311
Үнемі сөйлемде тұрлаулы және тұрлаусыз мүшелер түгел айтыла бермейді.
Кейде сөйлем таза тұрлаулы мүшелерден ғана тұрады. Кейде сөйлем ішінде не
бастауыш, не баяндауыштың бірі айтылмауы да мүмкін. Бірақ
сөйлемдегі бар
мүшелердің морфологиялық тұлғаларына немесе сөйлемнің жалпы
мағынасына, өзге сөйлемдермен іргелес келуіне қарай айтылмаған мүшенің
қандай сөз екенін тауып алу қиыншылық келтірмейді.
Сөйтіп, жай сөйлемдер кұрылысына қарай:
жалаң және жайылма,
толымды және толымсыз, жақты және жақсыз, атаулы
болып бөлінеді.
§ 137. Жалаң және жайылма сөйлемдер
Бастауыш пен баяндауыштан ғана құралған жай сөйлемді ж а л а ң
с ө й л е м дейді.
I) Күз келді. 2) Қүн суыды.
(Қ. Әбд.)
3) Аттылар жүріп кетті.
(М. Ә.)
4) Мен
оқып жаттым. 5) Ай жарық. 6) Мен ұйықтап қалдым.
(С. М.)
7) Балалар оқуда.
(Ғ. М.)
9) Қар жұқа болатын.
(М. Ә.)
Достарыңызбен бөлісу: