Кафедра анатомии, физиологии, зоологии и безопасности жизнедеятельности

зерттеу 

әдістері 

пәндердің мазмұны мен 

әдістемелік білім мен 

біліктілік жүйесін игерген 

болашақ мұғалімдерді 

дайындау болып  табылады. 

 

 

құжаттар. 

  Оқу пәнінің 

бағдарламасын 

меңгеру 

нәтижелерін 

жоспарлауды 

анықтау; 

Орта мектеп үшін 

биологиялық оқу 

пәнінің 

бағдарламаларын 

жасау; Орта 

мектепте 

биологиялық оқу 

пәні бойынша білім 

үрдісін 

жоспарлауды 

жүзеге асыру; 

биологиялық оқу 

пәні бойынша  оқу-

әдістемелік кешен 

элементтерін жасау; 

биологиялық пән 

бойынша  дәрістерді 

жасау; 

биологиялық пәндер 

бойынша   

оқушылардың өздік 

жұмыстарын 

жоспарлау, 

биологиялық оқу 

пәндерін   

студенттердің 

меңгеру 

нәтижелерін 

бағалау үшін  

бақылау-өлшеу 

материалдарын 

жасау. 

физиологиясы, 

анатомиясы), 

Зоология 

(омыртқасыздар, 

омыртқалылар), 

Жануар және 

адам 

физиологиясы, 

Цитология, 

Генетика, 

Эволюция 

негіздері, 

Биохимия, 

Биологияға 

кіріспе, 

психология. 

 

практика 

 

білім беру жүйесін; 

–

 

биология пәнінің ЖОО  

арналған оқу бағдарламалары мен 

оқулықтарының мазмұнын және оларды 

құру принциптерін; 

–

 

биологияны оқыту әдістері мен 

нысандарына қойылатын 

заманауиталаптарды; 

–

 

биология пәні бойынша оқу-

тәрбие процесін ұйымдастыру 

нысандарын; 

–

 

биологияны оқыту әдістерін 

іріктеу принциптерді білуі керек; 

–

 

биологияны оқытудың оқу 

жоспарларын; 

–

 

оқу барысында оңтайлы 

нысандарды, әдістер мен әдістемелік 

амалдарды, оқытуға деген проблемалық 

және зерттеушілік көзқарасты жүзеге 

асыру; 

–

 

нақты сабақ әрі сабақтың тиісті 

нысаны үшін мейлінше тиімді әдіс-

тәсілдерді анықтау; 

–

 

оқыту барысында әр алуан 

көрнекі құралдарды іріктеп-пайдалану; 

–

 

оқытудың техникалық 

құралдарын, ақпараттық және 

компьютерлік технологияларды 

пайдалану; 

–

 

биология пәні бойынша 

элективті курстар мен оқушылармен 

сабақтан тыс жұмысты өткізу, оларға 

арнап авторлық бағдарламалар жасау; 

–

 

оқу-тәрбие жұмысын жетілдіру 

мен өзінің біліктілігін арттыру 

мақсатында бұл жұмыстың нәтижесін 

талдаубіліктерін игеруі тиіс. 

11 

Биологиян

ы 

оқытудағ

ы әдістер 

мен 

«Биологияны оқытудағы 

әдістер мен әдістемелер» 

пәнінің мақсаты - мектепте 

оқытылатын биологиялық 

пәндердің мазмұны мен 

Қазіргі заманғы 

мектептегі 

биологиялық білім 

беру жүйесі   

Мектеп биологиясы 

3 

6 

Ботаника 

(систематика, 

өсімдіктер 

физиологиясы, 

анатомиясы), 

Эволюция 

ілімі, 

Педагогикалық 

практика 

 

Биологияны оқытудағы әдістер 

мен әдістемелер пәнін оқыту 

нәтижесінде студент:  

-

 

ҚР МЖМББС - ын; 

-

 

көпнұсқалық бағдарламаларды; 

әдістемел

ер 

әдістемелік білім мен 

біліктілік жүйесін игерген 

болашақ мұғалімдерді 

дайындау болып  табылады. 

. 

 

 

курсының 

бағдарламасы мен 

оқулықтарының 

мазмұны, 

құрылымы 

Биологияны оқыту 

әдістемесіндегі 

дидактикалық 

принциптерімен 

таныстыру. 

