И. А. Зимняя педагогикалық психология


Бағдарламаланған оқытудың



Pdf көрінісі
бет40/229
Дата02.12.2023
өлшемі2,21 Mb.
#131392
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   229
Байланысты:
И.А. Зимняя Педагогикалық психология (2) 3

Бағдарламаланған оқытудың 
пайда болуы Б.Ф. Скиннердің 
есімімен байланысты. Ол 1954 жылы педагогикалық қауымды 
оқытудың (сабақ берудің) тиімділігін осы процесті басқару есебінен 
кӛтеруге шақырды. Басқару категориясы бағдарламалау ҥшін ең 
маңыздысы ретінде қарастырылады: 
«Нағыз проблема білім берудің 
барлық сатыларында бастауыш мектепті және мектепке дейінгі 
мекемелердің де ӛзін қамтылуымен оқыту жақсы басқарумен болуында
[208, 7б.]. 
В.А. Крутецкий бойынша оқытудың проблемалығы деңгейлерінің схемасы
Деңгей 
Мұғалімде 
қалатын 
буындар 
саны 
Оқушыға 
берілетін 
буындар 
саны 
Мұғалімнің әрекеті 
Оқушының 
әрекеті 

(дәстүрлі) 


Проблема қояды, 
оны тұжырымдай-
ды, проблеманы 
шешеді 
Проблеманың 
шешілу 
жолын 
есінде сақтайды 
І 


Проблема қояды, 
оны 
тұжырымдайды
Проблеманы ше-
шеді
ІІ 


Проблема қояды
Проблеманы тұ-
жырымдайды, 
проблеманы ше-
шеді 
ІІІ 


Жалпы ұйымдас-
тырады, бақылау 
және білікті жетек-
ішілік етеді 
Проблеманы 
түсінеді, 
тұжырымдайды, 
оны шешеді 
 
Бағдарламаланған 
оқытудың 
негізінде 
бірізділіктің, 
ҧғынымдылығы, жҥйелілігі, дербестігінің ортақ (В.П. Беспалько) және 
жеке дидактикалық принциптері жатыр. Бҧл принциптер бағдарлама-
ланған оқытудың басты элементі - оқыту бағдарламасын орындау 
барысында жҥзеге асырылады, мҧндай бағдарлама міндеттердің ретке 
келтірілген бірізділігі болып табылады. Бағдарламаланған оқыту ҥшін 
«дидактикалық машинаның» (немесе бағдарламаланған оқулықтың) 
болуы ӛте маңызды. Бҧл оқытуда белгілі бір мӛлшерде оқушылардың 
бағдарламаны игеру сипатын ескеру ретінде жеке ыңғайдан келу жҥзеге 
асырылады.
Бағдарламаланудың ҥш негізгі формасы ажыратылады: сызбалы, 
тармақталған және аралас. Бағдарламалаудың сызбалы - хронологиялық 


66 
бірінші формасының негізінде Б.Ф. Скиннер бойынша, ҥйрету - стимул 
мен реакцияның арасындағы байланысты орнату ретіндегі бихевио-
ристік тҥсіну жатыр. Оқушының бҧл формада жасаған қадамы 
орнықтырылып отырады, ол бағдарламаны ары қарай орындауға сигнал 
рӛлін атқарады. В. Оконь [152, 241б.] бойынша Скиннердің тҥсінігінде 
сызықты бағдарлама келесілермен сипатталады: 
-
дидактикалық материал қадамдар (step) деп аталатын азғантай 
мӛлшерлеп 
 
бӛлінеді, оны оқушылар қадам сайын қадамдап (step by 
step) оп-оңай меңгереді; 
-
бағдарламаның жеке шеңберінде орын алатын сҧрақтар мен 
ақтаңдақтар (frame) ӛте қиын болмауы тиіс, себебі оқушылардың
жҧмысқа қызығушылығы жоғалады; 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   229




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет