ПОЭТИКАЛЫҚ АУДАРМА МӘСЕЛЕЛЕРІ (АБАЙДЫҢ «ӨЛЕҢ –
СӨЗДІҢ ПАТШАСЫ, СӨЗ САРАСЫ» ӨЛЕҢІ НЕГІЗІНДЕ) Айтбаева Куннур Болатовна Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университетінің магистратура студенті, Қазақстан, Алматы қ., e-mail: kzhapparova@mail.ru Аңдатпа Мақала Абай Құнанбаевтың «Өлең – сөздің патшасы, сөз сарасы» өлеңін түпнұсқадан
және жолма-жол аудармадан орыс, ағылшын тілдеріне аудару мәселерін зерттеуге арналған.
Аударма тәжірибесіндегі өлеңдерді аудару аудармашыдан ақындық талант пен үлкен
жауапкершілікті қажет етеді, өйткені поэтикалық аударманың негізгі талабы түпнұсқа
мазмұнын аударма тілінде өлең өрнегімен шебер жеткізу болып табылады. Сондай-ақ өлең
авторының өзіндік стилін, ерекшеліктерін барынша жеткізе алу
– маңызды міндет. Мақаланың мақсаты – берілген өлеңнің аудармаларының поэтикалық
аударма талаптарына сәйкестігін анықтау, аудармашылардың шешімдерін бағалау.
Мақалада аталған өлеңнің орыс және ағылшын тілдеріндегі аудармаларының қолда бар
нұсқалары салыстырмалы түрде талданады. Алғаш рет аталған өлеңнің көркемдік,
стилистикалық, прагматикалық және мән-мағыналық ерекшеліктерін жеткізудегі
аудармашылардың шеберліктері, аудару әдістері мен тәсілдері пайымдалып, Абай
өлеңінің орыс, ағылшын тіліне аудару мәселелері жалпы көрсетіледі.
Түйін сөздер: Абай, Өлең – сөздің патшасы,
поэтикалық аударма, түпнұсқадан
аудару, жолма-жол аударма, мағынаның сәйкестігі
Questions of poetry translation (based on Abai's poem ‘Poetic Speech, the Queen of Literature’) Annotation The article is devoted to studying questions of translating Abai Kunanbayev’s poem ‘Poetic
Speech, the Queen of Literature’ from the original and interlinear translation into Russian and
English. In translation practice the translation of poems requires poetic talent and great responsibility
from the translator, as the main requirement for poetry translation is skillful transfer of the original
content to the target language with a poetic expression. It is important to convey the author's own
style, features, as much as possible. The purpose of the article to determine the compliance level of
the given poem translations and to evaluate translation solutions. The author provides a comparative
analysis of existing poetic translations of the poem into Russian and English. For the first time,
concerning the present poem, translators' skills of conveying the literary, stylistic, pragmatic and
semantic features of the poem, methods and ways of their
15
«Абай Құнанбаевтың әлемі мен шығармашылығына жастардың көзқарасы» атты республикалық ғылыми онлайн-конференция
translation have been considered and questions of translating Abai's poem into Russian and
English have been analyzed in general.