Оқулық Қазақстан Ðеспóбликасының Áілім æәне ғылым министрлігі бекіткен



Pdf көрінісі
бет88/94
Дата15.11.2023
өлшемі3,52 Mb.
#122605
түріОқулық
1   ...   84   85   86   87   88   89   90   91   ...   94
Байланысты:
7 сынып химия оқулығы

 
Біліміңді тексер
 
1. 
Қазақстанда қандай шикізат түрлері бар?
 
2. 
Қазақстанда Менделеев кестесіндегі қанша элемент кездеседі?
 
3. 
Қандай шикізат түрі бойынша біздің еліміз 1­2­орындарға ие?
 
4. 
Мына заттардан жасалатын немесе алынатын 5 бұйымды көрсет: 
а) темір; ә) мыс; б) күміс; в) мұнай; г) газ; ғ) көмір.
 
5. 
Көмір, газ және мұнай кен орындары Қазақстанның қай аймағында 
орналасқан?
 
6. 
Қазақстанда шикізатты қолдану картасын сыз.
 
7. 
Қосымша ақпарат көздерін пайдаланып, мұнай, газ және көмірді 
қалай өндіретінін айт.


123
 8. 
Шикізат пен алынатын өнімдердің арасындағы сәйкестікті тап.
Шикізаттың атауы
Өнімдер
1) мұнай
а) бензин
2) көмір
ә) қола
3) мыс
б) болат
4) темір
в) ұшақ
5) газ
г) тұрмыста қолданатын отын
6) күміс
ғ) жылу электрстансыларына арналған отын
7) алюминий
д) әшекей бұйымдары
 
1. Қазақстанда жасалған 10 түрлі бұйымды табыңдар. 
Егер заттаңбада ақпарат болмаса, олардың қайда дайында­
латы нын тұспалдаңдар. Елімізде кездесетін шикізаттардан 
үйге қа жетті басқа да заттар жасауға бола ма?
2. 
“Ëава-лампа” тәжірибесі. 
Тәжірибеге аспирин, су, 
ас тұзы, күнбағыс майы, спирт, бояу қажет.
А. Бірінші стақанға су құйып, тұз және қызыл бояу қосыңдар.
Ә. Бірінші стақандағы қоспаны бокалға құйыңдар. 
54-сурет. 
Қазақстандағы кен орындар картасы


124
Б. Тұзды су астында қала тындай етіп, құйғы арқылы 
екінші стақандағы майды бокалға сақтықпен құйыңдар.
В. Үшінші стақанға спирт құйып, жасыл бояу қосыңдар. 
Г. Үшінші стақандағы сұйықтықтыда бокалға құйғы 
арқылы құ йың дар (спирт сұйық майдың бетіне құйылатын 
болуы тиіс). 
Д. Бокал түбіне аспирин тастаңдар.
Қорытынды
. Бокалда араласпайтын сұйықтықтар 
қоспасы пайда болады. Аспирин таблеткасы бокалдың 
түбіндегі тұзды суға батып, газ көпіршіктерін түзеді. 
Бұл газ көпіршіктері май қабаты арқылы өткенде қызыл 
сұйықтықты артынан ерітеді, сөйтіп лава­лампаға ұқсас 
көрініс пайда болады.
Өте маңызды
Менделеев кестесіндегі қазіргі белгілі 118 хи­
мия лық элементтің 99­ы Қазақстанның жер қой­
науынан табылған. Пайдалы қазбалардың қоры 
жағы нан Қазақстан ТМД елдерінің арасында хром 
мен қорғасын кендері бойынша бірінші; мұнай, 
күміс, мыс, мырыш, марганец, никель және фосфор 
шикі заттары бойынша екінші; газ, көмір, алтын мен 
қор ғасыннан үшінші орында.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   84   85   86   87   88   89   90   91   ...   94




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет