Кафедра анатомии, физиологии, зоологии и безопасности жизнедеятельности

Антропогенді процесстер  

жағдайындағы оның 

эволюциясын оқытады.  

Пәнді оқыту міндеті: 

болашақ биология 

мамандарын оқытудың 

мемлекеттік стандартына 

сәйкес білім алу 

талаптарынан туындайды. 

Пәнді оқыту 

нәтижесінде студент білу 

қажет: 

-

 

Органикалық 

әлемнің эволюциясы; 

-

 

Жер бетінде 

тіршіліктің таралуы және 

даму заңдылықтары; 

-

 

Адам эволюциясы; 

-

 

Биосфераның негізгі 

компоненттері және 

олардың арасындағы 

байланыстар; 

-

 

Энергия ағымы және 

өнімділік, биомассаның 

жинақталуы; 

-

 

Химиялық 

элементтердің биохимиялық 

айналымының негізгі 

циклдары және 

құрылымдары; 

-

 

Биосфераның 

тұрақты даму себептері 

және динамикасы. 

Популяциядағы 

генетикалық тепе-

теңдік генотип 

құрамының өзгеруі. 

Эволюцияның 

элементарлы 

факторлары 

Табиғи 

сұрыптаудың 

эволюциядағы рөлі 

 Түр және түр түзілу 

тәсілдері. Түрдің 

критерийлері. 

Макроэволюция. 

Филогенез. 

Онтогенез 

эволюциясы. 

Филоэмбриогенез 

теориясы.  

Антропогенез 

3 

Биологиян

ы 

оқытудың 

заманауи 

технологи

ялар 

Биологияны оқыту  

әдістемесі пәнін оқығанда 

орта мектептегі биологияны 

оқыту мақсаттары мен 

міндеттерін және мектеп 

биология курсының 

мазмұнын, оқу-тәрбие 

процесін ұйымдастыру 

нысандарын анықтайды. 

Ғылыми-зерттеу әдістері: 

мұғалімдердің озық 

Орта мектептегі 

биологияны оқыту 

мақсаттары мен 

міндеттері. 

Биология курсының 

мазмұны, оқу-

тәрбие процесін 

ұйымдастыру 

нысандары. 

Мұғалімдердің озық 

тәжірибелерін 

3 

7 

Ботаника 

(систематика, 

өсімдіктер 

физиологиясы, 

анатомиясы) 

Зоология 

(омыртқасыздар, 

омыртқалылар) 

Жануар және 

адам 

физиологиясы 

 Эволюция 

ілімі 

 

Салыстырмалы 

психология 

 Әлеуметтік 

экология 

Педагогикалық 

«Биологияны оқыту технологиясы» 

пәнін оқыту негізінде студент:  

–

 

еліміздегі жаратылыстану 

әдістемесінің даму тарихын; 

–

 

заманауи орта мектептегі 

биологиялық білім беру жүйесін; 

–

 

биология пәнінің орта 

мектептерге арналған оқу 

бағдарламалары мен оқулықтарының 

мазмұнын және оларды құру 

принциптерін; 

тәжірибелерін зерттеу және 

қорыту, жинақтау; 

педагогикалық бақылау 

және педагогикалық 

эксперимент үйренеді. 

Қазіргі кездегі білім беру 

жүйесіндегі негізгі 

өзгерістерді, технологиялық 

деңгейде оқытуға көшу, 

ондағы мұғалімнің рөлі, 

оқушы белсенділігінің 

жоғарлауы түсінеді. 

зерттеу және 

қорыту, жинақтау; 

педагогикалық 

бақылау және 

педагогикалық 

эксперимент. 

Қазіргі кездегі білім 

беру жүйесіндегі 

негізгі өзгерістер. 

Технологиялық 

деңгейде оқыту. 

Цитология 

Генетика 

Эволюция 

негіздері 

Биохимия 

Биологияға 

кіріспе 

практика 

–

 

биологияны оқыту әдістері мен 

нысандарына қойылатын заманауи 

талаптарды; 

–

 

биология пәні бойынша оқу-

тәрбие процесін ұйымдастыру 

нысандарын; 

–

 

биологияны оқыту әдістерін 

іріктеу принциптерін; 

–

 

биология кабинетін 

құралдандыруға және ондағы құрал-

жабдыққа қойылатын талаптарды білуі 

керек; 

4 

Биологиян

ы 

оқытудың 

инновация

лық 

әдістері 

Мақсаты: биологияны оқыту 

үшін қазаіргі заманғы білім 

беру инновациялық 

ехнологияларының 

теориялық және 

технологиялық негіздерін 

меңгеру жолында 

студенттердің кәсіби 

құзыретерін дамыту болып  

табылады. 

 

 

Инновациялық 

технологиялары 

туралы жалпы 

түсінік және 

олардың мақсаты 

мен мазмұны.   Оқу 

процесініңдегі 

негізгі 

инновациялық 

технологиялар. 

Педагогикалық 

инновация негізінде 

мектеп жұмысын 

ұйымдастыру. 

Инновациялық 

оқытудың 

теориялық 

аспектілері. 

Мұғалімдердің 

инновациялық білім 

деңгейін көтеру. 

Инновациялық 

білім беру жолдары. 

Педагогтың 

инновациялык іс-

әрекеттерін 

қалыптастыру. 

3 

7 

Ботаника 

(систематика, 

өсімдіктер 

физиологиясы, 

анатомиясы) 

Зоология 

(омыртқасыздар, 

омыртқалылар) 

Жануар және 

адам 

физиологиясы 

Цитология 

Генетика 

Эволюция 

негіздері 

Биохимия 

Биологияға 

кіріспе 

 Эволюция 

ілімі 

 

Салыстырмалы 

психология 

 Әлеуметтік 

экология 

Педагогикалық 

практика 

Пәнді оқу нәтижесінде студент:   

- инновациялық технологиялар туралы 

жалпы түсініктерді және олардың 

мақсаты мен мазмұнын, білім беру 

жүйесіндегі инновациялык 

технологияның теориялык 

негіздерінбілуі тиіс; 

-Педагогикалық инновациялық іс-

әрекеттерді,- Инновациялық оқытудың 

теориялық аспектілерін,меңгеруі тиіс. 

 -инновациялық технологияларды оқыту 

үрдісінде қолдана алады; 

педагогикалық инновация негізінде 

мектеп жұмысын ұйымдастыра алады. 

5 

Экологиял

ық 

биология 

Табиғи биоценоз және оның 

компонентермен 

микроганизмдер, өсімдіктер, 

жануарлар мен адамдар 

олардың биосферадағы 

Табиғи биоценоз 

және оның 

компонентері. 

Микроганизмдер, 

өсімдіктер, 

3 

7 

Экология және 

түракты даму,   

Қоршаған орта 

және 

биоалуантүрліл

ік 

Экологиялық биология пәнін оқыту 

барысында экологиялық білім 

дағдыларын қалыптастыру; 

Модификациялық өзгергіштік 

тақырыбындағы экологиялық аспектілер; 

таралуы мен кеңістіктегі 

уақытша жағдайымен 

қоршаған ортаға әсер етуші 

факторларды және 

экологиялық білімнің 

тәжірибелік маңызын 

біріктіреді 

экологиялық білім берудің 

қажеттелігі «адам-қоғам-

табиғат» жүйесіндегі өзара 

әсерлесудің диалектикалық 

сипатынан туындайды. 

Қоғам мен табиғат 

арасындағы күрделі 

қатынаста адамдар 

табиғатты өзгертіп әсер 

етуші субъект әрі сол іс-

әрекеттің жағымды және 

жағымсыз нәтижелері өзіне 

қайта айналып соғатын 

объект ретінде қарастыру 

қажет. Осы екі жақтылық 

пен қайшылықтың дүниеге 

ғылыми экологиялық 

көзқарас қалыптастырудағы 

маңызы зор. 

