Адам анатомиясы
Ұйқыбезінің эндокринді бөлігі
жүктеу/скачать 11,6 Mb. Pdf көрінісі
|
Атлас адам анатомиясы 2 том
| Ұйқыбезінің эндокринді бөлігі.
Ұйкыбезі эндокринді және экзокринді бөліктерден тұрады. (№201 суретті қараныз) Ұйкыбезінін эндокринді бөлігі, pars endocrina p a n crea tis, п ан кр еатты қ аралш ы қтарды , insulae pancreaticae (Лангерганс аралшықта- ры) түзетін эпителиалді жасушалардың топ- тарынан түзілген, олар калған экзокринді бөліктен жұка д ән ек ер тінді қабы қпен бөлінген. П анкреаттық аралшыктар ұйқы ‘безінің барлык бөлімдерінде кездеседі, әсіре- се, ұйқы безінің кұйрығы аймағында көп шо- ғырланған. Аралшықтардың көлемі 0,1-0,3 мм, ал жалпы салмағы ұйқы безі салмағының 1/100 бөлігін кұрайды. Панкреаттык арал шыктар ұйқы безінін экзокринді бөлігі сияқ- ты алғашкы ішектің эпителиалді ұрығынан дамиды. а және (3-жасушалардан тұратын панкреаттык аралшыктар олардың айнала- сындағы кан тамырлар капиллярларымен қанмен қамтамасыз етіледі. Панкреаттык аралшыктар жасушаларынан бөлінетін гор- мондар: инсулин және глюкагон канға түсіп, көмірсулардың алмасуын реттеуге қатысады. Жыныс безінін эіідокринді бөлігі. Еркектерде аталык без testis , әйелдерде аналык без ovarium. Жыныс жасушаларымен катар екінші реттік жыныс белгілеріне жауап беретін жыныс гормондарын қанға бөледі. Аталык бездегі эндокринді функция аткара- тын интерстиций, ол кан жэне лимфа капил- лярлары қасындағы иреленген шэует озекше- лері арасындағы борпылдак дәнекер тінде ор- наласатын аталык бездің интерстициалді эн- докриноциттерінен түзілген (Лейдиг жасу- шалары). Аталык бездің интерстициалді эн- докриноциттері аталык жыныс гормоны- те- стостеронды боледі. Аналык безде эстроген жэне прогестерон жыныс гормондары түзіледі. Эстрогеннің (ф олликулин) түзілетін жері жетілген түйіншелердің дәнді қабатымен катар, ана лы к бездің интерстициалді жасуш алары. Түйіншелердің (фолликулдардың) әсуі мен интерстициалді жасушалардың белсенділігі гипофиздің фолликулин және сары дене гор- мондарының әсерінен жүреді. Сары дене гор моны овуляцияның басталуы мен жасушала ры аналы к без гормоны — прогестеронды бөлетін сары дененің түзілуіне эсер етеді. Прогестерон қынаптың шырышты кабығын ұрыктанған жұмыртқа жасушаны қабылдауға дайындайды да, жаңа түйіншелердің өсуін тежейді. жүктеу/скачать 11,6 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|