Күрделі туынды үстеулер . Екі не оданда көп сөздерді біріктіріп ,
қосарлап, кейде тіркестіріп қолдану арқылы да үстеулер жасалады .
Мысалы:
1) С ө з б і р і к т і р у а р қ ы л ы ж а с а л ғ а н ү с т е у л е р
:бүгін, биыл,танертең қыстыгүні, жаздыгүні, әлдеқашан, түнеугүні, бүрсігүні, соғұрлым, әлдекімше,ендігәрі,әжептәуір .т.б
2) С ө з қ о с а р л а у а р қ ы л ы ж а с а л ғ а н ү с т е у л е р
: Бірте-бірте,ерте-ерте,күнде-күнде,әлсін-әлсін,қолма-қол,көзбе-көз, бетпе- бет,ауызба-ауыз,жата-жастана,бет-бетімен,алды-алдына,үсті-үстіне, бостан-босқа . 3) С ө з д е р д і ң т і р к е с і а р қ ы л ы ж а с а л ғ а н ү с т е у л е р :
229
Күні ертең, демнің арасында, таң ата, кеш бата, екі кештің арасында т.б. 4)С ө з - т і р к е с т е р і н і ң т ұ р а қ т а н у ы а р қ ы л ы ж а с а л ғ а
н ү с т е у л е р
: аяқ астынан ,қаннен қаперсіз,қас пен көздің арасында , көзді ашып жұмғанша ,ә дегенше ,құлан таза. Тақырып бойынша сұрақтар: 1) Қандай сөз табын үстеу дейді ? 2) Үстеулер тұлғасына қарай нешеге бөлінеді ? 3) Қандай үстеулер негізгі үстеулер деп аталады? 4) Негізгі үстеулер сын есімнің қай шырайының жұрнағы арқылы түрлене алады ? 5) Қандай үсеулер туынды үстеулер деп аталады ? 6) Туынды үстеулер қандай жолдармен жасалады ? 7) Қандай жұрнақтар есім сөздеріне жалғанып, туынды үстеу жасайды ? 8) Үстеулердің біралуаны қандай көнеленген қосымшалар жалғану арқылы жасалған ? 9) Күрделі үстеулер қандай жолдар арқылы жасалады ?