жануарлар мен 

адамдар, олардың 

биосферадағы 

таралуы мен 

кеңістіктегі 

уақытша жағдайы. 

Қоршаған ортаға 

әсер етуші 

факторлар. «Адам-

қоғам-табиғат» 

жүйесіндегі өзара 

әсерлесудің 

диалектикалық 

сипаты.  

Биология сабағында эко-

биологиялық   білімді  қалыптастытруды

ң әдістемесі жөніндегі зерттеулер. 

 

6 

Популяци

я және 

бірлестік 

экологияс

ы 

Популяция және өсімдіктер 

бірлестігі туралы түсінік. 

Популяция белгілі бір 

түрлердің ағзаларының 

топтасуы екендігі. 

Популяция бір түр 

дарақтарының жиынтығы 

ретінде белгілі аймақты 

мекендейді, жалпы 

генофонды бар. Популяция 

және бірлестік экологиясы 

микроэволюцияның 

элементарлық бірлігі 

екендігі. 

Популяция туралы 

түсінік. 

Популяцияның 

статистикалық 

сипаттамалары.  

Организмдердің 

кеңістікте 

орналасуы. Олли 

принципі.  

Популяцияның 

динамикалық 

сипаттамалары. 

Популяция санының 

экспоненциалдық 

және логистикалық 

өсуі.  

Популяция санының 

реттелуі.  

3 

7 

Ботаника, 

Зоология, 

Генетика,  

Өсімдіктер және 

жануарлар 

экологиясы 

Биогеография  

Эволюция ілімі 

Пәнді оқыту нәтижесінде  білім 

алушылар популяция және бірлестік 

экологиясы туралы білімдерін 

тереңдетіп, алған білімдерін практикада 

қолдана білуі керек. «Популяция және 

бірлестік экологиясы» мәселесінде 

құзыретті болуы 

Популяция 

тығыздығына 

тәуелді және 

тәуелсіз факторлар. 

Популяция санының 

ауытқулары.  

 

7 

Нейрофиз

иология 

ЖНӘ механизімінің 

нейрозиологиялық негізі 

шартсыз және шартты 

рефлекстер. Шартты 

рефлекстердің пауда болуы 

және оларды тексеру 

әдістері. Шартты 

байланыстардың механизімі 

және оған қатысатын 

құрылымдар.  Ми 

қыртысының тежелуі: 

шартсыз, шектен тыс, 

шартты, диференциалды 

немесе ажыратушы тежелу. 

Мидың анализдік-синтездік 

қызыметі және 

динамикалық стереотип. 

Мидың анализдік-синтездік 

қызметі және динамикалық 

стереотип. Үлкен жарты 

шарлар қыртысының 

анализдеу-синтездеу 

функциясы. Қыртыстың 

жеке пунктерінің өзара 

әрекеттесуіне және ұйқы-

аяқ, күй цикліне байланысы. 

ЖНӘ механизімінің 

нейрозиологиялық 

негізі шартсыз және 

шартты рефлекстер. 

Шартты 

рефлекстердің 

пауда болуы және 

оларды тексеру 

әдістері. Шартты 

байланыстардың 

механизімі және 

оған қатысатын 

құрылымдар.  Ми 

қыртысының 

тежелуі: шартсыз, 

шектен тыс, 

шартты, 

диференциалды 

немесе ажыратушы 

тежелу. Мидың 

анализдік-синтездік 

қызыметі және 

динамикалық 

стереотип. Мидың 

анализдік-синтездік 

қызметі және 

динамикалық 

стереотип. Үлкен 

жарты шарлар 

қыртысының 

анализдеу-

синтездеу 

функциясы.  

3 

7 

Адам мен 

жануарлар 

физиологиясы, 

Адам 

анатомиясы, 

Генетика, 

Биохимия 

 

Еңбек 

физиологиясы, 

Экологиялық 

физиология, 

Спорт, 

 космос 

физиологиясы 

 

Пәнді оқытудан күтілетін нәтижелер: 

білуі керек -  жоғары нерв әрекеті 

физиологиясының негізін, механизмін, 

ес және оның айырмашылығын, 

мотивация және эмоция, сенсорлық 

жүйелердің ақпаратты қайта өңдеуінің 

нейрондық механизмін; 

үйренуі керек – бақылаған 

құбылыстарының теориялық негіздерін 

жасауды және өз бетімен ғылыми 

әдебиеттермен жұмыс жасауды: 

меңгеруі керек – ғылыми 

эксперимент жасауды және анализдеуді. 

Құзыреттіліктер: 

- әлеуметтік-маңызды мәселелер 

мен процестерді талдауға дайындық 

және жасай білу, гуманитарлық, 

жаратылыстану, медициналық, 

биологиялық ғылымдарының әдістерін 

тәжірибеде қолдану; 

- білім алушылардың физикалық 

және психикалық сапасын жетілдіру 

үшін қажетті психологиялық-

педагогикалық, жаратылыстану-

биологиялық білім беру және 

дағдыландыру. 

8 

Бейімделу 

физиологи

ясы 

Адаптация физиологиясы 

жалпы физиологияның жеке 

бөлімі, организм 

функцияларының өмір мен 

Пәннің қысқаша 

мазмұны:организм 

адаптациясының 

механизмдері. 

3 

7 

Анатомия, адам 

және жануарлар 

физиологиясы 

Иммунология, 

хронобиология

,  

климатофизиол

Студенттің білуі керек: клеткалардың 

негізгі құрылысын, метаболизмін, қайта 

өрлеу заңдылықтарын, жасушалардың 

арнайылығын, клетка циклі мен оны 

тіршіліктің шарттарына 

тәуелділігін зерттейді. 

Пәннің мақсаты: организм 

функцияларының өмір сүру 

ортасына тәуелділігін, оның 

физиологиялық негіздерін 

және тетіктерінің қоршаған 

орта өзгермелі 

жағдайларына 

бейімделулерін оқыту 

болып саналады. 

«Адаптация физиологиясы» 

пәнінің 

тапсырмалары:1)адаптация 

мен стресстің 

физиологиялық 

механизмдерін оқыту; 

2) Гомеостазды сақтаудың 

реттеу механизмдері туралы 

түсініктерді қалыптастыру; 

3) Өмір сүру ортасының 

өзгеруіне байланысты 

организм жүйелерінің 

қызметтерінің 

ерекшеліктерін оқыту. 

Адаптациялық 

механизмдердің 

жіктелуі мен 

қасиеттері.Стессорл

ар мен организмнің 

резистенттілігінің 

сатылары. 

Резисттенттіліктің 

даму механизмдері 

және дезадаптация. 

Жеке факторларға 

адаптацияның 

қалыптасу 

ерекшеліктері. 

Әртүрлі 

температураларға 

адаптация.  

Гипокинезияға 

адаптация.Физикал

ық жүктемелерге 

адаптация. 

Гипоксияға, 

психогендік 

факторларға және 

салмақсыздыққа 

адаптация. 

Биоритмология. 

Биологиялық ритм 

түсінігі.Биоритм 

тудыратын 

факторлар.Биоритм 

жіктелуі және 

олардың 

қасиеттері.Геоәлеум

еттік 

биоритмдер.Геофиз

икалық 

биоритмдер.Биолог

иялық 

сағаттар.Биортимде

рдің тұрақтылығы 

мен өзгергіштігі. 

Десинхроноз. 

Биортим және 

огия, еңбек 

және спорт 

физиологиясы, 

патофизиологи

я, жоғары 

жүйке әрекеті 

физиологиясы 

реттеудің, клеткалардың біртұтастығын 

сақтайтын шаралар мен механизмдер 

туралы білуі қажет; 

