Қазақ тілі лексика, фонетика, морфология мен синтаксис
жүктеу/скачать 3,22 Mb. Pdf көрінісі
|
Абуханов-лексика
| ә
немесе а екендігі дүдамал, көмескі естілгенде а дыбысы жазылады: кітап, тілмар, Әмина. 4. ү, ү, ө дыбыстары қазақ тілінің байырғы сөздерінде тек басқы буында ғана қолданылатын болғандықтан, көп буынды сөздердің екінші, үшінші буындарында ү, ү, ө дыбыстары естіле тұрса да, олардың орнына не қысаң ы , і дыбыстарының әріптері, не ашық е дыбысының әрпі жазылады: құлын (құлұн емес), жұлын (жүлұн емес), құндыз (құндұз емес); күміс (күмүс емес), түбіт (түбүт емес), көлік (көлүк емес); кү рек_(күрөк емес), бөлім (бөлүм емес), өлең (өлөң емес), жүрек (жүрөк емес), бөтен (бөтөн емес). 5. о дыбысының әрпі казақ тілінің байырғы сөздерінде тек басқы буында жазылады да, орыс тілінен, не орыс тілі арқылы өзге тілдерден енген терминдік сөздерде барлық буындарда да жазылады: морфологи я, монолог, компьютер, курорт, полк, домино, агроном, кино. 7-жаттығу. Мына сөздердегі көп нүктенің орнына ы—і, ө—е әріптерінің тиістісін қойып көшіріп жазыңдар. Көрк...м, құл...қ, сөйл..., түб...к, мұр....н, жұл...н, көр...к, бөлм..., дұр...с, өң...ш, өл...ң, бүт...н, түт...н, күнд...з, күр...к, төл..., мөлд...р, көм...й, бөл...м. 8-жаттығу. Көп нүктенің орнына ә — а, а —о әріптерінің тиістісін жазып көшіріңдер. Сәбир..., к...нцерт, ...нші, сір..., көг...л, ...мина, кіт...п, ...лгі, Ж...мила, ...лек, Күлп...ш, М...лік, ...йна, ...йнек, ш...йнек, к...фе, л...то, м...нтер, м...сі, н...рсе, күн... . 6. у әрпі бірде жуан дауысты дыбыстың, бірде жіңішке дауысты дыбыс- тың таңбасы ретінде сөздің барлық буындарында да жазылады. Мысалы: бару, жүру, жарысу, күресу, уқалау, туыс, су, бу, қуыс, уыз, университет, устав. Е с к е р т у. у әрпі үнемі дауысты дыбыстың таңбасы бола бермейді. Дауысты дыбыстан кейін не екі дауысты дыбыстың арасында немесе сөз басында дауысты дыбыстың алдында тұрса, өз алдына буын кұрай алмайтын үнді дауыссыз дыбыстың таңбасы түрінде қолданылады: тау, бау, бауыр, ауыр, тәуір, белбеу, көлбеу, ауыл, уәде, уақ, уәкіл. жүктеу/скачать 3,22 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|