Медициналык, микробиология


ТАРАУ. м и к р о б т а р г а



Pdf көрінісі
бет88/209
Дата03.12.2023
өлшемі47,48 Mb.
#133078
1   ...   84   85   86   87   88   89   90   91   ...   209
Байланысты:
Медициналық микробиология

5 ТАРАУ.
м и к р о б т а р г а
 
ц а р с ы
 
ц о л д а н ы л а т ы н
 
п р е п а р а т т а р
5.1. Микробка карсы препараттар
Антисептика, стерилизация, дезинфекция, химиотерапия сиякты эртурл! тэсшдермен (шаралар 
кеш еш ) м икробтардыц есуш теж еуге немесе токтатуга болады. Бул ш араларды юке асыру уш ш
колданылатын химиялык заттар - стерильдеунп агенттер, дезинфектанттар, антисептиктер жэне микробка 
карсы химиопрепараттар деп аталады.М икробтарга карсы химиялык заттар ею топка бeлiнeдi: (
1

тандамалы эсер! жок -кептеген микробтарга елНрунп эсер етед! (антисептиктер жэне дезинфектанттар), 
б
1
рак макроорганизм жасушаларына улы эсер етедц жэне (
2
) тандамалы эсер! бар (химиотерапевт!к заттар).
5.2. Химиотерапевтж препараттар
Микробтарга карсы химиотерапевт!к дэрипк заттар 
жукпалы аурулар кез!нде 
этиотропты
емдеу 
уш!н (ягни ауру себеб! микроб болганда), жэне жукпаны алдын-алу уш!н колданылатын (сирек жэне аса 
сактыкпенпен!) химиялык препараттар
Химиопрепараттарды организм ¡шше енг!зет!нд!ктен, олар адам жэне жануарларга уыттылыгы жок 
ж эне жукпа коздыргыштарына жоюшы эсер етет!н, ягни 
тацдамалы эсер1
болуы керек.
Тацдамалы дсер(«селективш1 уыттылыц»)-нем[с
иммунохимии, Нобель премиясыныц лауреаты 
Пауль Эрлих усынган термин, ол иесш щ организм!н!ц жасушалары мен паразиттерге химиопрепараттыц 
уыттылыгыныц эртурл! дэрежеЫмен сипатталады. Тацдамалылык болу уш!н - микробка карсы препарат 
макроорганизм ж асуш асы нда кездеспейтш микробта болатын ны санага эсер ету! керек. М ундай 
нысаналарды прокариоттар (бактериялар) уш!н тацдау жец!л, ейткеш иес!н!ц жасушасынан олардыц 
айырмашылыгы эукариотты микробтарга (саныраукулак, карапайымдар) Караганда кеп болады. 0зш д!к 
метаболизм! жэне жасушалык курылымы болмагандыктан вирустар иес!н!ц жасушаларынан ерекшеленед!. 
Вирустар облигатты жасуша!ш!л!к паразиттер болгандыктан, вируска карсы препараттар езш щ эсер!н 
жасуша !ш!не ен!п, оган зиянын типзбей эсер ету керек, сондыктан бул препараттардыц нысаналарды 
тацдауы ете курдел!.
Цаз!рп кезде антимикробтык белсенд!л!г! бар мыццаган химиялык косылыстар белг!л!, б
1
рак оныц 
б!рнеше ондыгы гана химиотерапевт!к заттар ретшде колданылады.
Химиотерапевт!к препараттардыц кандай микробтарга эсер етеп щ цпн олардыц белсенд!л!к спектр! 
аныктайды:
• микроорганизмдерд!ц жасушалык турлерше эсер етепндер (антибактериалды, сацыраукулакка 
карсы, карапайымдарга карсы). 
Антибактериалдылар
ез кезегшде эсер ету!не карай 
кец
жэне 
тар
спектрл! 
деп бол!нед!. 
Тар спектрлтер -
эртурл!п аз мелшерде тек грам оц немесе грам терю бактерияларга белсенд!, 
ал 
кец спектрлтер -
ею топтыц да эртурл! ею лдерш щ кепш!л!г!не эсер ететш препараттар.
• 
вирустарга царсы
химиопрепараттар.
Сонымен катар 
Шкке царсы
б ел сен д ш п бар антимикробты химиотерапевт!к дэр!л!к заттар бар.
Эсер ету тип! бойынша химиопрепараттар б©л!нед!:
• «Микробоцидт!» (бактерицид^, фунгицидт! жэне т.с.с.), кайтымсыз закымдау аркылы микробтарга 
жоюшы эсер ету;
• «Микробостатиккалык», ягни микробтардыц есу! мен кебекмн тежеу.
Антимикробты химиотерапевтж заттарга келес! препараттардыц топтары жатады:
• Антибиотиктер - микроорганизмдерд!ц жасушалык турлерше жэне кейб!р !с!кке карсы эсер етедь
• Эртурл! химиялык курылымды синтетикалык химиопрепараттар (олардыц арасында микробтардыц 
жасуш алык жэне жасушадан тыс турлерше эсер ететшдер! бар).
_________________________________________
М ЕД И Ц И Н АЛ Ь Щ М И К Р О Б И О Л О Г И Я
0 3


86
о ц у л ъ щ
5.3. А нтибиотиктер
1871-1872 ж.ж. Ресей галымдары В.А.Манассеин жэне А.Г.Полотебнов залалды жарага кегертк1ш 
сацыраукулакты тану аркылы емнщ т ш м д ш п н байкаган. Л.Пастердщ ( 1887) байкауы бойынша, микробтар 
элемш де - антагонизм кец тараган 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   84   85   86   87   88   89   90   91   ...   209




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет