Қыс өтіп, күлімдеп көктем, жарқырап жаз келгенде, шұрқырап жатқан қалың жылқы
жүктеу/скачать 4,57 Mb. Pdf көрінісі
|
OKU SAUAT 2019 (1)-1
- Бұл бет үшін навигация:
- 15.Айдың түрінің өзгеруін нешеге бөлеміз A. Беске B. Төртке C. Екіге D. Өзгермейді E. Үшке 17.
- 14.Ауа райы суық болғанда ай қалай орналасады
- 16.Неліктен айдың бетінде дақ пайда болған
| 13.Ай мен Күннің келемін
автор неге теңейді? A. Терек пен талға B. Теңіз бен бұлаққа C. Мал мен жәндікке D. Аң мен кұсқа E. Жұлдыз бен сатурнға 15.Айдың түрінің өзгеруін нешеге бөлеміз? A. Беске B. Төртке C. Екіге D. Өзгермейді E. Үшке 17. Ай қашан толады? A. Күнге жақындағанда B. Таңатқанда C. Ай қорғалағанда D. Күннен алыстағанда E. Күн шыққанда 14.Ауа райы суық болғанда ай қалай орналасады? 1.Етпетінен 2.Шалқасынан 3.Тігінен A. Екіншісі B. Барлығы бұрыс C. Біріншісі D. Үшіншісі E. Барлығы дұрыс 16.Неліктен айдың бетінде дақ пайда болған? A. Қызғаншақ болғандықтан B. Керікті болғандықтан C. Кеш туғандықтан D. Сарғыш болғандықтан E. Ерке болғандықтан 18. Ай мен күннің көлемі сөз болатын азатжол A. Бесінші B. Алтыншы C. Жетінші D. Үшініші E. Бірінші 19. Ай шалқасынан жатқанда ауа райында қандай өзгеріс болады? A. Түн қысқарады B. Қатты ыстық болады C. Күн суытады D. Көктем туады E. Күн жылынады 1-мәтін 20. Ай мен Күн туралы аңыз нешінші азатжолда айтылған? A. Үшінші B. Бесінші C. Екінші D. Бірінші E. Төртінші 1141нұсқа Көкшетау маңы. Айнадай тұнық сулы көлшүмектің қасы. Көлшүмектің жағасындағы көк ала қамыс, судыр құрақтар айнаның жиегіне салынған әдемі өрнек сияқты. Көктегі шыжыған қызыл күн өткір алтын шұғыласын көктен жерге бүркіп тұрғандай. Айнала-төңірек, жер- дүние, жан-жануар, жердегі өсімдік қазір маужырап, марғау тартып тұрған тәрізді. Ойпаң - көк ала құрақты кішкене көлшүмек. Айнала төңірек ылғи белес. Күншығыс жақтан Көкшетаудың басы көрінеді. Тек күнбатыс жақтағы Көкшетау қаласына қараған жотаның оң жағы көсіліп жатқан қиырсыз дала. Белестер де, ойпаңдар да, далалар да, бұта-өсімдіктер де көкпеңбек, жасыл жібек кілем төсегендей. Көк ала көлшүмек те жап-жасыл. Оның айнадай суында зеңгір аспанның суреті көрінеді. 122 1. Мәтінде ненің суреті сипатталған? A) Құрақты көлшүмектің B) Қиырсыз даланың C) Көкшетау қаласының D) Ағынды өзеннің E) Көкше тауларының 2. Мәтіндегі ауа райы A) Ызғарлы күн B) Ыстық күн C) Салқын күн D) Самал желді күн E) Ала бұлтты күн Күн ыстық, көптен жаңбыр жаумай тұр. Орман ішінде саңырауқұлақтар болар-ау деген оймен, себет ала шыққанмын. Аралап келемін, ештеңе кезіге қоймады. Қалың ну арасынан бір алаңқай көрінді. Соған таяндым. Мұндай жерден ылғи да бір құбылыстар ұшыратуға болады. Бүгін солардың бірінің үстінен түстім. Сондағы құмырсқа илеуіне бір қара қарға аунап жатыр. Бұл не? Әлде жараланып, илеуге жығылған соң, құмырсқалар талап жатыр ма? Байқаймын, олай емес. Қарға біресе бір жамбасына, біресе екінші жамбасына аунап түседі де, күнге аунаған тауықтай рахаттанып сілкініп-сілкініп қояды. Құмырсқа жабыла таласа да, соған шыдап баққан тәрізді. Қара қарға онымен коймай, құмырсқаларды тұмсығымен іліп алып, қанатының астына тығады. Қарға бірнеше минут осылайша құмырсқа илеуінде жатты да, бір бұтаққа барып қонды. Содан соң шаңды бұрқырата әбден сілкініп алды да, қауырсындарын тарақтап болып ұшып кетті. Қара қарға сияқты басқа кұстар да өз денесіне қан сорғыш насекомдарды құрту үшін құмырсқа илеуін осылайша емхана ретінде пайдаланады. Ал құмырсқа илеуіндегі қышқыл қансорғыш насекомдарды жойып жібереді. жүктеу/скачать 4,57 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|