1.2. Өрт сөндірушілер мен құтқарушылардың психологиялық даярлығының негізгі талаптары Өрт сөндіруші-құтқарушы мамандығы әлемдегі ең қиын мамандықтардың
бірі болып табылады. Сіз алынатын баспалдаққа көтеріле аласыз, газ маскасын
қолдана аласыз, тығыз түтінмен қозғаласыз, салмақты көтере аласыз және т.б.
Алайда ең қиын нәрсе - біреуді құтқару үшін өз өміріңізді қатерге тігуге дайын
болу. Бұл мамандық ең қауіпті және қауіпті. 2017 жылы Қазақстан
Республикасының Төтенше жағдайлар комитетінен алынған мәліметтерге
сәйкес, «112» бірыңғай жедел-диспетчерлік қызметінің тетігіне тұрғындардан
орта есеппен 5773092 қоңырау келіп түсті, 5183 адам құтқару қызметтерімен
құтқарылды, 6956 адам эвакуацияланды, 764 зардап шеккенге алғашқы көмек
көрсетілді Төтенше жағдайлардың 786 денесі қалпына келтірілді, өртке қарсы
және құтқару қызметі 4808 адамды құтқарды, 21174 адам эвакуацияланды.
Кезекшілік кезіндегі жазатайым оқиғалар саны - 14, нәтижесінде 17 қызметкер
түрлі дәрежедегі жарақат алды, 1 қызметкер қайтыс болды.
Өрт сөндіруші мен құтқарушылардың жұмысы өртсөндіруші мен
құтқарушыларға әсер ететін күйзелістік факторлар болып табылатын олардың
қызметінің ерекшеліктеріне байланысты үлкен эмоциялықлықпен байланысты:
• ерекше ортадағы жүйелі жұмыс нәтижесінде туындайтын үздіксіз
нейропсихикалық күйзеліс (жоғары температура, қатты түтіннің шоғырлануы);
• өмірге және денсаулыққа тұрақты қауіп (ғимараттардың құлауы, будың
жарылуы, улы заттармен улану);
• жағымсыз эмоциялық әсерлер (жараланған және құдайға сиымды
адамдарды алып тастау);
• құрылымдар мен жабдықтарды бөлшектеуге байланысты үлкен дене
жүктемелер;
• шектеулі кеңістікте жұмыс істеу қажеттілігіне байланысты қиындықтар;
Жауынгерлік тапсырманы орындауға кедергі келтіретін күтпеген және
кенеттен кедергілердің болуы;
• әр өрт сөндірушінің адамдардың өмірін, жабдықты және т.б. құтқару
жөніндегі іс-әрекеттері мен шешімдерінің салыстырмалы түрде тәуелсіздігінен
жоғары жауапкершілігі
Өрттерді жою бойынша міндеттерді орындау кезінде азаматтық қорғаныс
органдарының жеке құрамы дене және психофизиологиялық қорларды, анық
және сауатты, жоғары кәсіби іс-әрекеттерге, оның ішінде өмір мен
денсаулығына қауіп пен қатер төндіретін төтенше жағдайларда да
жұмылдырылуы қажет (1.7-сурет).