Адам организмінің анатомиялық 

және физиологиялық ерекшеліктері, 

олардың тіршілігінің биоәлеуметтік 

аспектілері туралы;гомеостазды басқару 

мен реттеу механизмдерін біліп 

пайдалануды, иммунитет туралы 

мәліметтер біліп, оларды өмірінде 

қолдануды да біліп алады. Сонымен 

қатар организм үстінен қарайтын 

жүйенің қалыптасу мен қызмет ету 

принциптерін, организмнің 

тұрақтылығын немесе тұрақсыздығын 

айқындайтын жайттарды біліп,  

пайдалануды үйреніп шығады. Әрі 

мынадай мәселелерден хабардар болып 

шығады: адамның экологиясы мен 

географиялық орны туралы, морфология, 

физиология және өрбу ерекшеліктері  

туралы; 

олардың фундаменталдық 

принциптері мен биологиялық 

құрылымдарының деңгейлері, әрі 

олардың реттелу механизмдерінің 

әртүрлі деңгейдегі ерекшеліктері туралы 

хабардар болып шығады.Осы пәнді 

дұрыс игеру үшін, студент алдымен  

барлық мүшелер мен жүйелердің 

анатомиялық құрылысын, әрі сол 

құрылымдарда өтетін физиологиялық 

үдерістерді және организмнің қоршаған 

ортаның өзгерістеріне адаптациялық 

реакциялардың орындалуының маңызын 

ұғады. «Адаптация физиологиясын» 

студент толық игеру үшін биологияның, 

анатомияның, физиологияның, 

биохимияның, иммунологияның, 

экологияның, географияның көптеген 

салаларынан білімі болғаны дұрыс. 

«Адаптация физиологиясы» 

медицинамен, медициналық 

географиямен, адам экологиясымен, 

жұмыс  істеу 

қабілеттілігі.  

Урбанизация адам 

денсаулығы үшін 

қауіпті фактор. 

Экология және өмір 

сүру ұзақтығы.Бала 

тууды және өмір 

сапасын реттеу. 

Денсаулық 

ілімі.Денсаулық 

қалдыптастыру. 

Жеке саулықты 

бағалау. 

хронобиологиямен,  жас 

физиологиясымен, климаттық 

физиологиямен, еңбек пен спорт 

физиологиясымен, патофизиологиямен 

және жоғары жүйке әрекеті 

физиологиясымен тығыз байланысты. 

Экологиялық физиологиядан білімі 

студенттің курстық, дипломдық 

жұмыстарын орындауына,   әрі 

адаптацияның физиологиялық негіздерін 

ашып түсінуге көмек болады. 

9 

Қоршаған 

орта және 

биоәртүрл

іліктің 

сақталуы 

Студенттерді  

биоәртүрлілікке мүмкін 

болатын қауіпті есепке ала 

отырып, биоқорларды алу 

бойынша тек өз 

мемлекетінің ғана емес 

басқа да шет мемлекеттер 

бойынша (Конвенция 

жақтаушылары) бақылау 

әдістерімен, биотехнология 

және генетикалық қорларды 

пайдалану ережелерімен 

таныстырады. Негізгі 

мақсат Қазақстан 

Республикасының 

«Қоршаған орта және 

биологиялық 

алуантүрлілікті сақтау» 

компоненттерін тұрақты 

пайдалану мен сақтау, 

экономикалық пайда алу, 

яғни табиғатты пайдалану 

стратегиясын құру мен 

жүзеге асыру, 

биоәртүрлілікті сақтау 

бағдарламаларымен 

таныстыру. 

Биотехнология 

және генетикалық 

қорларды 

пайдалану 

ережелері. 

Қазақстан 

Республикасының 

«Қоршаған орта 

және биологиялық 

алуантүрлілікті 

сақтау» 

компоненттері. 

Табиғатты 

пайдалану 

стратегиясын құру 

мен жүзеге асыру, 

биоәртүрлілікті 

сақтау 

бағдарламалары. 

