бөтен
сөзбен
, яғни
орынсыз,
қажетсіз,
мүмкін
өтірік болмаса басқа біреудің ойындағы
сөздермен араластыру
ақынның әлсіздігі,
білімсіздігі,
бишаралығы
деп көрсетеді Абай.
Соңғы екі жолда
надан ақынсымақ
өзіндей
надан сөз ұқпайтындарға
не түсіндірмек, тек
бір біріне
пара
,
яғни
жұп
деп ашық айтылған.
Қазақ халқы сөз күшін қадірлей білген,
сондықтан
сөз ұқпайды
деген анықтама ақылсыздықтың жоғары формасына берілген.
Осы ұғымнан
артық ешбір сөз
адамның тәрбиесіздігін,
ақылсыздығын
суреттей алмайды.
Міне, мен түсінген өлеңнің мәні, рухы осы.
Осы келтірілген сөздердің мән-мазмұны мен аудармаларын қарастыру үшін келесі
кестеге назар аударайық:
Абай тілі сөздігі [3]
Sozdik.kz электронды сөздігі [4]
патша
ауысп. ең асыл, ең құнды
перен. лучший среди
других; наивысший
сара
ең тәуірі, ең асылы, ең
превосходный; лучший; отборный;
жақсысы
қиыстыру
қисынын келтіру, үйлестіріп
делать умело; делать складным
ретін табу
дана
данышпан, кемеңгер
гений; мудрец
жеңіл тию
оңай болу
легко
жылы тию
жанына жағу, ұнамды болу
приятно
17
«Абай Құнанбаевтың әлемі мен шығармашылығына жастардың көзқарасы» атты республикалық ғылыми онлайн-конференция
танымау
мойындамау, түсінбеу
не признавать; не понимать
бөтен сөзбен
бұзылып айтылған сөз, сөз
фраз. не к месту сказанные слова
былғану
шұбарлау
бишара
шарасыз, сорлы, мүсәпір,
перен. беспомощный; лишенный
байғұс
возможности сделать
пара
бірсыпыра, біраз, бірталай
соответствовать,
равный
айналасы
ақын бұл жерде өлеңнің
среда, окружение, вокруг, посвюду
мазмұны ұйқасына сай келуін
айтып отыр
Енді аудармашылар осының бәрін орыстілді немесе ағылшынтілді оқырманға
қалай жеткізді соны қарайық.
1.
Вс. Рождественский
аудармасы
[5, 133]:
Стих – это вождь средь слов, ценнейший их
убор, Талантливый поэт слагает речь в узор, Где
все слова ровны, густы, округлены, Легки для
языка, ласкают слух и взор.
Излишнему в стихе, конечно, места нет,
И
слов не бережет ничтожный лишь поэт.
Из тех, кто говорит иль слушает, он тот,
Кому напрасно бы давал ты свой совет.
Аудармадағы көптеген троптар орынды қолданғанымен,
Стих
–
это вождь средь
слов, ценнейший их убор (метафора), слогает речь в узор, ласкают слух и взор, слов не
бережет ничтожный (фразеологиялық бірліктер)
өлеңнің эстетикалық әсемдігін тура
жеткізе алмайды. Алайда мағынасы жағынан жақын, балама болып табылады. Ал
он тот,
Кому напрасно бы давал ты свой совет
деген сөздердің жалпы мағынасын ұғу қиын.
Алайда, бұл аударманы жартылай еркін әдіспен жасалған орташа сапалы аударма десек
қателеспейміз.
Достарыңызбен бөлісу: |