80
кіргізілуі тиіс. Сыртқы «тҥсінетін» тҥрткілер белгілі жағдайда «іс-
әрекеттіге» айналады деп А.Н. Леонтьев атап ӛткен. Оқушы сабақты
орындайды, себебі ол бҧның мектеп талабы екенін біледі (нақтырақ
айтқанда, ол оның қабылдаған әлеуметтік рӛлі). Ол енді ҥй жҧмысын
бірнеше рет қайта орындап, тазарақ жазады. Осының бәрін ол ата-
анасына «ӛте жақсы» баға алғысы, мҧғалімді немесе оларды қуантқысы
келетінімен тҥсіндіреді. Ең ақырында, ол тапсырманы шешудің
қызығырақ жолын тапқандығынан қайта шығарып отырғанын айтады.
Бҧл - жоғары, нағыз, ішкі, процеске бағытталған нақты әрекеттегі
танымдық мотивтің жеңісі. Оған сәйкес, А.Н. Леонтьевтен соң іс-әрекет
деп
«адамның қоршаған ортаға қандай да болмасын қатынасын
жүзеге асыра отырып, ерекше, соларға сәйкес қажеттілікке жауап
беретін процестер»
«...бұл процестер психологиялық тұрғыдан
берілген процестің жалпы алғанда (оның пәнінің) неге бағытталғаны
үнемі субъектті берілген әрекетке итермелеуші объективтімен, яғни
түрткімен сипатталады»
[111, 288 б.]. Іс-әрекеттің осындай
анықтамасы оның ҥнемі заттылы және тҥрткіні екенін білдіреді –
белсенді, мақсатты бағытталған процесс ретінде заттылы емес,
мотивтелінбеген әрекет болмайды. Егер іс-әрекет пәні оның не нәрсеге
бағытталғаны болса, онда тҥрткінің анықтамасы - осы іс-әрекеттің не
ҥшін болатыны деген сҧраққа жауап болып табылады.
Адамның іс-әрекетін анықтаушы сипаттамасы оның
Достарыңызбен бөлісу: