш і
16,0
М П а
к е м е м е с б о л у ы к а ж е т . П р а к т и к а д а р е з и н а л а р к ө р с е т к і ш т е р і н о р м а т и в т і к ө р с е т к і ш т е р д е н
ж о г а р ы б о л у ы ш а р т .
Ш и н а л а р г а ө л ш е м і б о й ы н ш а , э к с п л у а т а ц и я л ы қ ж а г д а й л а р м е н к о н с т р у к ц и я с ы -
н а қ о й ы л а т ы н т а л а п т а р д ы ң д и ф ф е р е н ц и а л д а н у ы о л а р д ы ң р е ц е п т у р а с ы н ж а с а г а н д а
р е с у р с т а р д ы ң р а ц и о н а л д ы ж ү м с а л у ы н қ а ж е т е т е д і . Ш и н а л а р д ы ң ә р т ү р л і т и п т е г і
п р о т е к т о р р е з и н а л а р ы п о л и м е р н г г і з і н і ң қ ү р а м ы м е н , в у л к а н и з а ц и я л ы қ т о п п е н ж ә н е
т е х н и к а л ы қ к е м і р т е г і м е н т о л т ы р ы л у д ә р е ж е с і м е н а ж ы р а т ы л а д ы .
Ш и н а л а р д ы ж а с а у р е ц е п т і н і ң н г г і з і н к а у ч у к қ ү р а й д ы . П р о т е к т о р л ы р е з и н а л а р д а
к ө б і н г с е с и н т е т и к а л ы к к а у ч у к к о м б и н а ц и я л а р ы қ о л д а н ы л а д ы . О л а р д ы ң к ө м е г і м е н б а с қ а
п о л и м е р л г р д і ң т и і м с і з қ а с и е т т е р і т о л т ы р ы л ы п , к е й б і р ж а ғ д а й л а р д а р е з и н а қ а с и е т т е р і н
ж а қ с а р т а д ы .
Ш и н а р е ц е п т у р а л а р ы н қ ү р а с т ы р ы п , б е р і к т і к п е н м е х а н и к а л ы қ қ а с и е т т е р і н о п -
т и м а л и з а ц и я л а у д а р е з и н а л а р д ы ң ф и з и к а л ы к ж ә н г х и м и я л ы қ қ ү р ы л ы м д а р ы н ө з г е р т у
т ә с і л д е р і н қ о л д а н а д ы . О л а р : ә р т ү р л і к а у ч у т е р д і , к р е м н и й қ ы ш қ ы л д а р ы м е н т о л т ы р ы л ғ а н
11
Н А У К А И Т Е Х Н И К А К А З А Х С Т А Н А
т е х н и к а л ы қ к ө м і р т е г і н і ң а к т и в т і м а р к а л а р ы н қ о л д а н у , ж ұ м с а р т қ ы п г г а р д ы ң м и н и м а л д ы
м ө л ш е р і н қ о л д а н у м е н п о л и ф у н к ц и о н а л д ы қ а с и е т т е р і б а р м о д и ф и к а ц и я л ы қ ж ү й е ж р д і ң
қ ү р ы л ы м д а р ы н к о м б и н а ц и я л а у .
Ш и н а н ы ң ө н д і р і с і к е з і н д е о н ы ң ш ы ғ а р ы л у ж о л ы н х и м и к т е р м е н к о н с т р у к т о р л а р
қ а д а ғ а л а й д ы . Ш и н а р е з и н а с ы н ы ң р е ц е п т у р а с ы о с ы м а м а н д а р д ы ң ж ұ м ы с ы н а т і к е л е й
б а й л а н ы с т ы . О л а р д ы ң ш е б е р л і г і ж н ш и н а к о м п о н г н т т е р і н і ц , ә с і р е с е п р о т е к т о р д ы ң ,
м ө л ш е р і м е н к о м п о ж н т т е р д і ң ө з а р а д ұ р ы с т а р а л у ы н а б а й л а н ы с т ы . О л а р ғ а м а м а н д ы қ
ш е б е р л і л і к п е н к ө п ж а ғ д а й д а к о м п ь т е р л і к м о д е л д ^ к ө м е к т е с е д і . Б а р л ы ғ ы м ы з ғ а м ә л і м
б о л ғ а н д а й б ү г і н г і е р к і н б ә с е к е л г с т і к н а р ы ғ ы н д а і р і ө н д і р у ш і ж р ш и н а л а р д ы ң р е ц е п т у -
р а с ы н ө т е қ ұ п и я т ү р д е с а қ т а п , б а р л ы қ а қ п а р а т г а р д ы қ а т а ң б а қ ы л а й д ы . Қ а з і р г і м ә л і м е т
б о й ы н ш а ш и н а р е ц е п т у р а с ы н д а
20
- д а й к о м п о н е н т б а р . Б а р л ы қ қ ұ п и я ш и н а н ы ң ж ұ м с а л у
б а ғ ы т ы н а б а й л а н ы с т ы к о м п о н а г г т е р д і н д ұ р ы с м ө л ш е р і м е н о л а р д ы ң ш е б е р к о м б и н а -
ц и я с ы н ж а с а у д а н т ұ р а д ы .