Зоология 

(омыртқасыздар, 

омыртқалылар), 

Жануар және 

адам 

физиологиясы, 

Цитология, 

Генетика, 

Эволюция 

негіздері, 

Биохимия, 

Биологияға 

кіріспе, 

психология. 

 

-

 

көпнұсқалық бағдарламаларға 

байланысты дайындалған оқулықтарды; 

-

 

сабақты ұйымдастырудың, оны  

өткізудің әр түрлі жолдарын; 

сабақтан тыс жұмыстарды 

ұйымдастыруды білуі керек 

–

 

сабақтардың, сондай-ақ 

зертханалық сабақтардың жоспарларын 

құру және конспектілерін жазу; 

–

 

оқу барысында оңтайлы 

нысандарды, әдістер мен әдістемелік 

амалдарды, оқытуға деген проблемалық 

және зерттеушілік көзқарасты жүзеге 

асыру; 

–

 

нақты сабақ әрі сабақтың тиісті 

нысаны үшін мейлінше тиімді әдіс-

тәсілдерді анықтау; 

–

 

биология кабинеті мен 

зертханалық сынып бөлмесін 

құралдандыру мен тазалықта ұстау, 

оларды табиғи және бейнелеуіш көрнекі 

құралдармен жабдықтау; 

–

 

оқыту барысында әр алуан 

көрнекі құралдарды іріктеп-пайдалану; 

–

 

оқытудың техникалық 

құралдарын, ақпараттық және 

компьютерлік технологияларды 

пайдалану 

12 

Биогеогра

фия 

Тірі ағзалардың және 

олардың бірлестіктерінің 

географиялық таралу және 

орналасу заңдылықтары 

туралы ғылым. Пәннің 

міндетіне тірі ағзалардың 

таралуы және өсімдіктер 

жамылғысының құрылымы 

туралы білімді 

қалыптастыру. 

Биогеографияның негізгі 

қағидасы табиғатты қорғау, 

қоршаған ортаның 

жағдайын қадағалау. 

Жануарлар мен 

өсімдіктердің таралуын 

Тірі ағзалардың 

және олардың 

бірлестіктерінің 

географиялық 

таралу және 

орналасу 

заңдылықтары. Тірі 

ағзалардың таралуы 

және өсімдіктер 

жамылғысының 

құрылымы. 

Табиғатты қорғау, 

қоршаған ортаның 

жағдайын 

қадағалау. 

Жануарлар мен 

3 

6 

Өсімдіктер 

анатомиясы 

мен 

морфологиясы, 

Өсімдіктер 

систематикасы  

 

Эволюциялық 

ілім 

 

Жануарлар мен өсімдіктердің таралуын 

олардың биогеографиялық  облыстарда 

орналасу заңдылықтарын, жер шарының 

флоралық және фаунистикалық 

аудандастыру ерекшеліктерін, әртүрлі 

территориялардын фаунасы мен 

флорасын және олардағы өсімдіктермен 

мен жануарлар бірлестіктерінің 

құрамын, санының динамикасын, 

түрлердің жалпы сан мөлшерін, 

зональдық құрылымын фауна мен 

флораның антропикалық факторлардың 

әсерінен өзгеруінің ерекшеліктерін білуі 

қажет                                           

олардың биогеографиялық  

облыстарда орналасу 

заңдылықтарын, жер 

шарының флоралық және 

фаунистикалық 

аудандастыру 

ерекшеліктерін, әртүрлі 

территориялардын фаунасы 

мен флорасын және 

олардағы өсімдіктермен мен 

жануарлар бірлестіктерінің 

құрамын, санының 

динамикасын, түрлердің 

жалпы сан мөлшерін, 

зональдық құрылымын 

фауна мен флораның 

антропикалық 

факторлардың әсерінен 

өзгеруінің ерекшеліктерін 

білуі қажет 

өсімдіктердің 

таралуын олардың 

биогеографиялық  

облыстарда 

орналасу 

заңдылықтары, жер 

шарының флоралық 

және 

фаунистикалық 

аудандастыру 

ерекшеліктері, 

әртүрлі 

территориялардыің 

фаунасы мен 

флорасы және 

олардағы 

өсімдіктермен мен 

жануарлар 

бірлестіктерінің 

құрамы, санының 

динамикасы, 

түрлердің жалпы 

сан мөлшері, 

зональдық 

құрылымын фауна 

мен флораның 

антропикалық 

факторлардың 

әсерінен өзгеруінің 

ерекшеліктері. 

