12
§ 2. Таза заТТар ЖӘне ҚОспалар
Таза зат деп нені айтамыз, қоспа деп нені айтамыз? Заттардың
құрамындағы қоспалар белгілі бір мөл шер ге дейін азайғанда олардың
кейбір физикалық қасиеттері тұрақтана бастайды. Қасиеттері
өзгермей
қалатын осындай заттарды
таза заттар
деп есептеуге
болады. Егер қандай да бір заттың балқу және қайнау температу-
расы бірнеше градусқа ауытқымай, тек бір ғана градусты көрсетсе,
ондай
затты
таза зат
деп есептейміз (1-кесте).
1
-кесте
Таза зат пен қоспаның салыстырмалы сипаттамалары
Салыстыру
белгілері
Таза зат
Қоспа
Құрамы
Тұрақты
Тұрақсыз
Құрамындағы заттар
Бір зат
Бірнеше зат
Физикалық
қасиеттері
Тұрақты
Тұрақсыз
Бөлу тәсілдері
Химиялық
әдістермен
Физикалық әдістермен
физикалық қасиеттері тұрақты заттар
òàçà çàòòàð
деп атала-
ды. Мысалы, дистилденãен су
.
Табиғатта заттар таза күйінде көп кездес-
пейді. Табиғи
заттардың кейбіреулері көп-
теген заттардың қоспаларынан тұрады.
Åрітінділер, құймалар, аóа т.б. қоспаларға
æатады.
Қоспалардың құрамы тұрақты емес.
Олар әртүрлі қатынастағы түрлі заттар-
дан тұрады. Қоспада әр зат өзінің қасиетін
сақтайды.
Теңіз суы — әртүрлі тұздардың сулы ері-
тіндісі.
Ауа — газдар қоспасы. Оның құрамына
азот, оттек, көмірқышқыл газы және инертті
газдар кіреді.
Түссіз кварцтан тұратын құмның түсі
оның құрамына
кіретін қоспаларға байла-
нысты әртүрлі болады.
Тазалығына жоғары талап қойылатын
дәрі лік заттарда да елеусіз мөлшерде басқа
заттардың қоспалары кез деседі. Бірақ онда
қоспалардың
мөлшері аз болғандықтан,
біздің организмімізге әсер етпейді.
•
Таза зат
•
Қоспа
•
Біртекті қоспа
•
Әртекті қоспа
•
Сүзу
•
Тұндыру
•
Буландыру
•
Айдау
Достарыңызбен бөлісу: 