Р е з и н а қ ұ р а м ы н ы ң н г г і з г і к о м п о н э п т е р і :
1
) К а у ч у к . Ш и н а н ы ң қ ұ р ы л ы м р е ц е п т у р а с ы к ө п к о м п о н а п т і ж ү й е б о л ғ а н ы м е н ,
о н ы ң н г г і з г і қ ұ р а м б ө л і г і н к а у ч у к т е р қ о с п а л а р ы қ ұ р а й д ы . О ң т ү с т і к а м е р и к а н ы ң к а у ч у к
а ғ а ш ы н а н а л ы н ғ а н к е п т і р і л г е н т а б и ғ и к а у ч у к к ө п ж ы л д а р б о й ы ш и н а р е ц е п т у р а с ы н ы ң
н з г і з г і к о м п о ж н т і е д і . С о л ж ы л д а р а р а л ы ғ ы н д а к а у ч у к т е р т е к с а п а с ы м е н а л ы н у ж е р і
б с й ы н ш а ж і к т е л г е н е д і . М ұ н а й д а н ж а с а л ы н а т ы н с и н т е т и к а л ы қ к а у ч у к
30
- ш ы ж ы л д а р ы
н з м і с х и м и к т е р м е н с й л а п т а б ы л ғ а н е д і . Қ а з і р г і к е з д е қ ү р а м ы н д а с и н т е т и к а л ы қ ж а с а н д ы
к а у ч у к с ы з о с ы з а м а н д а ғ ы ш и н а н ы е л е с т е т у г е б о л м а й д ы .
2
) К ү й е . Р е з и н а қ о с п а с ы н ы ң т ө р т т е н ү ш б ө л і г і ө н д і р і с к ү й е с і к н т ұ р а д ы . Ә р т ү р л і
в а р и а н т г а р д а б е р і л е т і н ж ә н г ш и н а ғ а ү й р е н ш і к т і т ү с б е р е т і н т о л т ы р ғ ы п г г а р қ ү р а м ы н д а
б е р і л з д і . К ү й е н і ң ш г і з г і ә с е р і в у л к а н и з а ц и я п р о ц е с і н д е б а й қ а л а д ы . Ш и н а п о к р ь п п к а с ь ш ь щ
э л е м е н т т е р і н і ң ж а қ с ы м о л е к у л а л ы қ б і р і г у і н қ а м т а м а с ы з е т і п , п о к р ы ш к а ғ а а с а б е р і к т і к
п е н т ө з і м д і л і к б е р е д і .
3
) К р е м н и й к ы ш қ ы л ы с о ң ғ ы о н ж ы л і ш і н д е р е з и н а қ о с п а с ы н ы ң т о л т ы р ғ ы ш ы р е т і н -
д е к ө п қ о л д а н ы л а б а с т а ғ а н қ о с ы л ы с т а р д ы ц б і р і . А с а қ ы м б а т р е с у р с т а р д ы ң б і р і б о л ы п
е с е п т е л і н г т і н - т ү н д ы р ы л ғ а н к р е м н и й қ ы ш қ ы л ы . К е й б і р ө н д і р у ш і л г р т а у а р л ы ш и н а л а р
қ ұ р а м ы н
100
% к р е м н и й д е н ж а с а п ш ы ғ а р а д ы .
4
) М а й л а р м е н ш а й ы р л а р . М ө л ш е р і а з б о л с а д а р е з и н а қ ү р а м ы н ы ң н е г і з -
г і к о м п о н е н т т е р і н і ң б і р і б о л ы п с а н а л а т ы н м а й л а р м е н ш а й ы р л а р қ о с п а с ы р е з и н а
к ү р а м ы н д а ж ү м с а р т қ ы ш т а р р ө л і н а т қ а р ы п , к е м е к ш і м а т е р и а л д а р б о л ы п е с е п т е ж д і .