13 

Фитоцено

логия 

Фитоценология — 

экологиялық географияның 

ең жас жөне шарықтап 

дамып келе жатқан саласы. 

Оның негізгі мақсаты 

өсімдіктер 

кауымдастықтарын зерттеп, 

олардың қалыптасуы мен 

дамуының себептерін ашу 

және шаруашылықта пайда-

лануының жолдары мен 

тәсілдерін анықтау болып 

табылады.  

1.өсімдіктер 

қауымдастықтарын

ың қайта қалпына 

келуі 

2.фитоценологиянь

щ 

ауылшаруашылық 

практикасындағы 

маңызы.  

3. өсімдіктер 

жабынын жан-

жақты зерттеу

  

Фитоценоз 

3 

6 

Цитология 

Ботаника 

Өсімдіктер 

систематикасы 

 

Табиғи 

көптүрліліктің 

биологиялық 

аспектілері 

Құрылымдық 

биология

 

-

ормаңдарды, тундраны, шөлейтті, 

шөлдерді және өсімдіктер жабынының 

басқа типтерін (оның ішінде мысалы, 

ауылшаруашылық дақылдары мен 

ағаштардың көшеттерімен 

ауыстырылғандары да бар) тиімді 

пайдалану мен қорғаудың ғылыми-

теориялық негіздерін білу; 

- шөлді және шөлейт аймақтарда, 

қорықтарда жұмыс жүргізу 

шарттарымен танысу; 

- ауылшаруашылығына пайдалы 

жерлерді дұрыс жоспарлауға (пландауға) 

және үлкенді-кішілі қалаларды, елді 

мекендерді, үлкен кен орындарын 

игеруге байланысты бүлінген жерлерді 

(террикондарды, золоотвалдарды, 

хвосто-хранилищелерді) 

көгалдандырудың жоспарларын жасау 

талаптары туралы білімді меңгеру

 

14 

Зоогеогра

фия 

Жер шарындағы тірі ағзалар 

мен олардың топтарының 

жіктелуі, орналасу 

заңдылықтарын, 

жануарлардың және 

олардың бірлестіктерінің 

жер шарында таралуы мен 

олардың оқшауланып 

мекендеу сипатын 

зерттейтін ғылым. 

Жер шарындағы тірі 

ағзалар мен 

олардың 

топтарының 

жіктелуі, орналасу 

заңдылықтарын, 

жануарлардың және 

олардың 

бірлестіктерінің жер 

шарында таралуы 

мен олардың 

оқшауланып 

мекендеу сипатын 

зерттейтін ғылым. 

3 

6 

Омыртқасыздар 

зоологиясы, 

омыртқалылар 

зоологиясы 

Эвоюциялық 

ілім, 

молекулалық 

биология. 

Жер шарының қазіргі фаунасының 

географиялық аудандастырылуын 

экологиялық негіздерін, туған жерінің 

биотасына, зоогеографиялық талдау 

жасай алатын жан-жақты білікті маман 

болып шығады.   

15 

Адам мен 

жануарлар

дың 

орталық 

жүйке 

жүйесі 

Нерв жүйесінің маңызы, 

оның құрылымдары ОНЖ 

анатомиясы, физиологиясы 

және эволюциясы. ОНЖ 

онто және филогенезі. ОНЖ 

жеке  бөлімдерінің 

құрылысы, дамуы және 

функциялық маңызы. Ми, 

жұлын, олардын 

анатомиясы, физиологиясы 

және эволюциясы. 

Қарапайымдылардан адамға 

дейінгі нерв құрылымдары-

ның эволюциясы. 

 

Нерв жүйесінің 

маңызы, оның 

құрылымдары ОНЖ 

анатомиясы, 

физиологиясы және 

эволюциясы. ОНЖ 

онто және 

филогенезі. ОНЖ 

жеке  бөлімдерінің 

құрылысы, дамуы 

және функциялық 

маңызы. Ми, 

жұлын, олардын 

анатомиясы, 

физиологиясы және 

эволюциясы. 

