А. Ф. Лосев. История античной эстетики, М., 1969, стр. 29

ы нд ығ ы т у р а л ы Б ұ қ а р ж ы р а у а й т қ а н дейтін мы н а н д а й 
сөз бар:
К ө ш б ас т а у қиын емес,— 
Қ он а ты н ж е р д е су бар, 
Қол б ас т а у қи ын емес, —
қиын, — 
Шеші мі н т а п п ас д а у бар!
Ш а б а т ы н ж е р д е ж а у бар, 
Ш а р ш ы т оп та сөз б аста у
Ше ше н кісі — өз з а м а н ь ш ы ң о за т ойшылы, о қ ы м а с а
д а көкейге т о қ ы ғ а н ы мол с а н а лы ,
білімді, 
п а р а с а т т ы
а з а м а т ы . Б і з г е а т т а р ы аң ыз әңг і мел ер а р қ ы л ы же ткен 
М а й қ ы мен Аяз, А с а н қ а й ғ ы мен Ж и р е н ш е , Төле би мен 
қ а з д а у ы с т ы К а з ы бе к т е р , Ж ә н і б е к пен С ыр ым б а т ы р л а р ,
міне, сондай көзі қ а з ы, көңілі т а р а з ы шешендер.
Д е м е к , ше шен д і к сөздерді оз а т о й ш ы л д а р мен т і л м а р
ше шен д ер ш ы ғ а р ы п хальі қ сынынан, ғ ас ыр шы ң д а у ын а н
өткізген, сез өнерімен со ғыл ғ ан әдеби мұра, асыл қа зы-
на деуге болады.
Сөз өнерін же т ік білген ж ә не оны ас а ж о ғ а р ы б ағ а-
л а ғ а н а д а м д а р д ы ң біреуі Аб ай екені мәлім. 
Х а л қ ын ы ң
ақ ыл-ойын, а қ ын д ы қ - ш е ш е н д і к өнерін еркін 
меңгерген 
ке меңг ер Аб ай өзінің а т а қ т ы «Сегіз а я қ» атты 
филосо- 
ф и я л ы қ т о л ғ а у ы н д а тіл өнерін « т олғ ауы то қс ан »
тоты 
қ ұ с қа , «білгенге м а р ж а н » деп 
і н ж у - м а р ж а н ғ а теңейді.
Ақын екінші бір өлеңі нде өнегелі сөзді ң өмі рде ал ат ын
орнын, ғ и б р а т т ы қ мәнін а й қ ы н да й келіп: « Бұ р ы н ғ ы ж а к -
с ы л а р д а н е рн ек қ а л ғ а н , биде т а қ п а қ , м а қ а л бар б ай қ а п
қ а р а » дейді. Онымен Абай а л д ың ғ ы буыннан келе жа т-
қа н үлгілі, өнегелі сөздерге ілтипатпен қ а р а у ғ а , о л ар ды
ы қы ла сп ен үйренуге мегзейді; кісіге қ а р а п
сәз 
а л м а ,
сөзіне қ а р а п кісіні ал» деген өсиет айтады.
Ақын сонымен бірге «ма л үші н тілін 
безеп, 
ж а ны н 
ж а л д а п сөз қ а ді рі н кетірген» а қ ы н д а р мен билерді қ а т а л
сынайды, «сөз түзелді , т ы ңд а у ш ы , сен де т үз ел » деп жөн 
сөзді қ а ді р л е у г е ш а қ ы р а д ы . Б і р а қ А б а й д ың з а м а н д а с т а -
ры, р у л а с т а р ы әр түрлі болған. С о н д ы қт а н акын:
3 - т а р а у .

жүктеу/скачать 4,19 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: