қорғаныш сетка (тор сызық ) (Защитная сетка) – құжаттар жасайтын қағазға фабрикалық
тəсілмен түсірілетін жіңішке сызықтардың тұратын күрделі өрнек түрінде құжаттарды
жалған жасаудан қорғайтың арнайы əдіс.
қол қоюдың өзгеріске ұшырауы (Изменение подписи) - əдейлеп (автордың өзі арамдық
оймен) жəне əдейі істелмеген (білгілі уақыт өткеннен кейін жəне де «жаңылыстыру
факторлерінен» пайда болатын) болып ажаратылады.
қолжазудың өзгеріске ұшырауы (Изменение почерка) – қолжазу белгілерінің өзгеруі,
басқа адамның қол жазуына еліктеп сол сияқты орындау. Қолжазуды əдейі өзгерту, жазған
адамды идентификациялауды қиындату мақсатында жасалады.
қосып жазу (Дописка) – құжаттағы бос орындарға жаңа жазулар немесе жеке штрихтар
енгізу арқылы құжаттың алғашқы мазмұның тəсілі.
қайталама сараптама (Повторная
зкспертиза)
–
бастапқы
сораптаманың
қорытындысымен дəлелді түрде келіспеген кезде, егер сарапшы тұжырымының
(қорытындысының) дұрыстығына күмəн келтірілсе, соның ішінде оның негізсіз
болғандығынан немесе сараптаманытағайындау мен жүргізуде елеулі іс жүргізу
қателектері болған кезде сол объектілерді зерттеу, сол сұрақтарды шешу үшін
жүргізілетің сараптама.
қорытынды берудің мүмкін еместігі (Невозможность дать заключение) – сарапшының
алдына қойылған сұрақ оның құзыретіне жатпаған, не болмаса, зерттеуге берілген
материалдар зерттеу үшін жарамсыз (жеткіліксіз) не сұрақты шешудің əдістемесі
жасалмаған жағдайларда беріледі.
қосымша сараптама (Дополнительная экспертиза) – бастапқы сараптама тұжырымының
жеткілікті анық емес немесе сарапшының алдына қойылған сұрақтардың толық
шешілмеуі, соңдай – ақ алдыңғы сарапшылық зерттеуге байланысты қосымша сұрақтар
қою қажеттілегі болған жағдауларда жүргізіледі. Мына мақсатта жүргізіледі: бастапқы
сараптаманың зерттеген объектілерін қайта зерттеу арқылы жаңа сұрақтарды шешу үшін:
Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ оқу-методикалық кешені Бет 28 Барлығы
30
қосымша материалдар алдыру арқылы бастапқы сараптамады шешілмеген сұрақтарды
шешу үшін.