Қарапайымдыларда

н адамға дейінгі 

нерв 

құрылымдарының 

эволюциясы. 

 

3 

6 

Адам және 

жануарлар 

морфологиясы, 

Адам және 

жануарлар 

физиологиясы, 

Генетика, 

Биохимия, 

Физика, Химия 

 

Психология, 

педагогика 

 

Пәнді оқытудағы күтілетін 

нәтижелер: 

Адам мен жануарлардың орталық 

жүйке жүйесі пәнін оқу барысында 

студент: 

білуі керек – адам мен жануарлар 

миының құрылымы мен қызметін; 

үйрену керек – ғылыми 

эксперимент жасауды, бақылаған 

құбылыстарының теориялық негіздерін 

жасауды, әдебиетпен немесе рефераттық 

баспалармен жұмыс жасауды; 

меңгеруі керек – ғылыми және 

басқа да әдебиеттермен өз беттерінше 

жұмыс жасауды. 

Құзыреттіліктер: 

- әлеуметтік және кәсіби іс-

әрекеттерді медицина, биология, және 

жаратылыстану ғылымдарының 

әдістерін тәжірибеде қолдану;- алған 

білімін студент тәжірибеде қолдана білу 

керек.  

16 

Орталық 

жүйке 

«Орталық нерв жүйесінің 

анатомиясы» пәні 

Пәннің қысқаша 

мазмұны: Пәні, 

3 

6 

Жас 

физиологиясы, 

Психология, 

педагогика, 

Пәнді оқып шыққан нәтижеде 

студенттің білуі керегі: нерв жүйесін 

жүйесінің 

анатомияс

ы 

студенттердің психиканың 

негізі орталық нерв 

жүйесінің құрылысы мен 

функциялары туралы тұтас 

тұжырымдамалар 

қалыптастырады. 

Студенттер бұл пәнді оқу 

барысында құрылысы мен 

функциясы өте тығыз 

байланысты екенін, 

психикалық функциялардың 

негізінде морфологиялық 

субстраттар жататынын 

біліп ұғып алады. 

Мидың 

әрекеттерінің 

механизмдерін білу студент 

үшін – организмдегі барлық 

құрылымдардың 

қызметтерінің 

заңдылылықтарын түсініп 

алуына және сол 

құрылымдардың 

әрекеттерінің іске 

қосылуына, бақылауына, 

реттелуіне ең алдымен ми 

жауапты екенін ұғып 

шығады. 

Пәнді оқу 

барысында студенттер 

мидың құрылысы мен 

функцияларының зерттеу 

әдістерін,  нерв 

клеткаларының 

функцияларымен, нерв 

импульстерінің 

физиологиясы мен 

синапстық тасымалын, 

нейрохимия негіздерімен, 

негізгі нервтік 

құрылымдардың 

құрылыстары мен 

функцияларын біліп 

шығады. 

тапсырмалары, 

қозғыш 

құрылымдардың 

физиологиясының 

негізгі түсініктері. 

ОЖЖ 

физиологиясының 

әдістері. Нерв 

жүйесінің 

филогенезі мен 

онтогенезі. 

Нейрондар жіктелуі. 

Нейроглия, оның 

түрлері. ОЖЖ 

синапстық 

өткізулер. 

Синапстар, олардың 

түрлері. Нейрондық 

тізбектер, 

сенсорлық, 

моторлық, орталық 

тізбектер. Жұлын, 

оның 

сегментарлығы. 

Жұлын рефлекстері, 

жіктелуі, оның 

өткізгіш жолдары, 

ақ заты. 

Вегетативтік нерв 

жүйесі. 

Симпатикалық пен 

парасимпатикалық 

бөлімдері. 

Вегетативтік 

қызметтерді реттеу. 

Ми бағаны. Артқы 

ми, оның 

рефлекстері. 

Торлы(ретикулярлы

қ) формация. 

Ортаңғы ми. Қара 

субстанция мен 

қызыл ядро. Мидың 

арнайы емес 

зоология, 

морфология, 

адам мен 

жануарлар 

физиологиясы, 

биохимия, 

генетика. 

