Алматы технологиялық университетінің хабаршысы . 2023. № 2. 31
1999-
2009 жж техникалық шешімдердің ең көп
саны (50
-
ден астам) Қытайда патенттелген.
Жүгері қалдықтарын өңдеуден алынған
қалдықтарды
қолдану аймақтары ауқымды [3]
(1-
сурет
).
Сурет 1
-
Жүгеріні өңдеу кезінде пайда болатын қалдықтар негізіндегі өнімдерді пайдалану
аймақтары
Ғылыми
-
техникалық ақпараттарды тал
-
дау қазіргі уақытта кейбір Еуропа елдерінде
жүгері сабақтары отын ретінде, АҚШ
-
та
целлю
-
лоза этанолын өндіру үшін шикізат
ретінде
қызмет ететінін көрсетеді. Мысырда жүгері
өңдеу қалдықтары фермаларда жем, отын және
жануарларға төсек ретінде пайдаланылады [4,5].
Алайда, көптеген елдерде, соның ішінде Ресей
-
де, Қазақстанда шаруашылық механизмдерінің
тиімсіздігімен және ауыл шаруашылығы
өсім
-
діктерінің қалдықтарын пайдаланудың жинақтау
көлемі мен әдістері туралы бірыңғай деректер
базасының болмауымен байланысты олар
пайдаланылмайды және егістіктерде қалады
немесе өртеледі [6].
Solihah, M.A. [7]
зерттеуінде малай
-
зиялық
Zea mays шашақ сығындылары
биоактивті қосылыстардың пайда болуы үшін
тексеріледі. Нәтижелер
Zea mays шашағының
сулы және метанолды сығындысында флаво
-
ноидтардың, сапониндердің, таниндердің,
фло
-
батанниндердің, фенолдардың, алкалоидтар
-
дың және жүрек гликозидтерінің
бар екендігін
оң көрсеткен. Алайда терпеноидты қосы
-
лыстар тек метанолды сығынды үлгісінде
болады.
Сонымен қатар, сулы сығындыдағы
жалпы фенолдық мазмұн (TPC) метанол
сығындысымен
(40,38 + 1,10 мкг/г ТАЭ)
салыстырғанда айтарлықтай жоғары болды
(42,71 + 0
,87 мкг/г танин қышқылы экви
-
валенті (ТАЭ)). Зерттеулер
Zea mays шашын
-
дағы фитохимиялық заттардың
фармацевтика,
тамақ және басқа да байланысты салаларда
емдік және антиоксиданттық агенттер ретінде
пайдалы болуы мүмкін екенін көрсеткен.
Өсімдік тектес қалдықтар көздердің бірі
-
жүгері шашақтары, олардың құрамында дәру
-
мендер, минералдар, танин компоненттері және
басқа заттардың болуы арқасында пайда бо
-
лады —
бұл өте пайдалы өнім. Ол эфир май
-
ларына, сапониндерге, гликозидтерге, ақуыз
-
дарға және көмірсуларға бай. Көптеген зерт
-
теулер өсімдік шикізатының қайталама
қалдық
-
тарынан, жүгерінің құлағынан тамақ өнеркәсібі
үшін құнды биологиялық белсенді заттарды
алуға болатындығын дәлелденген [8]. Ал кон
-
дитерлік өнеркәсіпте,
жоғары фруктозалы жү
-
гері сиропы, жүгері дәнін терең өңдеуден алын
-
ған екіншілік өнім. Жоғары фруктозалы жүгері
сиропы
-
функционалдық қасиеттері
бойынша
инвертті қантпен салыстыруға болады. Осы
-
лайша, тәтті сусынның құрамындағы қантты
жоғары фруктозалы жүгері
сиропымен жарты
-
лай немесе толық
алмастыру дайын өнімнің
органолептикалық және физико
-
химиялық қа
-
сиеттерінде өзгерістер байқалмайды [9].