Р е з и н а қ ү р а м ы н ы ң б е р і к т і г і ж н ш и н а н ы ң ж ү р у қ а с и е т т е р і м е н т ұ р а қ т ы л ы қ қ а с и е т т е р і
т у р а қ а т ы н а с т а б о л а д ы .
5
) К ү к і р т . К ү к і р т п л а с т и к а л ы қ к а у ч у к т ы э л а с т и к а л ы қ р е з и н а ғ а а й н а л д ы р а т ы н ү ж е н
м о ж к у л а л ы т і з б е к т е р д е н т о р л а р қ ү р а с т ы р а т ы н ш г і з г і к о м п о ж н т .
6
) В у л к а н и з а т о р а к г а в а т о р л а р ы . О л а р д ы ң р ө л і н ц и н к п ш с т е а р и н қ ь п п қ ы д д а р ы а т қ а р а д ы .
С о н ы м ш к д т а р т е з д е т к і ш г е р ж о г а р ы т е м п е р а т у р а д а ғ ы ф о р м а л а р д а в у л к а н и з а ц и и п р с щ е с і к е з і н д е
( қ ы с ы м м ш т е м п е р а т у р а д а ) п о л и м е р д і т о р д ь щ к ұ р а с г ы р ы л у ь ш к а д а ғ а л а й д э і . О с ы х и м и к а т г а р д ы
р е з и н а р е ц е п т у р а с ы н ь щ к ұ р а м ы н а қ о с у в у л к а н и ц а ц и я п р с щ е с і н е с е п т е л г ш м и н у т г а р ітттінд е
ж ү р г і з у г е м ү м к і н д і к б е р е д і . Ж ы л д а р б с й ы б ү л п р о ц е с с а ғ а т г а р д ы қ а ж е т е т е т і н
7
) Э к о л о г и я л ы қ т о л т ы р т қ ы п г г а р . Ж а ң а т е х н о л о г и я б о й ы н ш а п р о т е к т о р д а к е й б і р
э к о л о г и я л ы қ т а з а р е с у р с т а р д ы о л д а н у ғ а м ү м к і н д і к б е р е д і . Ж а ц а и н г р е д и е н т т е р м ы с а л ғ а ,
к р а х м а л м е н к у к у р у з а , к а т о п п е н с с я т е р б е л і с к е қ а р с ы т ұ р а қ т ы л ы қ т ы ц а з а ю ы н а б а й л а н ы с
т ы к ә д і м г і ш и н а м е н с а л ы с т ы р ғ а н д а а т м о с ф е р а л ы к а у а ғ а е к і е с е г е ж у ы қ а з к ө м і р қ ы ш қ ы л
г а з ы н ш ы ғ а р а б а с т а й д ы .
1 2
№ 2 2 0 1 0 г.
Р е з и н а л а р қ о с п а л а р ы н ы ң р е ц е п т у р а л а р ы т е х н о л о г и я л ы қ п р о ц е с п е н а й қ ы н д а л ы п
қ ұ р а с т ы р ь ш а т ы н д ы ғ ы б е л г і л і . Р е з и н а қ о с ы л ы с т а р ы в у л к а н и з а ц и я
процесііЕ
д е й і н г і ө т е т і н п р о -
ц е с т е р д е в у л к а н и з а ц и я ғ а ұ ш ы р а м а у д ы қ а д а ғ а л а у к е р е к . М у н и б с й ы н ш а в у л к а н и з а ц и я у а қ ы т ы
130
° С т е м п е р а т у р а д а
15-20
м и н қ ұ р а й д ы . М о н с а н т о р ш г р а м м а л а р ы б с й ы н ш а
190
° С т е м п е р а
т у р а д а п р о т е к т о р л ы р е з и н а қ о с ы л ы с т а р ы н ы ң в у л к а н и з а ц и я у а қ ы т ы
60-90
с , о п т и м у м у а қ ы т ы
-120
-180
с . Р е з и н а л а р д ы ң п л а с т и к а л ы қ к ө р с е і к ш г і
0,28
-
0,42
ө л ш е м д е р і м э і ш е к г е л г а і
Ш е т е л ө ң щ р і с т е р і н і ң к ө б і « з и я н с ы з » х и м и к а т г а р і з д ^ д е . О л э к о л о г и я л ы қ ж а ғ д а й д ы ң
н а ш а р л а у ы м е н п ш н а ш и к і з а т т а р ы н ы ң р е с у р с т а р ы н т а н д а у ы н ы ң ж а ң а б а ғ ы т ы . М ы с а
л ы , « G o o d y e a r » ф и р м а с ы н ы ң қ ы с қ ы п о к р ы ш к а с ы н ы ң р е з и н а с ы н ы ң қ ұ р а м ы н д ы ш ь ш ы
т а л ш ы қ г а р ы б а р . О л т е х н о л о г и я “ M i c r o Ғ і Ь г е ” д е г ш а т п е н м ә л і м . “ M i c h e l i n ” н з м і с к о м п а
н и я с ы ө з і н і ң “ P r i m a c y A l p i n Р А З ” қ ы с қ ы ш и н а с ы н ы н п р о т е к т о р ы н ы ң к ұ р а м ь ш а “ Н е і і о
C o m p o u n d ” р е з и н а с ы н қ о л д а н д ы , . Р е з и н а қ о с п а с ы н ы ң к ұ р а м ь ш а т а б и ғ и к ү н б а ғ ы с м а й ы
ш д і р і л д і . Ф и н д і к “ N o k i a n ” ф и р м а с ы ө з п о к р ы ш к а с ы н д а б е с р е з и н а л ы к қ о с п а н ы к о л д а н д ы .
О л п о к р ы ш к а л а р қ ы с м е р з і м і н д е ә р т ү р л і ж о л қ а б а т т а р ы н д а қ о л д а н у ғ а а р н а л ғ а н С о
н ы м е н қ а т а р ә й г і л і ф и н д е р ө з р е ц е п т у р а с ы н д а с и л и к а м е н т а б и ғ и p a n e м а й ь ш к о с т ы . О л
п о к р ь п п к а н ь щ ж о л қ а б а т ы м е н т і к е і в й б а й л а н ы с у ы м е н б е р і к т і к қ а с и е т г е р і н ж а қ с а р т а д ы .
И т а л и я н д ь щ “ P i r e l l i ” ф и р м а с ы ө з п о к р ы ш к а л а р ы н ы ң қ ү р а м ы н а T D C ( T e m p e r a t u r e D y n a m i c
C o m p o u n d ) р е з и н а қ о с п а с ы н қ о л д а н ы п , А С Е « и н т е л л з к т у а л д ы » , я ғ н и а й н а л а д а ғ ы о р т а
т е м п е р а т у р а с ы н қ а д а ғ а л а й т ы н ж ә ж о ғ а н б а й л а н ы с т ы ө з і н ұ с т а й т ы н р е з и н а н ы с й л а п т а п т ы .
Ж а ң а қ о с п а к а у ч у к г а р д ы ң ә р т ү р л і т и п т е р і ж н ж а с а л ғ а н д ы к т а н ж о л қ а б а т ы м е н қ о з ғ а л ы с
ж ы л д а м д ы ғ ы н ы ң а р т у ы н а қ а р а м а с т а н ж ұ м ы с і с т е й а л а д ы .
Р е с у р с т а р д ы ң ж а ң а т ү р л г р і н қ о л д а н у к ү р д е л і л і г і ж қ а р а м а с т а н о л а р д ь щ а с с о р т и м е н т і
к ү н к н к ү н г е ж а ң а р ы п б а р а д ы . М а т е р и а л д ы т а н д а у ә р т ү р л і ф а к т о р л а р м е н а й к ы н д а л а д ы .
О л а р д ы ң н г г і з і л е р і : э к о н о м и к а л ы қ т и і м д і л і к п е н с а п а т ү р а қ т ы л ы ғ ы . Ж а ц а м а т е р и а л
т ө з і м д і л і г і н а н ы қ т а у ғ а а р н а л ғ а н б і р ш ш е т ә ж і р и б е л е р д е н ө т у і к е р е к . М а т е р и а л д а р д ы ц
ж о ғ а р ы с а п а с ы ш и н а л а р с а п а с ы н ы ң ж г і з і н к ұ р а й д ы . Б ү к і л ә ж м д і к т ә ж і р и б е к ө р с е т к е н д е й
с а п а т ұ р а қ т ы л ы ғ ы - ө н д і р і с т і ц ө н і м д і ж ұ м ы с ы н ы ң б а с т ы к ө р с е т к і ш і .
1 3
Н А У К А И Т Е Х Н И К А К А З А Х С Т А Н А
12>12> Достарыңызбен бөлісу: |