 

адам дамуы, 

адам 

экологиясы 

зерттеудің басты барлық 

заңдылықтарын, орталық пен 

вегетативтік бөлімдерінің 

морфофункциялық қасиеттерін біледі;  

Студенттің үйреніп шығатыны: 

психиканы зерттеуде алған білімдерін 

психиканың қалыпты немесе 

патологиясы болсын қолдана білуді 

үйреніп шығады; сонымен қатар 

Студенттің игеретіндері: 

ақпараттарды жинау мен өңдеуді, 

редакция жасауды, нерв жүйесінің 

функцияларын зерттеу тәсілдері мен 

негізгі әдістерін игеріп шығады. 

Құзыреттілігі. Студент үйренуі 

керек: 

Қазіргі қоршаған әлем туралы 

концепциялардың мәнін өзінің 

қалыптасқан көзқарастарымен және 

жаратылыстану мен қоғамдық, 

мәдениеттану ғылымдарының негізіне 

арқа сүйейтін ойларымен түсінуге 

дайын, әрі қабілетті болады; 

Адамның саналы әректтерін, 

олардың динамикасын, алдын ала 

бағалап, болжап және мотивациялық 

ерікті аймағында, саналық әрекеттерде, 

өзінің саналылығына, 

психомоторикасына, мінезіне, 

темпераментіне, функциялық 

жағдайына, тұлғалық қасиеттеріне 

сәйкес әрекет жасап, қызметтер 

орындауға дайын және қабілетті болып 

шығады.  

 

Пәннің мақсаты 

студенттердің адам миының 

психикалық әрекеттерін 

зерттеуде мықты 

материалдық білімінің 

базасын қалыптастыру. 

белсендіргіш 

жүйелері. Мишық, 

құрылы мен 

функциясы. 

Мишықтың 

қимылды 

қозғалысты реттеуі. 

Аралық ми. 

Морфофункциялық 

сипаты. 

Проекциялық, 

ассоциативтік, 

арнайы емес 

ядролары.  

Вегетативтік 

жоғарғы орталық. 

Таламус ауыру 

сезімінің жоғарғы 

орталығы, 

гипоталамус  

вегетативтік 

функциялардың 

жоғарғы орлығы, 

термореттеу 

орталығы. 

Гипоталамогипофиз

арлық 

нейроэндокриндік 

жүйе. Үлкен жарты 

шарлар.Базалдық 

ядролар. 

Лимбиялық жүйе. 

Миндалина. Ескі 

және ертедегі ми 

қыртыстары. Жаңа 

қыртыстың 

физиологиялық 

ерекшеліктері.  

Сенсорлық және 

моторлық аймақтар. 

Ассоциативтік 

аймақтар, олардың 

жоғарғы 

психикалық 

әрекеттерді 

атқарудағы рөлі. 

Электроэнцефалдог

рамма. Мидың 

қосымша көмекші. 

Ми  қабықтары, 

ликворы. Ми қан 

тамырлары. 

17 

Орталық 

жүйке 

жүйесінің 

физиологи

ясы 

Пәннің оқыту мақсаттары: 

Орталық нерв жүйесінің 

морфофункциялық 

құрылымы мен 

әрекеттерінің 

заңдылықтарын және 

организмдегі басқа 

жүйелерімен байланыстары 

және реттеудің 

механизмдері туралы негізгі 

мағұлматтар беру;  

Физиологиялық 

үдерістердің мәнін 

философиялық түсінуді 

және жалпы биологиялық 

заңдылықтарды ұғынуды 

қалыптастыру; 

Басқа келесі пәндерді оқу 

кезіндегі қажетті білім мен 

дағдыларды қолдануды 

үйретеді.  

Пәннің тапсырмалары:  

студенттерге - 

-Фукцияларды орындаудағы 

заңдылықтарды түсініп, 

оларды жүйелі қолдануды 

үйрету.  

-Организмдегі барлық 

жүйенің қалыпты 

қызметтерін және 

патологиялық жағдайдағы 

да өзгерістерінің 

механизмдерін түсіндіру. 

-Физиологиялық білімнің 

медициналық пен 

биологиялық пәндер 

Пәннің қысқаша 

мазмұны: 

ОЖЖ –нің 

организмнің 

бейімделу 

әрекеттеріндегі 

рөлі. Нейрон ОЖЖ 

құрылымдық және 

функциялық бірлігі. 

Нейросекреция 

және пиноцитоз. 

Нейрондардың 

мидың әртүрлі 

аймақтарындағы 

құрылысы мен 

метаболизмдерінің 

ерекшеліктері. 

Нейрондағы 

қозудың пайда болу 

ерекшелігі. 

Синапстық 

үдерістердің 

нейрондардағы 

интеграциясы. 

Мидың функциялық 

элементі. 

Гематоэнцефалдық 

барьер. Глия, оның 

қызметтері. 

ОЖЖ зерттеу 

әдістері. Кесу, бұзу, 

тітіркендіру.Стерео

таксистік әдіс. 

Электр,офизиология

лық әдістер (ЭЭГ 

т.б.) Ми ішіне 

3 

6 

Жас 

физиологиясы, 

зоология, 

морфология, 

адам мен 

жануарлар 

физиологиясы, 

биохимия, 

генетика.  

 

Психология, 

педагогика, 

адам дамуы, 

адам 

экологиясы. 

 

Нәтижесінде алып шыққан білімдерінен 

не білуі керек: функциялардың 

қалыптасуы мен реттелу 

механизмдерінің ерекшеліктерін, оның 

орталық нерв жүйесімен байланыстарын. 

Сонымен қатар, басқару теориясының 

заңдылықтарын біліп шығуы керек.  

Функциялық клиникалық зерттеулерде 

диагностика жасауға кейбіреулерін 

қолдануды үйренеді. 

 

арасындағы басты базистық 

рөлін және қасиеттерін 

ұғындыру. 

-Өмір тіршілігіндегі 

организм әрекеттерінің мәні 

туралы білімдерін түсініп, 

пайдалануды үйренеді. 

Адам мен жануарлардың 

мінезіндегі, әрекеттеріндегі 

нейроэндокриндік пен 

орталық реттеулердің рөлін 

түсінуді біліп шығады. 

заттар 

жіберу(микроинъек

ция, 

микроионофорез). 

Гистохимиялық, 

радиоиммунологиял

ық әдістер. 

Электрондық 

микроскопия. 

Хронорефлексометр

ия, 

Нейрокартография. 

ОЖЖ-дегі қозу 

заңдылықтары мен 

қозу ерекшеліктері. 

Нервтік тізбектер. 

Суммация, 

трансформация, 

посттетаникалық 

потенциация. ОЖЖ 

лабильділік 

бәсеңділігі, оның 

шаршауы, 

нейротроптық 

заттарға сезгіштігі. 

Синапстық 

белсендіргіш заттар 

туралы. Қозудың 

ОЖЖ таралуы, 

дивергенция, 

конвергенция, 

қозудың бір бағытта 

өтуі, орталық ұстау, 

реверберация. 

ОЖЖ тежелу. 

И.М.Сеченов, 

Ф.Гольц, Г.Мегун 

еңбектері. Орталық 

тежелудің қазіргі 

механизмдері 

(Дж.Экклс, 

Реншоу). Тежелудің 

негізгі типтері, 

механизмдері. 

ОЖЖ 

координациялық 

қызметтерінің 

жалпы принциптері 

(Ч.Шеррингтон). 

Ауысу, 

реципроктық, 

жеңілдену, 

окклюзия, кері 

байланыс, басып 

өту, жалпы «соңғы 

жолдарды» басып 

өту, доминанта 

(А.А.Ухтомский).  

Соматикалық пен 

вегетативтік 

функцияларды 

ОЖЖ көпдеңгейлі 

реттеуі. Олардың 

өзара 

әрекеттері.ОЖЖ 

интегративтік 

функциялары 

туралы қазіргі 

ұғымдар. Ми 

функциясының 

жүйелік құрылымы, 

яғни проекциялық, 

ассоциативтік, 

интегративтік 

қосудың өзара 

әрекеттері принципі 

бойынша. Қатаң, 

генетикалық 

анықталған 

модульдермен,  

немесе жеңіл, 

анықталуы мүмкін 

бөлімдері арқылы 

ми фукцияларының 

атқарылуы. 

18 

Биотехнол

огия 

Тірі ағзалардың және 

олардың бірлестіктерінің 

географиялық таралу және 

Тірі ағзалардың 

және олардың 

бірлестіктерінің 

3 

6 

Микробиология.  

Ботаника. 

Биохимия.  

Экология. 

Қазақстанның 

биоресурстары. 

жүктеу/скачать 0,72 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: