5 Мұғалімге арналған нұсқаулық Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі бекіткен ӘОЖ
жүктеу/скачать 3,03 Mb. Pdf көрінісі
|
G5 Қазақстан тарихы THB KZ
- Бұл бет үшін навигация:
- Оқулық: Сарматтардың қоғамдық құрылысы мен шаруашылық өмірі, 148-149-бет. Зерттеу сұрағы
- Сабақтың деректі материалдары
| Тірек сөздер
ғибадатхана Ресурстар 1. Қазақстан тарихы. Көне заманнан бүгінге дейін. I том. – Алматы: Атамұра, 2010. 2. Жайнаков Е. Ұлы дала мемлекеттері. – Алма- ты: Аруна, 2010. 3. Жанайдаров О.К. Көркемсуретті Қазақстан тарихы. I том. – Алматы: Қазақстан энциклопеди- ясы, 2006. 4. Қазақстан тарихы веб порталы // e-history.kz Оқулық: Сарматтардың қоғамдық құрылысы мен шаруашылық өмірі, 148-149-бет. Зерттеу сұрағы: сармат қоғамы несімен ерекшеленеді? Сабаққа дайындық Сармат алтын жәдігерлерінің суреттер топтама- сын дайындаңыз. Есік обасынан табылған "алтын адамның" және сармат көсемінің суретін тақтаға іліңіз. Мүмкіндік болса, интернет ресурсымен жұмыс ұйымдастырыңыз. Егер болмаса, сармат обалары ту- ралы қосымша мәліметтер дайындаңыз "Бинго" ойынын ойнату үшін тақтаға сандар жа- зылған торкөздер іліңіз. Әр санның артында темір дәуірінің ескерткіштеріне байланысты сұрақ, су- рет, атау, сызба тапсырмалары жасырылып тұруы тиіс. Сонымен қатар торкөздерге жаңа тақырыптан « Бесоба», «Сынтас», «Аралтөбе» сөздерін жасырыңыз. Сабақтың деректі материалдары Сарматтардың ескерткіштері, негізінен, Батыс Қазақстан да орналасқан. Ескерткіштердің басым бөлігі оба қабірлері болып табылады. Сарматтардың ең маңызды ескерткіштері – Бесоба, Сынтас, Арал- төбе қорымдары. Бұл қорымдар сарматтарда әлеуметтік теңсіздік пен топтар болғанын дәлелдейді. Оны жерленген адамдармен бірге көмілген заттардан, обалардың сыртқы пішіні мен оба үйіндісінің көлемінен байқа- уға болады. Рубасыларына ескерткіш ретінде үлкен оба үйінділері тұрғызылған. Үлкен обаларда тайпа көсемдері жерленсе, орташа көлемдегі обаларда белгілі жауынгерлер, шағын обаларда қатардағы қа- уым мүшелері жерленді. Ақтөбе облысынан табылған Бесоба қорымында абыз әйелдер жерленген. Бұл обадан діни рәсімдер- ге арналған қызыл және жасыл түсті бояулары бар, үш аяқты құрбандық шалуға арналған үстел, қола айна, алтыннан жасалған әшекейлер табылды. Елек өзені бойынан табылған Сынтас қорымын- да үш сармат жауынгері жерленген. Олардың екеуі қатардағы жауынгер, ал біреуі әскербасына ұқсай- ды. Бұл обадан жебелер, қанжар, темір ауыздықтар, темір пышақтар, сүйек қасықтар шыққан. Аралтөбе қорымын археолог З. Самашев басқарған экспедиция ашқан. Үшінші қазылған оба- да сармат көсемі, оның әйелі және екі арғымағы қоса жерленген. Олардың киімдері, бұйымдары барлығы алтын әшекейлермен безендірілген. Қару-жарақтан басқа асатаяқтың сынықтары табылған. Сармат көсемі қазақстандық екінші "Алтын адам" деп есеп- теледі. Осы аймақтан табылған ғибадатханалардан әктастан салынған тас мүсіндер табылған. Сарматтардың өнерінде аң стилі мен полихром- дық стиль кең таралды. Былғарыдан, қыштан ыдыс- тар жасаған. Зерлеу, тастармен безендіру, жалату әдістерін меңгерген. жүктеу/скачать 3,03 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|