 

3 

7 

Экология және 

түракты даму, 

Казақстаның 

биоресурстар     

Экологиялық 

биология 

Практикалық және өндірістік, ғылыми 

есептерді алған білімінің нәтижесінде 

шеше білу және қолдану,  жүйелердің 

биогеоценотикалық ұйымдастырылуын 

құрылымдық-функционалдық тұрғыда 

талдау,биологиялық алуантүрлілікті 

бағалалай білуі тиіс; 

Басқа курстардан алған білімін әдістерді 

пайдаланып зерттеу жұмыстарын істеу 

барысында ғылыми сұрақтарды қоя 

білуді;  

Адам әрекетінік әсерінен экожүйенің 

және түрлердің пайда болуына 

қауіптіліктің алдын алуды меңгеруі тиіс. 

 

 

10 

Биогеоцен

оз 

экологияс

Биогеоценоздың құрылымы 

және негізгі экосистема 

типтерінің қағидалары 

Биогеоценоз туралы 

түсінік және оның 

мәні, тарихы, 

3 

7 

Өсімдіктер 

анатомиясы мен 

морфологиясы 

Биогеография  

Биогеоценоздың құрылысы (оның 

құрамы компонентердің бір-бірімен 

байланыстылығын);  

ы 

олардың әртүрлі 

географиялық табиғи 

зоналар жағдайында  

тіршілік ету тұрақтылығы 

туралы білім беру болып 

табылады.  

биогеоценоз 

құрылымының 

ерекшелігімен таныстыру 

биогеоценоз құрамының 

компоненттерін талдау 

биогеоценоз 

компоненттерінің және 

олардың бір-бірімен 

байланысының 

механизмін ашып көрсету 

биогеоценоздың 

динамикасы бірінші және 

екінші реттегі 

құрылымдарын зерделеу 

 

типтері  

Биогеоценоз – 

биосфераның 

құрылымдық бірлігі  

Биогеоценоздың 

құрылымы  

Фитоценоз, 

зооценоз, 

микроорганизмдер, 

биогеоценоздың 

негізгі құраушысы 

Биогеоценоздың 

кеңістіктегі 

құрылымы 

Биогеоценоздағы 

өсімдіктер мен 

жануарладың 

экобиоморфалары 

Организмдер мен 

биогеоценоздарға 

қоршаған ортаның 

әсері 

Өсімдіктер 

систематикасы 

 

биогеоценоздыңтабиғи және 

антропогендік жағдайда бір-бірімен 

әрекеттесу жағдайын; әртүрлі физика-

географиялық жағдайда негізгі 

флуктуациялық және сукцессиялық 

жүйелерді ажырата білуі керек; 

Адамдардың табиғи процесстерге 

араласуы әсерінен биогеоценоздарда 

қандай дұрыс немесе теріс жағдайлар 

болатынын, антропогендік теріс 

әсерлерден биогеоценоздардың табиғи 

бұзылысының болдырмауын меңгеру 

керек. 

 

11 

Иммуноло

гия 

«Иммунология» 

пәні 5В060700-Биология 

мамандығының 

математикалық, жараты- 

лыстану-ғылыми, 

медициналық және 

биологиялық цикліне 

жатады. Иммунология 

қарқынды және болашағы 

мол дамып отырған 

медициналық және 

биологиялық ғылым, оның 

теориялық жетістіктері 

денсаулық сақтау саласында 

кеңінен орын алуда. 

Иммунологияның 

басты тапсырмасы 

студенттерге иммундық 

жүйенің қалыпты және 

иммундық ауытқулары 

кезіндегі құрылымы мен 

қызметі туралы мәліметтер 

Иммунологияға 

кіріспе. 

Иммунологияның 

тарихы. Иммунитет 

және иммундық 

жүйенің 

компоненттері.Имм

ундық жүйенің 

мүшелері. 

Антигендер. 

Антигеннің 

арнайылығының 

типтері. Антигеннің 

кластары МНС, 

олардың рөлі.Туа 

пайда болған 

иммунитет. Табиғи 

резистенттіліктің 

факторлары. 

Комплементарлық 

жүйе, оларды 

белсендіру 

3 

7 

Клетка 

биологиясы. 

Гистология. 

Адам мен 

жануарлар 

физиологиясы. 

Биохимия. 

Микробиология 

және 

вирусология. 

жүктеу/скачать 0,72 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: