Бастауыш мектепте математика пәнінің тарихы

Бастауыш мектепте математика пәнінің тарихы 
Казакстандағы бастауыш мектеп математикасын оқыту әдістемесінің 
1990 жылдан кейінгі даму тенденциясы. Әдістемелік математикалық 
ғылымның дамуының негізгі бағыттары. 
Көптеген ғалымдар зерттеулерімен,ғылыми жұмыстарды зерттей 
отыра ежелгі гректегі және сол сиякты шығыс елдерінде математиканың 
тууын, дамуын Қазақстандағы математика құрылуын бір бағытта 
зерттеген ғалымдардың енбектеріне тоқтала кетіп бастауыш сыныптың 
математикасы Қазақстанда 1990 жылдан бастап дамып, жекелене бастаған. 
Әдістемелік математика ғылымының қалыпасуы математикалық білім 
беру ісіндегі басты Ресейдегі 1960 жылдағы реформадағы кезеңді айтуға 
болады. Ресейде пайда болған бастауыш сынып математикасының бөлінуі 
1960жылдан бастап бөлініп жекелей жұмыстар жүргізе бастаған. Оқу 
үдерісінің өзгеруіне байланысты мектепте колданылып журген оқу 
әдістемелік топтамалар соның ішінде оқулыктар, оқу әдістемелік 
құралдар, дидактикалық жинақтар, бағдарламалар,мұғалімнің негізгі 
құралдары өзгеріп қайтадан өңделіп шықты. Сандардың құрылганына 
және оқып үйрену әдістеріне үлес қоскқан ғалымдар; А. Сокин, Б.Кастюк. 
Қазақстандағы математика әдістеме ғылымның қальтасуы әр түрлі типтегі 
көзқарастардан, зерттеулерден өттіп отырған. (мұсылмандық, орыс-қазақ, 
ұлттық мектептердің құрылуы 
Қазақстандағы бастауыш мектеп жүйесінің қалытасуы және бастауыш 
математикалық білім мазмұнын анықтаудың басты мақсаты ұлттық 
бастауыш мектеп курусы болып табылған. 20-шы ғасырдың бас кезіндегі 
даму тенденциялары толығымен дамып мұсылмандык мектептер 

жойылып, Қазақстан толығымен даму үстінде больп әртүрлі ғалымдар 
әдістемелік математикалық көзкарастар ұсына отырып жұмыстар жүргізді. 
Бастауыш сынып математика пәніне үлес қосқан ғалымдар. М. Дулатов 
санды санга қосқанды, сан арифметикасы, теңдігі мен теңсіздігі, ұксас 
немесе ұксас еместігін зерттеп өз еңбегінде жазып көрсеткен.
Қазақстандағы әдістемелік ғылымды қалыптастыра отырып, М. Дулатов 
қазақ мектебіне арналган тунғыш математика оқулығын жазган. 
Қосымша мына ғалымдар еңбектерін жазып, ой- пікірлерін ортага 
салғандар: К. Жаленұлы, -“Есептану жобасы", "Есептану". Белшек 
сандар". С. Кожанулы, - "Есептану куралы" "Э.Касымулы, Т. Шонанулы. 
К. Сатбайулы, Е. Омарулы, - "Есеп куралы". Әль- Фараби математик 
болган бул тек математиканың философиялық жағымен айналыскан. Әль- 
Фарабидің математикалық еңбегі - "Бастауыш сынытағы арифметика"- 
яғни сан туралы ғылымды зерттеп анықтамаларын берген. 
Математика өзінің туып, өрбу барысында тарихи дамудың ұзак жолын 
басып өтті. Екі нүктенің ең жақын арақашықты түзудің кесіндісі болатыны 
туралы және ең бастанкы сандар жайлы өте карапайым білімдерден 
басталган математика өзінін қазір нақты пәні мақсаты әдіс тәсілдері бар 
аса күрделі абстракты ғылымға айналып отыр.
Ертедегі Мысыр еліндегі сияқты Вавилон мемлекетінде де 
*жазғыштар" немесе "көшірмелер" дайындайтын оқу орындары көптеп 
ашылған. Вавилонда "Кесте үйі" деп алталатын осындай мектептерде оқу, 
жазу, есептеу өнерлерін үйреуге үлкен мән берілген. Мұнда сабақтың 
өтудің негізгі желісі - жаттау әдісі болган. Бізге жеткен сына жазулардағы 
математика сол кездердегі оқытларга арналса керек. Вавилондықтар 
санаудың алпыстық жүйесін қолданғаг. Вавилондықтардың позициялық 
санау жүйесін жасау жалпы мәдениет тарихы ұшы баға жетпес зор енбек 
болды. Осыдан бастап әрбір сан үшін арнайы танбалау кажеттігі болмай, 
кез келген санды белгілі бір тандап алынған танбалардың орнын ауыстыру 
аркылы өрнектеуге мүмкіндік туды. Бұл мысырлыктардың сандарды 
иероглифтік таңбалау тәсілінен әлдеқайда да ыңғайлы тиімді болды. 
Сондыктан да Вавилон математиктері алгебралық - арифметикалық 
есептулер жөнінде мысырылық әріптестерінен көш ілгері кетеді. Бұл 
математикалық бастамалар математиканың өзінше зерттеу объектісі, 
әдістері бар дербес ғылым болып бөлініп шығуына жеткілікті жағдай 
жасады. 
: 

Пайдаланыл
ғ
ан 
ә
дебиеттер
•
1.Кененбаева М.А. Математиканы оқыту теориясы және технологиясы. 
Оқу құралы.- Павлодар: ПМПИ, 
•
2.Қазіргі заманғы педагогикалық технологиялар: Оқулық:Алматы2011.
Бөрібекова, Ф.Б.
•
3.
www.cep.kz
 – Білім беру бағдарламалары орталығы