§ 1. Іске катысушы тұлгалардың курамы

К Р А ІЖ К -н ін 8-бабы ә р б ір мудделі адам ға бүзы лған немесе 
ж о к к а ш ьіғары лған к ұ к ы к т а р ы н , б о ст ан л ы к тар ы мен занды 
мүдлелерін корғау үш ін азам атты к занм ен бекітілген тәртіпте 
сотка ж үгінуге кеп ілдік береді.
КР А ІЖ К -н ін осы 8-бабы ңда кұкы ктаряы ж ән е өзге түлға- 
ларды н нем есе белгісіз түлғалар тобы н ы н мүдделерін коргау 
ж өнінде сотка ары з ж азу га күкы лы м ем лекеттік оргаңдар, п р о ­
курор ж ән е азам атгар туралы айтылған.
О сыған б ай ланы сты түлтаны ң азам атты к проиеске катысу 
максаты на карай , түлғаларды н мудделерінің түрлі смпаттарын 
ескере оты ры п, сотты ң талкы лауға ж ән е ш еш уге күкы бар ары з 
б ой ы н ш а ж еке мүдде, субъ ективті мүдде ж ә н е м ем лекеттік, 
коғам ды к мүдделерге бөледі.
Ж еке мүдде деген ім із (өз күкы ктары н, бостаңды ктары мен 
занды мүдделерін коргауш ы түлғалар үшін) іске катысуш ы түлга 
үшін сот ш ығарған ш еш імнін нәтиж есі.
Істегі м ем лекеггік ж ән е коғам ды к мүдде м ем лекетп к орган- 
дардың, ж ерп лік ті өзін-өзі баскару органдары ны н, өзге түлға- 
ларды н (азаматтар мен үйымдар) күкы ктары н, бостандыктары 
мен занды мүдделерін коргау үшш іске катысуш ы үйымдар мен 
азам атгарды н іске катысуга негізі болып табылады. П роиеске 
каты суш ы лар (тараптар мен үш інш і түлғаларды н) істі шешу 
нәтмжесінде тараптардын бірі кандай да бір мүліктік (матери- 
алды) немесе мүліктік емес (матерналды емес) игіліктерге ие 
болатыны немесе одан айрылатыны белплі болатын істегі сот 
ш еипміне накты мүдделі болады
М ысалы, талап етуші үшін іс жүргізу проиесі та^тапты кана- 
гаттандыру туралы сот шеш імін, жауап беруші үшін - талап ету 
арызынан бас тарту туралы шешімін, ал прокурор үшш занды, 
непзделген сот шешімін күтуден түрады.
С от ш еш імдері зүліаларды н тікелей ж еке мүліктік ж әне 
мүліктік емес күкыктар мен міндеттеріне эсер етепндіктен істе 
тікелей мүддесі бартоптарі аталап коюшы, жауап беруші, дауға 
өзіндік талап коятын үшінші түліалар жатады.
Сот шешімі мүндай түлганын күкыгы мен міндетіне эсер 
етпейпн дж тен , бірак дегенмен де ол н е п зп талап арызы бо- 
йыішіа шеш імнін карама-карсы болмауына мүдлел! болгандык- 
тан, дауға өзін д ік талап тар ком айты н үипнш і түлгаларды н 
мүлделері жанама си п аік а ие.
Сонымен бірге сотта істі кара у кезінде тараитардын не про- 
курорлын, не мемлекезтік органдардын істе канлай да біо мате-
48

риалды мүддесі болмайды. Агы аталган органдардын мүддедері 
занды см латка не, олардың сотта жактайтын жалпы мемлекетпк 
немесе когамдык мүдделері болып табылады.
Азаматтык проиестін калган субъектілерінен іске пкелей 
катысушы түлгаларды бөлектеуге мүмкіндік беретін тараптар- 
дыи негізгі міндезті белпсше жеке мүдде, мемлекегпк немесе 
когамдык мүдде жагады.
Сондыктан да талап етуші, жауап беруші, үшінші түлғаіар 
мем аса ерекше сот ісі және бүкаралык күкыктык карым-каты- 
мастардан туындайтын іслер бойынша арыз берушілер істің ба- 
рысында өзінің жеке, пакты және занды мүдделері бар тұлға- 
ларга жагады.

жүктеу/скачать 12,05 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: