Ұлы дала тұЛҒалары қҰдайберген
тілдік өзгерістерге әсер ететін ішкі
жүктеу/скачать 3,08 Mb. Pdf көрінісі
|
fccc01431d3e67547942d7aa722f633c
| тілдік өзгерістерге әсер ететін ішкі,
сыртқы себептер мен себепкерлер болатынын ғалым дұрыс пайымдайды. Осы ретте ол қоғам мен тілдің өзара байланысу, бір-біріне тәуелді болу заңдылықтарын әдістемелік (методология) қағида ретінде басшылыққа алған, әртүрлі әдістер қолдана отырып, материалдар жинайды, оларды сұрыптайды, топтайды, солардың негізінде теориялық тұжырым жасайды. Ғалымның жалпы тіл білімі теориясын дамытарлық тұжырымдары тіл, сөз, сөйлеу, сөз бен ой, сөйлем туралы ғылыми-теориялық пайымдауларынан көрініс береді. Қ.Жұбановтың пайымдауынша: « Сөз деген – зат біткеннің бәрінің аты емес, әр елдің өзінің білген затының, білген құбылысының ғана аты ». Кез келген тілге тән әмбебап белгі – сөз, көріп отырмыз, сөздің атаулық қызметінен туындаған. Арнаулы әдебиетте сөзге мынадай анықтама беріледі: «Слово – основная структурно-семантическая единица языка, служащая для именования предметов и их свойства, явлений, отношений действительности, обладающая совокупностью семантических, фонетических и грамматических признаков, специфичных для каждого языка» (73, 464). Осы анықтамаға 141 Қ.Жұбановтың «сөзге» берген анықтамасын «Алайда» сөзін қосып ілестіре берсе, өте орынды болар еді. Қазіргі жалпы тіл білімі оқулықтары мен бағдарламаларында тіл қызметі, сөз қызметі, сөйлем қызметі деген мәселелер арнайы қозғала бермейді. Ал профессор Қ.Жұбанов бұл жайларды әдейі әлеуметтік- лингвистикалық тұрғыдан сөз еткен. Ол: « Тіл адамдар арасында, ол – адамның өз ойын жеткізу, сөйлесу құралы », – дейді. Ғалым тілдің атқаратын қызметін бұдан басқаша да баян еткен. Қ.Жұбанов арнайы сөз еткен (өзі қойған) тақырып – жүктеу/скачать 3,08 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|