102
қҧрайды. Бҧл - жеке бейне, және сонымен қатар ол ҧқсас жағдайларда
дамитын адамдар ҥшін бірдей де бола алады. «Әрбір индивидтің
тҥсініктер жҥйесінде ерекше, тек қана оның ӛзіне тән, оның жеке
тәжірибесіне байланысты қҧрастырушылар бар. Мысалы,
«жақсы ата-
ана», «идеалды күйеу мен әйел» образдары тікелей үлгі алу, ата-
анасының отбасы, оқыған кітаптардан, бұқаралық коммуникациядан
алынған тәжірибені меңгеру индивидтің ӛзін немесе басқаларды
бағалауында ұстанатын адамгершіліктік ӛлшемдер, «идеалды
ӛлшемдерді» қалыптасуы ақыр аяғында, оның ӛмірінің ұйымдасуын,
оның тұлғасының дамуына себеп болады».
[165, 39 б.]. Осыдан, бала
ӛмірінің жағдайын дҧрыс ҧйымдастырудың, оның әрекетінің (ойын,
оқу), онымен қарым-қатынас және ынтымақтастық жасаудың, яғни бала
дамуының мақсаттарына жауап бере алатын білім беруші ортаның
дҧрыс ҧйымдастырылуы ең бірінші маңызды екенін мойындау қажет
(В.В. Рубцов, В.И. Панов, В.А. Ясвин). Басқа сӛзбен айтқанда, бала
санасының дамуы, оның тҧлғасының дамуы тҧрғысынан ҥлкендер ғана
сыртқы,
әлеуметтіктің
ішкі,
психикалыққа
ауысу
процесін
ҧйымдастырулары қажет. Бҧл процесс интериоризация, сыртқының
ішкіге «ауысуы» деп аталады (Л.С. Выготский, Ж. Пиаже, П.Я.
Гальперин және т.б.). Л.С. Выготскийге сәйкес,
«баланың мәдениетті
дамуындағы кез-келген функция сахнаға екі тұрғыдан, екі рет шығады,
алдымен - әлеуметтік, содан соң – психологиялық, алдымен,
интерпсихологиялық категория ретінде - адамдар арасында, содан
кейін – интрапсихологиялық категория ретінде - баланың ішінде»
[48,
145 б.].
Достарыңызбен бөлісу: