И. А. Зимняя педагогикалық психология
жүктеу/скачать 2,21 Mb. Pdf көрінісі
|
И.А. Зимняя Педагогикалық психология (2) 3
- Бұл бет үшін навигация:
- § 3. Отандық білім беру жүйесіндегі дамыта оқыту Оқыту процесінде дамыту
|
ӛзара шартты, ӛзара байланысты екенін кӛрсетеді. Бҧл - олардың тек қана бірге жҥзеге асырылуы, сӛздің толық мағынасында, адамның психикалық, тҧлғалық дамуы деп аталатын прогрессивті ӛзгерісті қҧра алады дегенді білдіреді. Екіншіден, бҧл дамудың белгілі бір әлеуметтік жағдаятында және де ең алдымен, оқыту және тәрбиелеу жағдаятында әлеуметтік ортаның, бірлестіктің, ықпал етуінен болатыны ерекше атап ӛтіледі. Бҧл прогрессивті педагогикалық психологияның барлық ережелері дамыта және тәрбие беруші оқытудың барлық оқу пәндерінің қҧралдары арқылы жҥзеге асырылуының маңыздылығына екпін тҥсіруімен байланысты. Ҥшіншіден, адамның дамуы оқыту және тәрбие беру процесінде басқа адамдармен ӛзара әрекеттесу барысында жҥретіні аталып ӛтеді. Бҧл да педагогикалық психологияның негізгі ережелерінің бірі. С.Л. Рубинштейн «бала дамымайды, тәрбиеленбейді және оқытылмайды, ол тәрбиелене және оқи отыра дамиды» деген. Бҧл дегеніміз: «тәрбие беру және оқыту бала дамуы процесінің дәл ӛзіне кіреді, ол тек оның ҥстіне қондырылмайды …» және ары қарай «… баланың тҧлғалық психикалық қасиеттері, оның қабілеттілігі, мінезінің ерекшеліктері және т.б. баланың жеке әрекеті барысында тек байқалмайды , сонымен бірге ол қалыптасады …» [193, 192 б.]. Осыдан барып оқушының оқуын оның оқу әрекеті ретінде арнайы ҧйымдастырылуы қажеттілігінің психологиялық тезисі шығады, ол оқулықтың келесі тарауларында қарастырылады. § 3. Отандық білім беру жүйесіндегі дамыта оқыту Оқыту процесінде дамыту Ағымдағы жҥзжылдықтың 30-шы жылдары Л.С. Выготский қазіргі замандағы оқытудың концептуалдық қағидаларының бірін тҧжырымдады: «Оқыту дамытудың аяғында сҥйретілмей, оны артынан жетелеп келеді». Егер осы ереженің бірінші бӛлімі психикалық даму мен оқытудың байланысын тіркеп отырса, онда екіншісі – оқытудың 112 осындай рӛлін қамтамасыз етуші психологиялық механизмдердің қандай екендігі туралы сҧраққа жауап ҧйғарады. Бҧл жерде Л.С. Выготский бала дамуының «…ішкі сипаты бар, бұл жетілу мен оқытудың әсері бірге қосылатын бірыңғай процесс екенін» атап ӛтті [46, 286 б.]. Л.С. Выготскийдің, Д.Б. Элькониннің, В.В. Давыдовтың ӛздерінің зерттеулері баланың ӛмірге белсенді бейімделуінің барлық жағдайын бейнелейтін дамыта оқытудың отандық тҧжырымдамасы әзірлемесінің психологиялық негіздерін салды: табиғат әлеміне, жалпы адамзаттық мәдениетке, маңызды басқа әлемдерге ену, сонымен қатар, баланың ӛзіндік сана сезімін дамыту. Қазіргі уақытта дамыта оқытудың В.В. Давыдов пен Л.В. Занков ҧсынған негізгі екі тҥрі жҥйелі тҥрде зерттелген. Егер біріншісі Л.С. Выготский, Д.Б. Эльконин, А.Н. Леонтьевтің ережелеріне негізделсе, екіншісі Л.В. Занков шығармашылығымен тҧстас барлық психология- лық және педагогикалық жетістіктердің шығармашылық тҧрғыдан қайта ӛңделген тәжірибесі болып табылады. Соның ӛзінде Л.В. Занков бҧл тәжірибеге ӛзінің эксперименталдық жҥйесін әзірлемес бҧрын және оны аяқтағаннан соң да біршама сенімсіздікпен бағалаған болатын. Ол педгогика мен психологияның жетістіктеріне сҥйену мҥмкіндіктері алдыңғы кезеңмен салыстырғанда айтарлықтай кеңейген жоқ деп санады. жүктеу/скачать 2,21 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|